Bài giảng Quản lý môi trường trong thương mại quốc tế: Phần 2 - ThS. Lê Quốc Cường

Phần 2 của bài giảng "Quản lý môi trường trong thương mại quốc tế" tiếp tục cung cấp cho học viên những nội dung về: hàng rào kỹ thuật môi trường trong thương mại quốc tế; quản lý môi trường trong hoạt động thương mại ở Việt Nam;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Quản lý môi trường trong thương mại quốc tế: Phần 2 - ThS. Lê Quốc Cường CHƯƠNG IV. HÀNG RÀO KỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG TRONG THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ4.1. T n u n v h n thuật t ờn t n th n uốc t4.1.1 Khái niệm chung v hàng rào ỹ thuật m i tr ng Khái niệm hàng rào kỹ thuật môi trường Thuật ngữ “rào cản” hay “hàng rào” được đề cập nhiều trong hoạt động thương mại quốctế, nhưng cũng chưa có một khái niệm chính thống về rào cản thương mại, mà rào cảnthương mại được hiểu là bất kỳ biện pháp nào gây cản trở đối với hoạt động thương mại. Trong hoạt động thương mại quốc tế rào cản thương mại nói chung được chia thành: Ràocản thuế quan (Tariff barriers) và rào cản phi thuế quan (Non-Tariff barriers). Rào cản thuế quan là rào cản “truyền thống” sử dụng các biện pháp thuế mà chủ yếu là sửdụng mức thuế cao đánh vào hàng hoá nhập khẩu. WTO thừa nhận và cho phép các nướcthành viên được sử dụng rào cản thuế quan để bảo hộ, nhưng phải ràng buộc và giảm dần đểđảm bảo minh bạch hoá và tự do hoá thương mại. Rào cản phi thuế là sử dụng các biện pháp phi thuế quan gây cản trở hoạt động thươngmại. Các biện pháp phi thuế như hạn chế định lượng, các biện pháp mang tính thủ tục hànhchính, các biện pháp kỹ thuật…Các rào cản phi thuế như biện pháp hạn chế định lượng, biệnpháp mang tính thủ tục hành chính, được coi là các biện pháp có tính võ võ đoán, không cócơ sở khoa học, có tác dụng hạn chế thương mại rõ rệt, làm bóp méo thương mại tạo nêncạnh tranh không công bằng, không phù hợp với các quy định và định chế quốc tế, theoWTO phải được bãi bỏ, chỉ có rào cản kỹ thuật thương mại được phép tồn tại và phải tuânthủ theo quy định của hiệp định về hàng rào kỹ thuật trong thương mại. Cho đến nay, rào cản kỹ thuật thương mại, ngày càng được gia tăng sử dụng, được coi làcông cụ bảo hộ mậu dịch hiệu quả và hoàn toàn phù hợp với xu hướng chung của thương mạiquốc tế và thu hút được sự quan tâm của nhiều nhà kinh tế và tổ chức kinh tế trên thế giới.Trong một nghiên cứu của mình, các nhà kinh tế học Thornsbusy, Robert và Deremer đã đưara khái niệm về rào cản kỹ thuật thương mại: “Rào cản kỹ thuật thương mại là tất cả các quyđịnh kỹ thuật, các tiêu chuẩn khác nhau trên thế giới, quy định cho sản phẩm liên quan đếntất cả các quá trình từ sản xuất, phân phối đến tiêu dùng một sản phẩm nhằm mục đích ngănchặn hàng hoá từ nước khác xâm nhập thị trường trong nước” Hiệp định về hàng rào kỹ thuật trong thương mại của WTO cũng không đưa ra khái niệmvề hàng rào kỹ thuật, mà chỉ thừa nhận rằng các nước có thể sử dụng các biện pháp cần thiết(bao gồm các quy định kỹ thuật và tiêu chuẩn) để đảm bảo cuộc sống hay sức khoẻ conngười, động thực vật, bảo vệ môi trường hoặc để ngăn ngừa các hoạt động man trá ở mức độcần thiết và không được tạo ra các hạn chế trá hình đối với hoạt động thương mại quốc tế. 78 Vậy rào cản kỹ thuật bao gồm tất cả các quy định kỹ thuật, quy định cho sản phẩm, choquá trình sản xuất sản phẩm cho bao bì và các quá trình liên quan nhằm bảo vệ cuộc sốnghay sức khoẻ con người, động thực vật, bảo vệ môi trường hoặc để ngăn ngừa các hoạt độngman trá và gây hạn chế thương mại quốc tế. Hàng rào kỹ thuật về môi trường (hay gọi cách khác là rào cản xanh), theo Trung tâmnghiên cứu APEC: Hàng rào kỹ thuật về môi trường được định nghĩa như là các tiêu chuẩn,quy chuẩn kỹ thuật, quy định môi trường chặt chẽ tác động đến thương mại; các biện phápthương mại phân biệt đối xử đặt ra vì những mục đích bảo vệ các nguồn tài nguyên thiênnhiên, bảo vệ môi trường; các hạn chế thương mại đơn phương; các biện pháp thâm nhập thịtrường với điều kiện chấp nhận các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về môi trường; các hạnchế thương mại đặt ra theo quy tắc MEAs. Như vậy hàng rào kỹ thuật môi trường là một dạng rào cản kỹ thuật trong thương mại.Tuy nhiên chưa có một khái niệm chính thống, nhưng rào cản thương mại môi trường đượchiểu là tất cả các quy định kỹ thuật, các tiêu chuẩn quy định cho sản phẩm, bao bì và ghinhãn sản phẩm, các quá trình liên quan đến sản phẩm từ sản xuất đến phân phối tiêu dùngnhằm trực tiếp hay gián tiếp đảm bảo môi trường và gây cản trở đối với thương mại quốc tế. Sự hình thành hàng rào kỹ thuật môi trường trong thương mại quốc tế Ngày nay, cùng với sự phát triển thương mại, các quốc gia đều rất quan tâm đến mục tiêubảo vệ môi trường, nhưng mức độ quan tâm và biện pháp đưa ra nhằm bảo vệ môi trườngcũng rất khác nhau. Các quy định này có thể liên quan trực tiếp đến bảo vệ môi trường nhưcác quy định nhằm bảo vệ môi trường nước, môi trường đất, môi trường không khí, bảo vệtài nguyên rừng, tài nguyên biển, tài nguyên nước, bảo vệ cuộc sống và an toàn của các loạiđộng, thực vật…Các quy định có liên quan gián tiếp đến môi trường nhưng liên quan trựctiếp đến bảo vệ an toàn thực phẩm như quy định về hàm lượng thuốc bảo vệ thực vật có trongcác ...