Bài giảng Tài chính đô thị: Phần 2 - Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội

Bài giảng Tài chính đô thị giới thiệu các hoạt động tài chính liên quan tới xây dựng, quản lý, duy trình và phát triển đô thị; các chế tài tài chính áp dụng cho xây dựng, quản lý, duy trì và phát triển đô thị. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung phần 2 bài giảng!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Tài chính đô thị: Phần 2 - Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội ch¬ng 3 - c¸c kho¶n chi tµI chÝnh ®« thÞ Theo quy ®Þnh cña LuËt ng©n s¸ch 2004 th× chi ng©n s¸ch bao gåm c¸c kho¶n chi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, b¶o ®¶m quèc phßng an ninh, b¶o ®¶m ho¹t ®éng cña bé m¸y chÝnh quyÒn, chi tr¶ nî, chi viÖn trî vµ c¸c kho¶n chi kh¸c theo luËt ®Þnh. Cã thÓ nãi, chi ng©n s¸ch lµ mét c«ng viÖc phøc t¹p vµ ®ßi hái nhiÒu nç lùc cña chÝnh quyÒn ®« thÞ ®¶m b¶o chi ®óng, chi ®ñ vµ chi phï hîp víi ng©n s¸ch hiÖn cã. ChÝnh v× lÏ ®ã, c¸c néi dung chi ng©n s¸ch cÇn ®îc hiÓu ®óng ®¾n ®Ó ¸p dông phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. Ch¬ng 3 sÏ thÓ hiÖn râ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n trong kÕ ho¹ch chi tµi chÝnh cho c¸c ®« thÞ nãi chung vµ cho c¸c ®« thÞ ViÖt Nam nãi riªng. 3.1 C«ng t¸c chi ng©n s¸ch ®« thÞ 3.1.1 NhiÖm vô chi ng©n s¸ch Chi ng©n s¸ch cña nhµ níc nãi chung vµ cña ®« thÞ nãi riªng lµ qu¸ tr×nh ph©n phèi, sö dông quü ng©n s¸ch theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh cho viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cña chÝnh quyÒn trung ¬ng vµ chÝnh quyÒn ®« thÞ. Thùc chÊt th× viÖc chi ng©n s¸ch chÝnh lµ viÖc cung cÊp c¸c ph¬ng tiÖn tµi chÝnh cho nhiÖm vô cña chÝnh quyÒn trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, x· héi, an ninh quèc phßng …. Tuy nhiªn th× viÖc cung cÊp tµi chÝnh nµy cung x cã nh÷ng ®Æc thï riªng nh sau: - Thø nhÊt: viÖc chi ng©n s¸ch ®« thÞ lu«n g¾n chÆt víi nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, an ninh … mµ chÝnh quyÒn ®« thÞ cã tr¸ch nhiÖm ph¶i ®¶m nhËn tríc nh©n d©n. Møc ®é, ph¹m vi chi tiªu ng©n s¸ch ®« thÞ phô thuéc vµo quyÒn lùc vµ tÝnh chÊt nhiÖm vô cña chÝnh quyÒn trong mçi thêi kú còng nh kh¶ n¨ng tµi chÝnh s½n cã. - Thø hai: tÝnh hiÖu qu¶ cña c¸c kho¶n chi ng©n s¸ch ®« thÞ ®îc thÓ hiÖn ë tÇm vÜ m« vµ mang tÝnh toµn diÖn c¶ vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ trùc tiÕp, hiÖu qu¶ vÒ mÆt x· héi vµ chÝnh trÞ, ngo¹i giao. ChÝnh v× vËy mµ trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh ®« thÞ, cã yªu cÇu ®Æt ra lµ khi xem xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ c¸c kho¶n chi ng©n s¸ch ®« 53 thÞ, cÇn sö dông tæng hîp c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh vµ c¸c chØ tiªu ®Þnh lîng, ®ång thêi ph¶i cã quan ®iÓm toµn diÖn vµ ®¸nh gi¸ t¸c dông, ¶nh hëng cña c¸c kho¶n chi ë tÇm vÜ m«. - Thø ba: xÐt vÒ mÆt tÝnh chÊt, phÇn lín c¸c kho¶n chi ng©n s¸ch ®« thÞ ®Òu lµ nh÷ng kho¶n cÊp ph¸t kh«ng hoµn l¹i mét c¸ch trùc tiÕp vµ mang tÝnh bao cÊp. ChÝnh v× vËy mµ c¸c nhµ qu¶n lý tµi chÝnh cÇn ph¶i cã sù ph©n tÝch, tÝnh to¸n cÈn thËn trªn nhiÒu khÝa c¹nh tríc khi ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh chi tiªu ®Ó tr¸nh ®îc nh÷ng l·ng phÝ kh«ng cÇn thiÕt vµ n©ng cao hiÖu qu¶ chi tiªu ng©n s¸ch ®« thÞ. 3.1.2 Nguyªn t¾c chi tµi chÝnh ®« thÞ Môc tiªu cña chi tiÒn lµ ®Ó thùc hiÖn mét nhiÖm vô hay mét c«ng viÖc cô thÓ nµo ®ã. §èi víi tiÒn ng©n s¸ch ®« thÞ th× viÖc chi tiÒn ph¶i hÕt søc cÈn thËn vµ ph¶i tu©n thñ c¸c quy tr×nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt do ®©y lµ kho¶n tiÒn c«ng vµ sÏ ph¶i ®¸p øng nguyÖn väng cña ®a sè c«ng d©n ®« thÞ. Tríc khi quyÕt ®Þnh mét kho¶n chi tµi chÝnh nµo, cÇn ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau: - Chi ®óng, chi ®ñ ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých chi. §©y lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n cña môc tiªu tiÕt kiÖm. ChÝnh v× vËy, khi giao nhiÖm vô cho c¸ nh©n hay ®¬n vÞ trùc tiÕp gi¶i quyÕt c«ng viÖc th× cÊp trªn cã thÈm quyÒn ph¶i c©n nh¾c tíi c¸c yÕu tè ®¶m b¶o hoµn thµnh c«ng viÖc. Trong ®ã th× ngoµi yÕu tè quan träng nhÊt lµ con ngêi th× yÕu tè ®ñ vÒ mÆt tµi chÝnh cã vai trß quyÕt ®Þnh tíi kh¶ n¨ng hoµn thµnh nhiÖm vô ®îc giao. - Chi tiÕt kiÖm. TiÕt kiÖm lín nhÊt lµ ph¸t huy ®îc tèi ®a hiÖu qu¶ kinh tÕ cña kinh phÝ ®· bá ra. CÇn ph¶i tiÕt kiÖm trong tõng môc ®Ých chi, chèng tham «, l·ng phÝ vµ ph¶i phôc vô tèt nhÊt lîi Ých cña ®¹i ®a sè nh©n d©n lao ®éng. C¸c nhµ qu¶n lý ®« thÞ cÇn ph¶i c©n ®èi nguån tµi chÝnh cña ®« thÞ ®Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c tiÕt kiÖm. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy th× c¸c môc ®Ých chi cÇn ®îc c©n nh¾c, s¾p xÕp theo thø tù u tiªn ®Ó cã thÓ ®Ò xuÊt ra c¸c kÕ ho¹ch gi¶i ng©n râ rµng vµ tæ chøc thùc hiÖn gi¶i ng©n theo kÕ ho¹ch. - Chi kÞp thêi, ®óng lóc. §©y lµ yÕu tè quan träng ®Ó gi¶i quyÕt nhanh c¸c vÊn vÒ hay khã kh¨n mµ ®« thÞ ®ang gÆp ph¶i vµ c d©n ®« thÞ ®ang kú väng chÝnh 54 quyÒn gi¶i quyÕt gióp hä. CÇn tr¸nh nh÷ng thñ tôc rêm rµ, quan liªu, chËm trÔ g©y khã kh¨n cho ngêi d©n vµ c¸c c¬ quan cÊp díi ®ang thùc hiÖn nhiÖm vô chi tr¶ tiÒn ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc. - C«ng khai, râ rµng b¶o ®¶m chÕ ®é kiÓm tra kiÓm so¸t. Nguyªn t¾c nµy ®¶m b¶o ®Ó nh©n d©n hoÆc ®¹i diÖn cã thÈm quyÒn cña hä gi¸m s¸t ®îc viÖc chi tiªu cña chÝnh quyÒn ®« thÞ. ViÖc thiÕu c«ng khai, d©n chñ sÏ rÊt dÔ dÉn ®Õn tham nhòng vµ mÊt lßng tin cña nh©n d©n. C¸c tµi s¶n c«ng do chÝnh quyÒn nhµ níc vµ chÝnh quyÒn ®« thÞ chi tiÒn ®Ó mua s¾m ph¶i ®îc qu¶n lý chÆt chÏ vµ c«ng khai hãa c¸c th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó ngêi d©n ®« thÞ cã thÓ dÔ dµng kiÓm tra, gi¸m s¸t. 3.1.3 C¸c quy ®Þnh cña luËt ph¸p vÒ vÊn ®Ò chi ng©n s¸ch Theo LuËt ng©n s¸ch 2004, §iÒu 5 th× chi ngân sách nhà nước chỉ được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây: a) Đã có trong dự toán ngân sách được giao, trừ trường hợp quy định tại Điều 52 và Điều 59 của Luật này; b) Đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định; c) Đã được thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách hoặc người được ủy quyền quyết định chi. d) Đối với những khoản chi cho công việc cần phải đấu thầu thì còn phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật về đấu thầu. e) Các ngành, các cấp, các đơn vị không được đặt ra các khoản chi trái với quy định của pháp luật. f) Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước có trách nhiệm tổ chức thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, chống tham nhũng. 55 Theo LuËt ng©n s¸ch 2004, Ch¬ng II quy ®Þnh râ quyÒn h¹n vµ nhiÖm vô cña c ...