Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học: Bài 1 - Nguyễn Hữu Tân

Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học giúp người học nắm được những kiến thức về: nghiên cứu khoa học, phương pháp nghiên cứu khoa học, cách phân loại nghiên cứu khoa học. Đồng thời, bài giảng còn trình bày đặc điểm và nguyên tắc nghiên cứu khoa học; giúp các bạn làm quen một số thuật ngữ trong nghiên cứu khoa học và tiến trình nghiên cứu. Để nắm được những nội dung kiến thức trong bài giảng, mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học: Bài 1 - Nguyễn Hữu Tân 6/12/2015 Nghiên cứu khoa học là gì? Phương pháp nghiên cứu khoa học Nghiên cứu khoa học là gì? Trường Đại học Đà Lạt Lớp Nghiệp vụ Sư phạm Nguyễn Hữu Tân 1 2 Nghiên cứu khoa học là gì? Nghiên cứu khoa học là gì? • Nghiên cứu khoa học (scientific research) là hoạt động có ý thức của con người nhằm: • Nghiên cứu khoa học là quá trình áp dụng phương pháp khoa học để tìm ra các kiến thức mới (tốt hơn, có thể thay thế cái cũ) nhằm mô tả, giải thích hay dự báo các sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan. – khám phá ra những quy luật, bản chất hay thuộc tính của sự vật, hay hiện tượng trong thế giới tự nhiên và xã hội; – sáng tạo ra các phương pháp, phương tiện kỹ thuật mới để làm biến đổi sự vật phục vụ cho mục tiêu hoạt động của con người. 3 4 1 6/12/2015 Nghiên cứu khoa học là gì? Nghiên cứu khoa học là gì? • Phương pháp khoa học (scientific method) là quá trình tìm hiểu và khám phá một cách có hệ thống các sự kiện và mối liên hệ giữa chúng. Quá trình này thường gồm các bước: Phương pháp khoa học là gì? – Nhận biết và xác định vấn đề. – Hình thành các giả thuyết. – Thu thập dữ liệu. – Phân tích dữ liệu. – Đưa ra các kết luận. Tiến trình thực hiện một NCKH thường được xây dựng dựa trên quá trình này. 5 Nghiên cứu khoa học là gì? 6 Nghiên cứu khoa học là gì? • Nghiên cứu giáo dục (educational research) là sự áp dụng phương pháp khoa học để tìm hiểu, khảo sát các vấn đề giáo dục; nhằm hướng đến các mục đích khám phá, mô tả, giải thích, dự đoán, và/hoặc kiểm soát các hiện tượng giáo dục. 7 • Các lĩnh vực nghiên cứu giáo dục: – Học tập, giảng dạy – Quản lý giáo dục – Phát triển chương trình đào tạo – Đo lường, đánh giá trong giáo dục – Lịch sử, bối cảnh xã hội của giáo dục … Tham khảo AERA (American Educational Research Association) 8 2 6/12/2015 Nghiên cứu khoa học là gì? Nghiên cứu khoa học là gì? • Sản phẩm của nghiên cứu khoa học là tri thức khoa học. Sản phẩm của nghiên cứu là gì? – Phân biệt tri thức khoa học với tri thức kinh nghiệm. • Khi nói đến NCKH, người ta quan tâm cả hai: – Tri thức khoa học nào được tạo ra? (sản phẩm products) – Tri thức khoa học đó được tạo ra bằng cách nào? (tiến trình - process) 9 Nghiên cứu khoa học là gì? 10 Nghiên cứu khoa học là gì? • Một cách nhìn khác về sản phẩm của nghiên cứu khoa học: – Phát hiện (discovery). – Phát minh (discovery). – Sáng chế (invention). • Sản phẩm của đề tài nghiên cứu KHXHNV: – Dạng I: Báo cáo khoa học, kết quả dự báo, mô hình, qui trình, PPNC mới, sơ đồ, bản đồ, số liệu, cơ sở dữ liệu và các sản phẩm khác. – Dạng II: Bài báo, sách chuyên khảo và các sản phẩm khác. Phát hiện & Phát minh: nhận ra cái vốn có. Sáng chế: tạo ra cái chưa từng có. 11 12 3 6/12/2015 Nghiên cứu khoa học là gì? Phân loại nghiên cứu khoa học Hãy cho biết những sản phẩm nghiên cứu trong lĩnh vực nghiên cứu mà các anh (chị) quan tâm hoặc đang làm việc. Cho một số ví dụ cụ thể. Nghiên cứu khoa học được phân loại như thế nào? 13 14 Phân loại nghiên cứu khoa học Phân loại nghiên cứu khoa học • Phân loại theo chức năng hoặc mục tiêu nghiên cứu: • Một cách phân loại khác theo chức năng hoặc mục tiêu nghiên cứu: – Nghiên cứu mô tả. – Nghiên cứu giải thích. – Nghiên cứu giải pháp. – Nghiên cứu dự báo. – Nghiên cứu mô tả (descriptive research) – Nghiên cứu giải thích (explanatory research) – Nghiên cứu khám phá (exploratory research) – Nghiên cứu so sánh (comparative research) – Nghiên cứu tương quan (correlational research) 15 16 4 6/12/2015 Phân loại nghiên cứu khoa học Phân loại nghiên cứu khoa học • Phân loại theo các giai đoạn của nghiên cứu: • Một cách phân loại khác: – Nghiên cứu cơ bản. – Nghiên cứu ứng dụng. – Nghiên cứu triển khai. – Nghiên cứu lý thuyết (theoretical research). • Nghiên cứu lý thuyết thuần túy. • Nghiên cứu lý thuyết ứng dụng. – Nghiên cứu thực tiễn (empirical research). • Nghiên cứu hiện tượng thực tế. • Nghiên cứu hiện tượng trong điều kiện có kiểm soát. 17 18 Phân loại nghiên cứu khoa học Phân loại nghiên cứu khoa học • Phân loại nghiên cứu giáo dục: • Một cách phân loại khác trong NC giáo dục: – Nghiên cứu cơ bản (basic research). – Nghiên cứu ứng dụng (applied research). – Nghiên cứu đánh giá (evaluation research). – Nghiên cứu hành động (action research). – Nghiên cứu định hướng (orientational research). – Nghiên cứu định lượng (quantitative research). • Dữ liệu thu thập dùng cho nghiên cứu chủ yếu là dữ liệu định lượng (dữ liệu dạng số hoặc có thể mã hóa đưa về dạng số). – Nghiên cứu định tính (qualitative research). • Dữ liệu thu thập dùng cho nghiên cứu chủ yếu là dữ liệu định tính (dữ liệu không ở dạng số hoặc khó có thể mã hóa đưa về dạng số). 19 20 5  ...