Bài giảng Quản trị ngân hàng thương mại 1 - Chương 5: Quản trị hoạt động thanh toán của ngân hàng thương mại

Bài giảng Quản trị ngân hàng thương mại 1 - Chương 5: Quản trị hoạt động thanh toán của ngân hàng thương mại. Chương này cung cấp cho sinh viên những nội dung kiến thức bao gồm: phân loại dịch vụ thanh toán của ngân hàng thương mại; một số hình thức thanh toán chủ yếu; nội dung quản trị dịch vụ thanh toán;... Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Quản trị ngân hàng thương mại 1 - Chương 5: Quản trị hoạt động thanh toán của ngân hàng thương mại CHƢƠNG 5 QUẢN TRỊ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CỦA NHTM Chƣơng 5: Quản trị hoạt động thanh toán của NHTM 5.1. Phân loại dịch vụ thanh toán của NHTM 5.1.1. Thanh toán bằng tiền mặt và chuyển khoản 5.1.2. Thanh toán dựa trên chứng từ giấy và chứng từ điện tử 5.1.3. Thanh toán nội địa và thanh toán quốc tế 5.1.4. Thanh toán cho khách hàng và thanh toán giữa các ngân hàng 5.2. Một số hình thức thanh toán chủ yếu 5.2.1. Thanh toán bằng séc 5.2.2. Thanh toán bằng ủy nhiệm chi 5.2.3. Thanh toán bằng ủy nhiệm thu Chƣơng 5: Quản trị hoạt động thanh toán của NHTM 5.2.4. Thanh toán theo phương thức chuyển tiền 5.2.5. Thanh toán theo phương thức nhờ thu 5.2.6. Thanh toán theo phương thức tín dụng chứng từ 5.3. Nội dung quản trị dịch vụ thanh toán 5.3.1. Xây dựng, ban hành chính sách và quy trình thanh toán 5.3.2. Tổ chức bộ máy nhân sự và kênh phân phối 5.3.3. Kiểm tra, kiểm soát nội bộ và quản trị rủi ro 5.1. Phân loại dịch vụ thanh toán của NHTM - Căn cứ vào phương tiện thanh toán: +Thanh toán bằng tiền mặt +Thanh toán KDTM - Căn cứ vào phạm vi thanh toán: + Thanh toán nội địa + Thanh toán quốc tế - Căn cứ vào chủ thể tham gia quan hệ thanh toán: + Thanh toán giữa NH với khách hàng + Thanh toán giữa cỏc NH Thanh toán tiền mặt và KDTM Thanh toán bằng tiền mặt - Là việc thanh toán trong đó bên mắc nợ dùng tiền mặt (tiền giấy, tiền kim loại) chuyển trả cho bên thụ hưởng. - Phần lớn quan hệ thanh toán này được thực hiện trực tiếp giữa người chi trả và người thụ hưởng mà không cần sự có mặt của ngân hàng với tư cách là “trung gian” cung cấp dịch vụ thanh toán cho khách hàng. - Ngoài ra, trong một số trường hợp theo yêu cầu của khách hàng - người chi trả, ngân hàng có thể thanh toán bằng tiền mặt cho người hưởng lợi, hoặc thực hiện thu, chi tiền mặt theo yêu cầu của khách hàng. Thanh toán tiền mặt và KDTM Thanh toán KDTM (chuyển khoản) Là việc thanh toán được thực hiện bằng cách trích chuyển tài khoản trong hệ thống ngân hàng, hoặc bù trừ công nợ mà không sử dụng đến tiền mặt. Đặc điểm của thanh toán KDTM - Sử dụng tiền bút tệ hay còn gọi là tiền ghi sổ - Mỗi khi thanh toán phải có ít nhất 3 bên tham gia: + Người trả tiền + Người nhận tiền + Trung gian thanh toán Thanh toán tiền mặt và KDTM Vai trò của thanh toán KDTM - Thúc đẩy nhanh sự vận động của vật tư, tiền vốn trong nền kinh tế, giảm thấp chi phí sản xuất và lưu thông, tăng tích lũy cho quá trình tái sản xuất. - Góp phần giảm tỉ lệ tiền mặt trong lưu thông, góp phần tiết kiệm chi phí phát hành và lưu thông tiền, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tổ chức quản lí lưu thông tiền tệ. - Tạo khả năng tập trung nguồn vốn tín dụng vào hệ thống ngân hàng để đầu tư cho phát triển kinh tế. - Tạo tiền đề kinh tế thuận lợi để nhà nước kiểm soát các hoạt động kinh tế và việc chấp hành nghĩa vụ nộp thuế, củng cố kỉ luật thanh toán,… Thanh toán nội địa và TTQT Thanh toán nội địa Là việc thực hiện các nghĩa vụ chi trả và quyền hưởng lợi về tiền tệ phát sinh trên cơ sở các hoạt động kinh tế và phi kinh tế giữa các chủ thể của một nước. Thanh toán quốc tế Là việc thực hiện các nghĩa vụ chi trả và quyền hưởng lợi về tiền tệ phát sinh trên cơ sở các hoạt động kinh tế và phi kinh tế giữa các tổ chức, cá nhân nước này với tổ chức cá nhân nước khác, hay giữa một quốc gia với một tổ chức cá nhân quốc tế, thông qua quan hệ giữa các ngân hàng của các nước liên quan Thanh toán nội địa và TTQT Đặc điểm của thanh toán quốc tế - Vừa chịu sự điều chỉnh của luật pháp quốc gia vừa chịu sự điều chỉnh của luật pháp, công ước và các tập quán quốc tế. - Chịu sự ảnh hưởng của tỉ giá và môi trường kinh tế chính trị thế giới. - Các chủ thể tham gia thanh toán quốc tế thường phải đối mặt với các rủi ro hối đoái, rủi ro quốc gia... - Các giao dịch TTQT chủ yếu được thực hiện qua hệ thống NHTM Thanh toán cho KH và thanh toán giữa các NH Thanh toán giữa các NH: - Thanh toán liên hàng trong cùng hệ thống - Thanh toán bù trừ giữa các NH - Thanh toán từng lần qua tài khoản tiền gửi tại NHNN - Ủy nhiệm thu hộ, chi hộ - Thanh toán qua tiền gửi tại NH khác - Thanh toán liên NH điện tử 5.2. Một số hình thức thanh toán chủ yếu 5.2.1. Thanh toán nội địa 5.2.1.1. Séc Khái niệm: Là lệnh trả tiền do chủ tài khoản tiền gửi phát hành yêu cầu ngân hang trích tiền từ tài khoản tiền gửi của mình để trả cho người thụ hưởng có tên trên tờ séc, hoặc trả theo lệnh của người ấy, hoặc trả cho người cầm séc một số tiền nhất định bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản. 5.2.1.1. Séc Nội dung của tờ séc - Tiêu để của séc - Số tiền ghi trên séc - Địa điểm, ngày, tháng, năm lập séc - Tên, đchỉ của người yêu cầu trích TK - Tài khoản được trích trả - Ngân hàng trả tiền - Tên, địa chỉ của người được hưởng số tiền ghi trên séc - Chữ ký, dấu nếu có của người phát hành séc 5.2.1.1. Séc Phân loại:  Căn cứ vào mục đích sử dụng: sé rút tiền mặt, séc chuyển khoản, séc thanh toán bằng tiền mặt Căn cứ vào khả năng chuyển nhượng: séc ghi tên, séc theo lệnh, séc không ghi tên (séc vô danh) Căn cứ vào khả năng thanh toán của tờ séc: séc thông thường, séc bảo chi 5.2.1.1. Séc Quy trình thanh toán séc thông thường (1) Người trả tiền Người thụ hưởng (4) (2b) (2a) (6) Ngân hàng phục vụ 3 Ngân hàng phục vụ người trả tiền (5) người thụ hưởng 5.2.1.1. Séc Quy trình thanh toán séc bảo chi (2) Người trả tiền Người thụ hưởng (1a) (1b) (6) (3) (4) Ngân hàng của (5) Ngân hàng của người trả tiền người thụ hưởng 5.2.1.2. Ủy nhiệm chi Khái niệm: Là lệnh chi tiền của chủ tài khoản yêu cầu ngân hang (nơi mở tài khoản tiền gửi) trích tiền từ tài kh ...