Bài giảng Quy phạm pháp luật - TS Nguyễn Thị Hoài Thương

Bài giảng Quy phạm pháp luật trình bày các nội dung cơ bản như: khái niệm về quy phạm pháp luật, cơ cấu của quy phạm pháp luật, phương thức thể hiện quy phạm pháp luật, phân loại các quy phạm pháp luật.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Quy phạm pháp luật - TS Nguyễn Thị Hoài Thương BÀI 7QUY PHẠM PHÁP LUẬT ThS. Nguyễn Thị Hoài PhươngCÁC NỘI DUNG CHÍNH I. KHÁI NIỆM QPPL II. CƠ CẤU CỦA QPPL III. PHƯƠNG THỨC THỂ HIỆN QPPL IV. PHÂN LOẠI CÁC QPPL V. VĂN BẢN QPPLI. KHÁI NIỆM QUY PHẠM PHÁP LUẬT1. Đời sống xã hội và quy phạm xã hội * QPXH là những quy tắc hành vi, điều chỉnh các quan hệ xã hội giữa con người với con người và các tổ chức của họ.Caùc loaïi quy phaïm xaõ hoäi QUY PHAÏM QUY ÏM PHA ÑAÏO ÑÖÙC CUÛA Å CHÖÙC TO -XH CT QUY PHAÏM XAÕ HOÄI QUY ÏM PHA TAÄP QUAÙN QUY ÏM PHA QUY ÏM PHA PHAÙP LUÄT A TOÂN GIAÙOI. KHÁI NIỆM QUY PHẠM PHÁP LUẬT 2. Khái niệm và đặc điểm của QPPL * QPPL là những quy tắc xử sự chung, do NN đặt ra hoặc thừa nhận, có tính bắt buộc chung, thể hiện ý chí của NN, và được NN bảo đảm thực hiện nhằm điều chỉnh các QHXH. I. KHÁI NIỆM QUY PHẠM PHÁP LUẬT 2. Khái niệm và đặc điểm của QPPL - Tính phổ biến, bắt buộc chung - Thể hiện ý chí NN - Do NN ban hành hoặc thừa nhận & bảo đảm thực hiện - Được xác định chặt chẽ về hình thức * Cho các quy phạm xã hội sau, hãy xác định đây là những loại quy phạm nào?1- “Bắt buộc đội mũ bảo hiểm đối với người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy (kể cả trẻ em và người tàn tật) khi đi trên hệ thống đường bộ Việt Nam thuộc các đoạn tuyến, tuyến đường bộ có biển báo Đường bắt buộc đội mũ bảo hiểm đối với 2- : Người Thái vùng Yên Châu- Sơn La, khi người ngồi trên xe mô con gái lấy chồng phải có lễ Tằng cẩu (búi tóc tô, xe gắn máy“”. (TT Số 01/2003/TT-BGTVT lên đỉnh đầu). Tằng cẩu là hình thức bắt buộc ngày 08 tháng 01 năm đối với các cô gái đã có chồng. Không ai xác 2003 của Bộ trưởng Bộ định được nó có từ bao giờ, chỉ biết rằng nó GTVT hướng dẫn đội tồn tại ở mỗi cuộc đời cô gái Thái. Ai đang có mũ bảo hiểm khi đi xe mô tô, xe gắn máy) chồng, vì lý do gì mà bỏ tằng cẩu là bị mọi người lên án, chê trách.II. CƠ CẤU CỦA QUY PHẠM PHÁP LUẬT Kết cấu thông thường của 1 QPPLGiả định Quy định Chế tài II. CƠ CẤU CỦA QUY PHẠM PHÁP LUẬT Công thức chung của 1 QPPL sẽ là:  Nếu có những tình huống, hoàn cảnh nhất định (giả định)  thìchủ thể PL sẽ phải xử sự như thế nào theo ý chí của NN (quy định)  trong trường hợp không xử sự đúng theo yêu cầu đó thì chủ thể sẽ phải gánh chịu hậu quả pháp lý nào (chế tài). II. CƠ CẤU CỦA QUY PHẠM PHÁP LUẬT 1. Giả định - Khái niệm: Giả định của QPPL quy định địa điểm, thời gian, chủ thể, hoàn cảnh, tình huống mà khi xảy ra trong thực tế cuộc sống thì cần phải thực hiện theo quy tắc mà QPPL đặt ra. - Cách xác định: Giả định trả lời cho câu hỏi: Tổ chức, cá nhân nào (Ai ?)? trong những tình huống (điều kiện, hoàn cảnh) nào? thì chịu sự tác động của QPPL đó? - Phân loại: Giả định giản đơn, giả định phức tạp... II. CƠ CẤU CỦA QUY PHẠM PHÁP LUẬT 1. Giả định Điều 67 Hiến pháp 1992: “Người già, người tàn tật, trẻ mồ côi không nơi nương tựa được nhà nước và xã hội giúp đỡ”. II. CƠ CẤU CỦA QUY PHẠM PHÁP LUẬT 2. Quy định. - Khái niệm: Quy định là bộ phận của QPPL đưa ra những quy tắc xử sự mà mọi chủ thể phải tuân theo khi ở vào điều kiện, hoàn cảnh đó. Đây được xem là bộ phận trung tâm của QPPL, nêu lên quyền và nghĩa vụ pháp lý của các chủ thể. - Cách xác định: Trả lời các câu hỏi: là gì? Được hay không được làm gì? Phải làm gì? Làm như thế nào? - Phân loại: Căn cứ vào tính chất, phương pháp tác động lên các QHXH: QĐ cấm và bắt buộc; QĐ tùy nghi; QĐ giao quyền. II. CƠ CẤU CỦA QUY PHẠM PHÁP LUẬT 2. Quy định. Quy định cấm và QĐ bắt buộc: VD: Điều 13 Luật Tài nguyên nước năm 1998: “Nghiêm cấm việc đưa vào nguồn nước các chất thải độc hại, nước thải chưa xử lý hoặc xử lý chưa đạt tiêu chuẩn cho phép theo quy định của PL về BVMT”. Quy định tùy: VD: Đ12 Luật HN&GĐ năm 2000“UBND xã, phường, thị trấn nơi cư trú của 1 trong 2 bên kết hôn là cơ quan đăng ký kết hôn”. II. CƠ CẤU CỦA QUY PHẠM PHÁP LUẬT 3. Chế tài. - Khái niệm: Chế tài của QPPL là bộ phận nêu lên những biện pháp cưỡng chế áp dụng đối với các chủ thể có hành vi vi phạm các yêu cầu nêu trong bộ phận quy định của QPPL. - Cách xác định: Trả lời câu hỏi: Bị xử lý như thế nào khi ở vào hoàn cảnh giả định ...