Bài giảng Quản trị tài chính doanh nghiệp: Chương 8 - Sáp nhập và tái cơ cấu doanh nghiệp

Sáp nhập và mua lại công ty đã và đang là một phương tiện ngày càng quan trọng trong việc tái phân bổ nguồn lực trong nền kinh tế thế giới và cho việc thực thi chiến lược công ty. Một hệ thống cấu trúc hạ tầng đã và đang ngày càng phát triển nhằm làm cho các giao dịch sáp nhập và mua lại công ty trở nên dễ dàng hơn. Nhằm giúp các bạn hiểu hơn về vấn đề này, mời các bạn cùng tham khảo nội dung chương 8 "Sáp nhập và tái cơ cấu doanh nghiệp" trong bài giảng Quản trị tài chính doanh nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Quản trị tài chính doanh nghiệp: Chương 8 - Sáp nhập và tái cơ cấu doanh nghiệp BÀI GIẢNG QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH DNXD - CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THẠC SĨ CHƯƠNG 8: SÁP NHẬP VÀ TÁI CƠ CẤU DOANH NGHIỆP 8.1. Giới thiệu Sáp nhập (Mergers) và mua lại công ty (Acquisition) đã và đang là một phương tiện ngày càng quan trọng trong việc tái phân bổ nguồn lực trong nền kinh tế thế giới và cho việc thực thi chiến lược công ty. Một hệ thống cấu trúc hạ tầng đã và đang ngày càng phát triển nhằm làm cho các giao dịch sáp nhập và mua lại công ty trở nên dễ dàng hơn. Hệ thống này bao gồm: Các ngân hàng đầu tư (Investment banks), các văn phòng luật sư, các công ty tư vấn, kế toán viên, tạp chuyên ngành các nhà đầu tư tư nhân và thậm chí cả các thám tử tư. Cuối thập kỷ 90s thế kỷ XX, nền kinh tế thế giới đã chứng kiến một làn sóng sáp nhập ồ ạt giữa các công ty lớn, với mục tiêu làm tăng sức mạnh và tính cạnh tranh của các công ty này trước xu thế toàn cầu hóa và sự thay đổi chóng mặt của công nghệ mới, khiến cho thị trường thế giới trở nên biến động và khó dự đoán hơn. Bảng dưới đây liệt kê một vài các vụ sáp nhập quan trọng xảy ra trong thời kỳ này. Công ty mua Công ty bị mua Số tiền giao dịch (tỷ USD) Boeing McDonnell Douglas 13.4 Compaq Computer Digital Equipment 9.1 Texas Utilities Energy Group Plc (UK) 11.0 Bristish petroleum Amoco Corp 48.2 Nationsbank Corp BankAmerica Corp 61.6 Daimler-Benz Chrysler 38.3 Travelers Group, Inc Citicorp 83.0 Exxon Mobil 80.1 Để hiểu vì sao sáp nhập và mua lại công ty góp phần tái phân bố nguồn lực trong nền kinh tế thế giới và thực thi chiến lược công ty, chúng ta cần khảo sát các vấn đề sau: (1) Các dạng sáp nhập (2) Động cơ của việc sáp nhập (3) Lợi ích và chi phí của các vụ sáp nhập và mua lại công ty (4) Các vấn đề về pháp lý, thuế và kế toán (sẽ được trình bày rãi rác trong các phần khác của chương) (5) Cuộc chiến giành quyền kiểm soát công ty và các chiến thuật (6) Những điểm cần lưu ý khi thực hiện 01 vụ sáp nhập (7) Sáp nhập và nền kinh tế: (sẽ được trình bày rãi rác trong các phần khác của chương) Chương 8 - Sáp nhập và tái cơ cấu doanh nghiệp Page 93 BÀI GIẢNG QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH DNXD - CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THẠC SĨ 8.2. Các dạng sáp nhập 8.2.1. Sáp nhập hàng ngang (Horizontal Merger) Là dạng sáp nhập xảy ra giữa hai công ty hoạt động trong cùng một ngành. Hầu hết những vụ sáp nhập hàng ngang xảy ra vào cuối thập kỷ 90 của thế kỷ XX. Điển hình là những vụ sáp nhập giữa các ngân hàng như Chemical bank sáp nhập với Chase, hoặc Nations bank mua lại BankAmerica, hay như Daimler-Benz’s mua lại Chrysler, hoặc Bristish Petroleum mua lại Amoco. Lợi ích của việc sáp nhập hàng ngang là: (1) Tạo ra vị thế độc quyền: Vị thế độc quyền làm giảm tính cạnh tranh, làm cho đường cầu hàng hóa của công ty trở nên kém co giản hơn (less elastic), công ty định giá hàng hoá của mình ở mức giá độc quyền để tạo ra lợi nhuận độc quyền. Trên bình diện kinh tế, nguồn lực không được xử dụng ở mức tối ưu, người tiêu dùng phải trả giá cao hơn, chỉ có công ty là có lợi. Chính vì vậy, các chính phủ rất quan tâm đến những vụ sáp nhập hàng ngang, đã ban hành luật chống độc quyền nhằm ngăn chặn những vụ sáp nhập có thể tạo ra vị thế độc quyền cho công ty. (2) Cải thiện hiệu quả hoạt động: Cải thiện hiệu quả hoạt động đạt được nhờ thông qua việc cắt giảm chi phí hoạt động như: đóng cửa một số chi nhánh dư thừa, cắt giảm lao động dư thừa, giảm chi phí quảng cáo, giảm chi phí tiếp cận thị trường, giảm chi phí nợ vay … 8.2.2. Sáp nhập hàng dọc (Vertical Merger) Là dạng sáp nhập xảy ra giữa những công ty có các giai đoạn sản xuất khác nhau. Công ty mua có thể mở rộng hoạt động của nó bằng cách mua lại những công ty cung cấp nguyên liệu đầu vào cho hoạt động sản xuất của nó hoặc mua lại những công ty bao tiêu sản phẩm đầu ra của nó. Dạng sáp nhập này xảy ra ồ ạt vào thập niên 20 đầu thế kỷ XX. Gần đây thì có vụ sáp nhập trong đó công ty AT&T mua lại Tel-communication Inc (TCI), một công ty truyền hình cáp. Kế hoạch của AT&T khi mua lại công ty này là cải tiến hệ thống cáp của TCI để AT&T có thể cung cấp dịch vụ điện thoại trực tiếp đến khách hàng địa phương. Xu thế gần đây cho thấy, các công ty hình thành từ các vụ sáp nhập hàng dọc trước đây đang có khuynh hướng chia tách công ty mẹ (Spin-offs) thành những công ty con độc lập. Công ty mẹ chỉ giữ lại các hoạt động kinh doanh chính (Core businesses), có tính sinh lơi cao, nguyên liệu đầu vào được mua lại từ nơi khác (outsourcing) thay vì tự sản xuất như trước đây. Sự chia tách này nhằm làm tăng tính hiệu quả và sứ ...