Bài giảng Sinh lý bài tiết nước tiểu

Bài giảng Sinh lý bài tiết nước tiểu với mục tiêu trình bày được cơ chế bài tiết của thận, trình bày được những yếu tố ảnh hưởng đến sự tạo thành nước tiểu của thận, trình bày được các chức năng của thận.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Sinh lý bài tiết nước tiểuSINH LÝ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU MỤC TIÊU1. Trình bày được cơ chế bài tiết của thận2. Trình bày được những yếu tố ảnh hưởng đến sự tạo thành nước tiểu của thận.3. Trình bày được các chức năng của thận.I. CẤU TRÚC - CHỨC NĂNG THẬN1. Đơn vị thận:Cấu tạo đại thể của thận: nhu mô thận chia làm 2 phần là phần vỏ và phần tuỷ Vùng vỏ: nằm ở phía bờ lồi của thận, tiếp xúc với vỏ xơ, màu hồng đỏ có lấm tấm hạt. Đây là nơi chủ yếu tập trung cầu thận. Vùng tủy: nằm ở phía bờ lõm, màu hồng nhạt có vân tua. Đây là nơi tập trung các ống thận.Cấu tạo vi thể cấu: cấu tạo bới các đơn vị thận gồm cầu thận và các ống thậnMỗi người có 2 thận nằm ở sau trên khoang bụngMỗi thận có 1 – 1,3triệu đơn vị chức năng thận là NephronChỉ cần 25% nephron hoạt động cũng đảm bảo chức năng thận. 1. Đơn vị thận Chức năng cầu thận: lọc huyết tương Ống thận: tái hấp thu dịch đã được lọc ở cầu thận và bài tiết 1 số chất vào ống thận. Cầu thận: gồm 2 thành phần búi mao mạch và bao bowman Búi mao mạch gồm các MM xuất phát từ tiểu ĐM đến cầu thận và ra khỏi bọc bowman bằng tiểu ĐM đi. Bao Bowman là một khoang rỗng chứa dịch lọc cầu thận và bao bọc tiểu cầu thận. Bọc bowman thông với ống lượn gần Ống thận Tiếp nối với cầu thận, ống thận có chức năng tái hấp thu và bài tiết một số chất để biến dịch lọc cầu thận thành nước tiểu. Ống thận gồm có: ống lượn gần, quai Henle, ống lượn xa và ống góp. 2. Mạch máu thận ĐM thận ngắn và xuất phát từ ĐM chủ, chia nhánh nhỏ dần , nhánh nhỏ nhất chia thành các tiêu ĐM đến, Người lớn BT áp suất máu trong MM cầu thận là 60mmHg TM thận được tạo thành từ các MM quanh ống thận ra khỏi thận ở rốn thận và đổ vào TM chủ 3. Thần kinh chi phối thận hệ thần kinh giao cảm có tận cùng chi phối lớp cơ của mạch máu thận → điều hòa lưu lượng tuần hoàn thận Tổ chức cạnh cầu thận Là một tổ chức có chức năng đặc biệt do tế bào biểu mô ống lượn xa và tế bào cơ trơn tiểu động mạch đến của cùng một nephron hợp lại tạo thành Phức hợp cạnh cầu thận có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành hệ Renin - Angiotensin - Aldosteron để điều hòa huyết áp.Cấu trúc của tổ chức cạnh cầu thận II. CƠ CHẾ BÀI TIẾT Ở THẬNLà quá trình tạo thành nước tiểu và gồm có:1. Cơ chế lọc ở cầu thận2. Áp suất lọc3. Cơ chế tái hấp thu và bài tiết tích cực ở ống thận 1. Cơ chế lọc ở cầu thận Dich lọc từ lòng mạch vào bọc Bowman phải qua 3 lớp vì kích thước của các lỗ lọc nhỏ dần. Đặc điểm của màng lọc có tính thấm chọn lọc rất cao không cho đi qua Chất có đường kính lớn hơn lỗ lọc nhỏ nhất. (70Å) Chất có kích thước nhỏ nhưng tích điện âm: albuminCấu tạo của màng lọc cầu thận 2. Áp suất lọc Nước tiểu trong bọc Bowman (được gọi là nước tiểu đầu) có thành phần các chất hòa tan giống như của huyết tương, trừ các chất hòa tan có phân tử lượng lớn Nước tiểu đầu được hình thành nhờ quá trình lọc huyết tương ở tiểu cầu thận. Quá trình lọc là quá trình thụ động, phụ thuộc vào các áp suất.C¬ chÕ läc Các áp suất trong mạch máuÁp suÊt thuû tÜnh. PH T¸c dông ®Èy níc vµ c¸c chÊt hßa tan ra khái m¹ch. B×nh thêng gi¸ trÞ lµ 60mmHg.Áp suÊt keo cña huyÕt t¬ng. PK T¸c dông gi÷ c¸c chÊt hßa tan vµ níc. Trung b×nh lµ 32mmHg. Các áp suất trong bọc BowmanÁp suÊt keo cña bäc. • PKB • T¸c dông kÐo níc vµo bäc. • B×nh thêng cã gi¸ trÞ b»ng 0mmHg.Áp suÊt thuû tÜnh cña bäc. • PB • T¸c dông c¶n níc vµ c¸c chÊt hßa tan ®i vµo bäc. • Gi¸ trÞ b»ng 18mmHg.Áp suÊt läc: Lµ ¸p suÊt thùc sù cã t¸c dông ®Èy dÞch qua mµng cÇu thËn (PL). ...