Bài giảng Thất bại của thị trường và vai trò của chính phủ - Chương 6: Hiệu quả và công bằng xã hội

Nội dung chương 6 Hiệu quả và công bằng xã hội thuộc bài giảng Thất bại của thị trường và vai trò của chính phủ trình bày về phân phối thu nhập và vai trò của nhà nước, các lý thuyết về phân phối thu nhập, quan hệ giữa hiệu quả kinh tế và công bằng xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Thất bại của thị trường và vai trò của chính phủ - Chương 6: Hiệu quả và công bằng xã hộiKHOA KINH TẾ - ĐHQG TP.HCM 09/06/2012 Chương 6 HIỆU QUẢ & CÔNG BẰNG XÃ HỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT ĐHQG TP.HCM Nội dung 09/06/2012 2Kinh tế công cộng 1KHOA KINH TẾ - ĐHQG TP.HCM 09/06/2012 1. Phân phối thu nhập và vai trò của nhà nước Trong điều kiện thị trường cạnh tranh hoàn hảo, phân phối sơ bộ đầu tiên là kết quả phân phối của thị trường dựa trên tương tác giữa các lực thị trường: thu nhập tối đa mà người chủ sở hữu yếu tố sản xuất có được, phù hợp với sản phẩm tối đa của yếu tố đó Trong điều kiện khiếm khuyết của thị trường, kết quả phân phối tối ưu này bị phá vỡ Thị trường không có trách nhiệm hoặc không thể thực hiện phân phối thu nhập theo nguyên tắc công bằng hoặc bình đẳng Nền kinh tế thị trường có thể xuất hiện phân hóa thu nhập và tiêu dùng cao không chấp nhận được Nhà nước khắc phục bằng cách phân phối lại dựa trên đánh thuế, trợ cấp, cung cấp hàng hóa công hay phân phối hàng hóa tư nhân 09/06/2012phối thu nhập cuối cùng là kết quả kết hợp giữa phân phối sơ3 bộ Phân đầu tiên và phân phối lại của nhà nước 2. Công bằng xã hội trong phân phối thu nhập 1.1. Khái niệm công bằng Công bằng ngang (Horizontal equality): đối xử như nhau đối với những người có tình trạng kinh tế như nhau Tình trạng kinh tế: thu nhập, hoàn cảnh gia đình, tôn giáo, dân tộc,… Công bằng dọc (Vertical equality): đối xử khác nhau với những người có khác biệt bẩm sinh hoặc tình trạng kinh tế ban đầu khác nhau nhằm khắc phục những khác biệt sẵn có Những người chịu tác động từ chính sách của chính phủ phải được giảm bớt hoặc xóa bỏ những khác biệt ban đầu 09/06/2012 4Kinh tế công cộng 2KHOA KINH TẾ - ĐHQG TP.HCM 09/06/2012 2. Công bằng xã hội trong phân phối thu nhập 1.1. Khái niệm công bằng BIỂU THUẾ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN Bậc Phần thu nhập tính thuế/tháng Thuế suất hiện hành thuế (triệu đồng) (%) 1 Ðến 5 5 2 Trên 5 ➞ 10 10 3 Trên 10 ➞ 18 15 4 Trên 18 ➞ 32 20 5 Trên 32 ➞ 52 25 6 09/06/2012 Trên 52 ➞ 80 30 5 7 Trên 80 35 1. Công bằng xã hội trong phân phối thu nhập 1.1. Khái niệm công bằng Các hình thức thể hiện công bằng xã hội Trả công hoặc hưởng thụ trực tiếp theo số lượng và chất lượng đóng góp Tạo khả năng tiếp cận bình đẳng với các cơ quan xã hội và các nguồn lực phát triển Tạo khả năng tiếp cận và mức độ hưởng thụ bình đẳng những phúc lợi công cộng – dịch vụ xã hội cơ bản 09/06/2012 6Kinh tế công cộng 3KHOA KINH TẾ - ĐHQG TP.HCM 09/06/2012 1. Công bằng xã hội trong phân phối thu nhập 1.1. Khái niệm công bằng Khả năng áp dụng Công bằng ngang thường được thực thi bởi thị trường Ví dụ: chính sách lương bổng Công bằng dọc được thực thi bởi chính phủ Ví dụ: chính sách thuế, trợ cấp  Thực tế, khó xác định điều kiện “như nhau” hay “khác nhau” khi áp dụng 09/06/2012 7 1. Công bằng xã hội trong phân phối thu nhập 1.1. Khái niệm công bằng Khả năng áp dụng Ví dụ: Hai cá nhân A và B có cùng mức thu nhập 9 triệu/tháng. Trong đó, người A tiết kiệm 5 triệu/tháng, người B tiết kiệm 3 triệu/tháng. Lúc về hưu, tổng giá trị tiết kiệm của A gấp gần 2 lần tiết kiệm của B nên bị đánh thuế ...