Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học - Chương 7: Các phương pháp định tính

Mục đích của chương 7 Các phương pháp định tính là giới thiệu các phương pháp nghiên cứu định tính, phân biệt giữa phương pháp nghiên cứu định tính và phương pháp nghiên cứu định lượng, phương pháp định tính, sự khác biệt giữa các phương pháp định tính và định lượng, khi nào áp dụng các phương pháp nghiên cứu định tính, các dạng của phương pháp định tính, phân tích số liệu định tính.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học - Chương 7: Các phương pháp định tínhChương 7: CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH TÍNH Mục đích của chương này là giới thiệu các phương pháp nghiên cứu định tính, phân biệt giữa phương pháp nghiên cứu định tính và phương pháp nghiên cứu định lượng. Các nội dung chính trong chương này bao gồm: 7.1-Phương pháp định tính, sự khác biệt giữa các phương pháp định tính và định lượng 7.2- Khi nào áp dụng các phương pháp nghiên cứu định tính 7.3-Các dạng của phương pháp định tính 7.4-Phân tích số liệu định tính 7.1-Sự khác biệt giữa các phương pháp định tính và định lượng Trong các nghiên cứu có hai loại phương pháp thường được áp dụng đó là phương pháp định lượng và phương pháp định tính. Sự khác biệt chính giữa nghiên cứu định lượng và nghiên cứu định tính không phải ở chất mà ở thủ tục Trong nghiên cứu định tính, các kết quả khám phá không tìm qua các phương pháp thống kê hoặc các thủ tục khác của việc định lượng. 7.1-Sự khác biệt giữa các phương pháp định tính và định lượng (tt) Sự khác biệt giữa các phương pháp định lượng và định tính không chỉ là vấn đề xác định số lượng, mà còn là sự phản ánh khác nhau về kiến thức và mục đích nghiên cứu. Chúng ta có thể nghiên cứu hành vi, sự kiện, chức năng tổ chức, môi trường xã hội, phản ứng và các quan hệ kinh tế. Trong một số nghiên cứu như vậy số liệu có thể được định lượng, nhưng phân tích tự nó là định tính, chẳng hạn như các báo cáo tổng kết điều tra số liệu được định lượng, nhưng phân tích mô tả là định tính. 7.1-Sự khác biệt giữa các phương pháp định tính và định lượng (tt) Điểm chung cho các nhà nghiên cứu để thu thập dữ liệu cho nghiên cứu của họ là thông qua quan sát và phỏng vấn, đây là các phương pháp có quan hệ với nghiên cứu định tính Nhưng nhà nghiên cứu cũng có thể mã hóa dữ liệu thu thập theo một kiểu hình nào đó mà có thể cho phép phân tích thống kê. Và vì vậy các phương pháp định lượng và định tính không loại trừ lẫn nhau. 7.1-Sự khác biệt giữa các phương pháp định tính và định lượng (tt) Nghiên cứu định tính thường tập trung vào quá trình xã hội và không dựa vào các cấu trúc xã hội giống như các trường hợp nghiên cứu định lượng. Các kỹ năng cần cho nghiên cứu định tính là: suy nghĩ trừu tượng, phân tích tình hình mang tính phê phán…. Mặc dù đa số các nhà nghiên cứu nhấn mạnh cái này hoặc cái khác, nhưng các phương pháp định tính và định lượng có thể phối hợp và sử dụng cho cùng một nghiên cứu. Sự khác biệt giữa phương pháp định lượng và định tính có thể so sánh qua biểu dưới đây:Bảng 7.1: So sánh giữa các phương pháp định lượng và định tính CÁC PHƯƠNG PHÁP CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH TÍNH: ĐỊNH LƯỢNG:ª Nhaán maïnh vaøo söï ª Nhaán maïnh vaøo hieåu bieát kieåm tra vaø baèngª Taäp trung vaøo söï chöùng hieåu bieát töø quan ª Taäp trung vaøo cô ñieåm cuûa ngöôøi sôû laäp luaän/hoaëc cung caáp thoâng tin caùc nguyeân nhaânª Caùch tieáp caän qua cuûa caùc söï kieän lyù leõ vaø giaûi xaõ hoäi thích ª Caùch tieáp caän pheâ phaùn vaø logicBảng 7.1: So sánh giữa các phương pháp định lượng và định tính CÁC PHƯƠNG PHÁP CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH TÍNH: ĐỊNH LƯỢNG:ª Quan saùt vaø ño ª Ño löôøng kieåm löôøng trong khung chöùng caûnh töï nhieân ª Caùch nhìn khaùchª Caùch nhìn chuû quan quan cuûa ngöôøi cuûa ngöôøi trong ngoaøi cuoäc caùch cuoäc vaø gaàn guõi xa soá lieäu vôùi caùc soá lieäu ª Suy dieãn giaûª Ñònh höôùng thaêm doø thuyeát-taäp trungª Quaù trình ñöôïc ñònh kieåm tra giaû höôùng thuyeát ª Keát quaû ñöôïc ñònh 7.2- Khi nào áp dụng các phương pháp nghiên cứu định tính? Các nguyên nhân chính để thực hiện nghiên cứu định tính và sử dụng các phương pháp định tính đó là mục tiêu của nghiên cứu dự án và những thông tin quá khứ và kinh nghiệm trước đây của người nghiên cứu Các vấn đề nghiên cứu tập trung vào sự khám phá một kinh nghiệm hoặc hành vi, về một hiện tượng còn ít biết tới-đây chính là những thí dụ điển hình của các vấn đề yêu cầu cần có một nghiên cứu định tính 7.2- Khi nào áp dụng các phương pháp nghiên cứu định tính? Nghiên cứu định tính vì vậy là phổ biến trong các khoa học hành vi và khoa học xã hội Có ba thành phần cơ bản của nghiên cứu định tính, bao gồm: (1) Dữ liệu: Thường được thu thập qua các cuộc phỏng vấn và các quan sát; (2) Thủ tục phân tích hay trình bày: Các th ...