Bài giảng Nhiễm trùng vùng hậu môn trực tràng - ThS. BS. Nguyễn Tạ Quyết

"Bài giảng Nhiễm trùng vùng hậu môn trực tràng - ThS. BS. Nguyễn Tạ Quyết" với mục tiêu giúp người học phân biệt được nhiễm trùng đặc hiệu và không đặc hiệu ở vùng hậu môn; kể được nguyên nhân và sinh bệnh học của áp xe hậu môn và rò hậu môn; phân loại được các thể lâm sàng của áp xe hậu môn và rò hậu môn; mô tả được các triệu chứng lâm sàng của áp xe hậu môn và rò hậu môn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Nhiễm trùng vùng hậu môn trực tràng - ThS. BS. Nguyễn Tạ Quyết NHIỄM TRÙNG VÙNGHẬU MÔN TRỰC TRÀNG ThS. BS. Nguyễn Tạ Quyết Khoa Y, ĐHYD TPHCM MỤC TIÊU1. Phân biệt được nhiễm trùng đặc hiệu và không đặc hiệu ở vùng hậu môn2. Kể được nguyên nhân và sinh bệnh học của áp xe hậu môn và rò hậu môn3. Phân loại được các thể lâm sàng của áp xe hậu môn và rò hậu môn4. Mô tả được các triệu chứng lâm sàng của áp xe hậu môn và rò hậu môn NHIỄM TRÙNG KHÔNG ĐẶC HIỆU1. VIÊM KHE VÀ NHÚ  Đây là tình trạng viêm nhiễm ở vùng ống hậu môn và không có triệu chứng đặc hiệu nào.  Khó tìm thấy được dấu hiệu bất thường khi khám, nhất là không có dấu hiệu bệnh lý ác tính.  Đa số bệnh nhân phát hiện sưng nề, nhiễm trùng khe và nhú → viêm nhiễm tuyến ở khe, áp xe hậu môn và rò hậu môn. Khe hậu môn là nơi dễ bị nhiễm trùng, nhất là do trực khuẩn lậu.2. HOẠI TỬ FOURNIER  Fournier mô tả năm 1883  Nhiễm trùng ở cơ quan sinh dục ngoài, tầng sinh môn và quanh hậu môn.  Xuất phát từ đường tiết niệu, nhiễm trùng đường niệu sau chấn thương, sang chấn do dụng cụ, u, phẫu thuật vùng tầng sinh môn… dẫn đến hoại tử cân và mô vùng đó. NHIỄM TRÙNG ĐẶC HIỆU 1. VIÊM LOÉT NIÊM MẠC ỐNG HẬU MÔN• Bệnh nhân thường có tổng trạng tốt• Tiêu ra máu, đàm và tiêu chảy. Dấu hiệu mót rặn với nhiều mức độ khác nhau. Bệnh nhân thường rất lo lắng, sợ hãi và dẫn đến stress.• Khám sẽ phát hiện được dấu hiệu viêm đỏ ở ống hậu môn.• Chỉ định nội soi hậu môn trực tràng và đại tràng chậu hông nhằm phát hiện sự liên quan với bệnh lý viêm loét đại tràng. 2. BỆNH CROHN• Chưa rõ được nguyên nhân và có thể xảy ra ở bất cứ phần nào của ống tiêu hóa: 25% ở ruột non, 75% ở đại tràng và 9,24% có tổn thương kèm theo ở vùng hậu môn (Mỹ), ở Việt Nam hiện tại chưa thấy báo cáo nào về bệnh lý này.• Triệu chứng chính của bệnh Crohn là tiêu chảy, hậu quả của tiêu chảy kéo dài làm da quanh hậu môn viêm đỏ, ngứa ở vùng hậu môn và nhiều vết nứt nông ở hậu môn. Đặc biệt có sự đổi màu da quanh hậu môn thành màu xanh tím và phù nề quanh hậu môn. Có những vết nứt mạn tính hay vết loét ở hậu môn, vết nứt và vết loét này gây đau ít hơn là bệnh lý nứt hậu môn.• Biến chứng của bệnh là viêm mủ quanh hậu môn và rò hậu môn. NHIỄM TRÙNG ĐẶC HIỆU3. NỨT HẬU MÔN • Thương tổn là một vết trầy hay loét mất niêm mạc của ống hậu môn. • Triệu chứng chính của bệnh là đau, bệnh nhân đau rất nhiều, đau càng ngày càng tăng.4. ÁP XE HẬU MÔN5. RÒ HẬU MÔN6. RÒ TRỰC TRÀNG - ÂM ĐẠO HAY RÒ TRỰC TRÀNG - BÀNG QUANG7. NGUYÊN NHÂN HIẾM GẶP KHÁC • Lao • Nấm: thường xảy ra ở bệnh nhân tụ mủ quanh hậu môn mạn tính và rò hậu môn phức tạp • Amibe: trên lâm sàng ta có thể thấy các vết loét khi soi hậu môn, có thể xuất hiện ở dạng u làm ta dễ lầm với u ác tínhNHIỄM TRÙNG ĐẶC HIỆU AP XE HẬU MÔN VÀ RÒ HẬU MÔN1. NGUYÊN NHÂN  Không đặc hiệu  Chiếm tỷ lệ 90%,  Do viêm nhiễm xuất phát từ khe tuyến ống hậu môn do vi khuẩn như trực khuẩn coli, tụ cầu trùng, liên cầu trùng …  Đặc hiệu: chiếm tỷ lệ 10%  Bệnh Crohn  Viêm loét đại trực tràng mạn tính  Lao  Nấm actinomycosis  Vật lạ ở vùng cạnh hậu môn và tầng sinh môn  Ung thư ống hậu môn trực tràng  Chấn thương  Chiếu xạ vùng chậu AP XE HẬU MÔN VÀ RÒ HẬU MÔN 2. SINH BỆNH HỌC• Nguyên nhân gây ra áp xe và rò hậu môn là do nhiễm trùng của tuyến hậu môn. Dạng cấp tính của nhiễm trùng này gây ra áp xe và dạng mạn tính gây ra rò hậu môn• Năm 1878 Chiari đã mô tả đầu tiên tuyến và ống tuyến hậu môn ở chỗ nối niêm mạc và da trong ống hậu môn.• Eisenhammer mô tả áp xe vùng hậu môn trực tràng và rò hậu môn là do nhiễm trùng từ tuyến hậu môn nằm ở khoảng giữa hai cơ thắt.• Parks và Morson đã chứng minh được 90% rò hậu môn xuất phát từ tuyến hậu môn AP XE HẬU MÔN VÀ RÒ HẬU MÔN2. SINH BỆNH HỌC• Tuyến hậu môn nằm ở đoạn giữa ống hậu môn ngang với khe hậu môn và đi xuyên qua lớp dưới niêm mạc và 2/3 trường hợp xuyên qua cơ vòng trong và 1/2 trường hợp đi tới khoảng giữa hai cơ vòng trong và ngoài (theo nghiên cứu về giải phẫu học). Sự tắc nghẽn của các ống tuyến này gây ra ứ đọng phân, vật lạ trong tuyến và hậu quả là đưa đến nhiễm trùng, gây áp xe và rò. PHÂN LOẠI ÁP XE HẬU MÔN• Áp xe dưới niêm mạc: nằm ngay ở dưới niêm mạc. Áp xe dưới niêm mạc không phát triển vào sâu mà có xu hướng vỡ vào ống hậu môn.• Áp xe giữa các cơ thắt: nằm giữa cơ thắt trong và cơ thắt ngoài. Loại thấp nằm ở gần rìa hậu môn, sát bờ dưới của cơ thắt ngoài. Loại cao qua cơ thắt ngoài để mở vào hố ngồi hậu môn hay qua cơ thắt trong để mở vào trong lòng trực tràng PHÂN LO ...