Bài giảng Những nguyên lý cơ bản Mác - Lênin: Chương 2 - Ths. Lại Văn Nam

Chương 2 Phép biện chứng duy vật, cùng đi vào tìm hiểu chương học này với những kiến thức sau: phép biện chứng và phép biện chứng duy vật, các nguyên lý cơ bản của phép biện chứng duy vật, các cặp phạm trù cơ bản của phép biện chứng duy vật, các quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật, lý luận nhận thức duy vật biện chứng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Những nguyên lý cơ bản Mác - Lênin: Chương 2 - Ths. Lại Văn Nam BỘ TÀI CHÍNH TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - MARKETING KHOA CƠ BẢN Chương 2 PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT 2/5/2009 Giảng viên: ThS. Lại Văn Nam 1 CHƯƠNG 2. PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT 1. PHÉP BIỆN CHỨNG VÀ PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT 2. CÁC NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT 3. CÁC CẶP PHẠM TRÙ CƠ BẢN CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT 4. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT 5. LÝ LUẬN NHẬN THỨC DUY VẬT BIỆN CHỨNG 2/5/2009 2 1. PHÉP BIỆN CHỨNG VÀ PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT 1.1. Phép biện chứng và các hình thức cơ bản của phép biện chứng 1.1.1. Phép biện chứng 1.1.2. Các hình thức cơ bản của phép biện chứng 1.2. Phép biện chứng duy vật 2/5/2009 3 1.1.1. Phép biện chứng - Sự đối lập giữa quan điểm siêu hình và quan điểm biện chứng trong việc xem xét, nhìn nhận các sự vật và các mặt của sự vật, hiện tượng: Quan điểm siêu hình: Quan điểm biện chứng:  Sự tách rời với nhau.  Sự liên hệ với nhau.  Trạng thái tĩnh và  Trạng thái vận động phát nếu biến đổi thì chỉ triển, sự phát triển đi từ sự biến đổi về lượng, thay đổi về lượng dẫn đến Không thay đổi về thay đổi về chất và nguyên chất nhân sự phát triển là xuất phát từ mâu thuẫn bên trong sự vật. 2/5/2009 4 1.1.1. Phép biện chứng(tt) - Khái niệm “biện chứng”: • Biện chứng: mối liên hệ tác động qua lại, chuyển hóa và vận động, phát triển theo quy luật của các sự vật, hiện tượng trong thế giới. • Biện chứng chủ quan và biện chứng khách quan - Khái niệm “phép biện chứng”: Học thuyết nghiên cứu, khái quát biện chứng thế giới thành hệ thống các nguyên lý, quy luật nhằm xây dựng các nguyên tắc phương pháp luận của nhận thức và thực tiễn. 2/5/2009 5 1.1.2. Các hình thức cơ bản của phép biện chứng 2/5/2009 6 Thuyết Âm – Dương chính là phép biện chứng của triết học Trung Hoa thời cổ đại Biểu tượng âm-dương 2/5/2009 7 2/5/2009 8 Nhà biện chứng “bẩm sinh” Thời cổ đại Hy Lạp HERACLIT 2/5/2009 9 2/5/2009 10 1.2. Phép biện chứng duy vật Phép biện chứng duy vật là gì? Biện chứng khách quan(tức biện chứng của tự nhiên và xã hội) có trước; biện chứng chủ quan (tức tư duy biện chứng) có sau và là phản ánh biện chứng khách quan. 2/5/2009 11 • “ Phép biện chứng là khoa học về sự liên hệ phổ biến”. • “ Phép biện chứng là khoa học về những quy luật phổ biến của sự vận động và sự phát Ph. Ăngghen triển của tự nhiên, của (1820-1895) xã hội loài người và của tư duy”. 2/5/2009 12 “ Phép biện chứng, tức là học thuyết về sự phát triển dưới hình thức hoàn bị nhất, sâu sắc nhất và không phiến diện”. V .I.Lênin (1870-1924) 2/5/2009 13 Đặc trưng cơ bản và vai trò của phép biện chứng duy vật - Những đặc trưng: - Vai trò: • Xác lập trên nền tảng định hướng, chỉ đạo hoạt thế giới quan duy vật động nhận thức và và khoa học hoạt động thực tiễn cải • Sự thống nhất giữa thế tạo hiện thực, giới quan và phương cải tạo chính bản thân pháp luận -> không chỉ con người giải thích mà còn cải tạo thế giới 2/5/2009 14 2. CÁC NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT 2.1. Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến • Khái niệm mối liên hệ và mối liên hệ phổ biến • Những tính chất của mối liên hệ • Ý nghĩa phương pháp luận 2.2. Nguyên lý về sự phát triển • Khái niệm “phát triển” • Những tính chất cơ bản của sự phát triển • Ý nghĩa phương pháp luận 2/5/2009 ...