Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác-Lênin: Chương 5 - ThS. Nguyễn Thị Huệ

Chương 5 - Học thuyết giá trị thặng dư trình bày nội dung kiến thức về sự chuyển hóa của tiền thành tư bản, quá trình sản xuất giá trị thặng dư, tiền lương trong chủ nghĩa tư bản, tích luỹ tư bản, quá trình lưu thông của tư bản, hình thức biểu hiện của giá trị thặng dư và các hình thái của tư bản.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác-Lênin: Chương 5 - ThS. Nguyễn Thị Huệ Chương V HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ5.1. Sự chuyển hoá của tiền tệ thànhtư bản5.2. Sự sản xuất ra giá trị thặng dư5.3. Sự chuyển hoá của giá trị thặngdư thành tư bản - Tích luỹ tư bản5.4. Các hình thái tư bản và các hìnhthức biểu hiện của giá trị thặng dư HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ5.1. Sự chuyển hoá của tiền tệ thành tư bản5.1.1. Công thức chung của tư bảna, Công thức: T – H – T’ ( T’ = T + ∆t)b, So sánh công thức chung của tư bản với côngthức lưu thông hàng hoá giản đơn (H – T – H)*Giống nhau:- Đều gồm 2 hành vi mua và bán;- Đều gồm những nhân tố hàng và tiền;- Đều chứa đựng mối quan hệ giữa ngườimua và người bán TH–T’vàH–TH*Khác nhau:- Về hình thức:+ Công thức lưu thông hàng hoá giảnđơn bắt đầu và kết thúc là hàng hoá,tiền tệ chỉ đóng vai trò môi giới.+ Công thức lưu thông tư bản bắtđầu và kết thúc đều là tiền tệ, hànghoá đóng vai trò trung gian. T – H – T’ và H – T - H-Về mục đích :+ Lưu thông hàng hoá giản đơn mục đích làgiá trị sử dụng để đi vào tiêu dùng.+ Lưu thông của tư bản mục đích là giá trị, làgiá trị tăng thêm sau quá trình vận động (giá trịthặng dư = ∆t), Vận động của tư bản là vô hạn, tiền được đưavào lưu thông liên tục với mục đích mang về mộtlượng giá trị lớn hơn, càng nhiều càng tốt Tư bản là giá trị mang lại giá trị thặng dư HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ5.1.2. Mâu thuẫn trong công thức chungcủa tư bản: T – H – T’ ( T’ = T + ∆t)-∆t do đâu mà có?-Mâu thuẫn là lưu thông không làm tăng giá trịnhưng giá trị tăng lên cũng không ở ngoài quátrình lưu thông.-K. Mark: “Vậy tư bản không thể xuất hiện từlưu thông nhưng cũng không thể xuất hiện bênngoài lưu thông, nó phải xuất hiện trong lưuthông và đồng thời không phải trong lưu thông” HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ5.1.3. Hàng hoá sức lao động vàtiền công trong chủ nghĩa tư bảna. Hàng hoá sức lao động* Sức lao động: là toàn bộ thể lựcvà trí lực của con người có thểđược sử dụng trong quá trình laođộng. HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ* Điều kiện để Sức lao động trở thành hànghoá+ Thứ nhất: Người có sức lao động phảiđược tự do về thân thể, làm chủ đượcsức lao động của mình và có quyền bánsức lao động của mình như một hànghóa.+ Thứ hai: Người lao động bị tước đoạthết tư liệu sản xuất và tư liệu sinh hoạt,buộc phải bán sức lao động để sống. HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ* Hai thuộc tính của hàng hóa sức lao động:- Giá trị hàng hoá sức lao động+ Khái niệm: là thời gian lao động xã hội cầnthiết để sản xuất và tái sản xuất sức laođộng đó Giá trị hàng hóa sức lao động được đogián tiếp bằng giá trị của những tư liệu sinhhoạt cần thiết để tái sản xuất ra sức laođộng. HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ+ Cơ cấu giá trị sức lao động gồm:. Giá trị những tư liệu sinh hoạt về cầnthiết để sản xuất và tái sản xuất sức laođộng.. Chi phí đào tạo người lao động. Giá trị tư liệu sinh hoạt vật chất và tinhthần cần thiết cho con của người laođộng HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ *Giá trị sử dụng hàng hoá sức lao động- Khái niệm: giá trị sử dụng của hàng hoásức lao động là công dụng của sức lao độngđó-Công dụng của hàng hoá sức lao động cótính chất đặc biệt là khi được sử dụng nó sẽtạo ra một lượng giá trị mới lớn hơn giá trịcủa bản thân nó. Hàng hóa sức lao động là một hàng hóađặc biệt, nó là nguồn gốc sinh ra giá trị. HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯb. Tiền công trong chủ nghĩa tư bản* Bản chất: tiền công là giá trị hay giá cảcủa sức lao động, nhưng biểu hiện thànhgiá trị hay giá cả của lao động:+ Nhà tư bản trả công sau khi công nhânđã hao phí sức lao động để sản xuất rahàng hoá+ Số lượng tiền công phụ thuộc tính chấtcủa lao động HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ* Hai hình thức cơ bản của tiền công- Tiền công theo thời gian: là hình thức tiềncông mà số lượng của nó nhiều hay ít tuỳthuộc thời gian lao động của công nhân dàihay ngắn- Tiền công theo sản phẩm: là hình thức tiềncông mà số lượng của nó phụ thuộc vào sốlượng sản phẩm đã làm ra, hoặc số lượngcông việc đã hoàn thành trong một thời giannhất định HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ* Tiền công danh nghĩa và tiền côngthực tế- Tiền công danh nghĩa: là số tiền màngười công nhân nhận được do bánsức lao động của mình cho nhà tư bản- Tiền công thực tế: là tiền công đượcbiểu hiện bằng số lượng hàng hoá tưliệu tiêu dùng và dịch vụ mà công nhânmua được bằng tiền công danh nghĩa. HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ5.2. Sự sản xuất ra giá trị thặng dư5.2.1. Sự thống nhất giữa quá trình sản xuất ragiá trị sử dụng và quá trình sản xuất ra giá trịthặng dư.- Mục đích của sản xuất tư bản chủ nghĩa làgiá trị thặng dư, đó là quá trình bằng lao độngtrừu tượng người công nhân tạo ra giá trị mớilớn hơn giá trị sức lao động, phần lớn hơn đógọi là giá trị thặng dư. HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ- Đặc điểm của sản xuất tư bản chủnghĩa+ Công nhân làm việc d ...