Bài giảng thủy văn I_ Chương 1

Tài nguyên nước là một loại vật chất phong phú nhất trên trái đất, là thành phần cấu tạo chính của mọi vật thể sống và là lực lượng chủ lực làm thay đổi không ngừng hình thế bề mặt của trái đất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng thủy văn I_ Chương 1 Baìi giaíng: THUÍY VÀN I Giaïo viãn biãn soaûn: GVC-Th.s: NGUYÃÙN BAÍN CHÆÅNG I TÄØNG LUÁÛN 1.1.TAÌI NGUYÃN NGUÄÖN NÆÅÏC & VÁÚN ÂÃÖ SÆÍ DUÛNG TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC. 1.1.1 Taìi nguyãn nguäön næåïc vaì caïc âàûc træng cuía noï: 1 Táöm quan troüng taìi nguyãn nguäön næåïc . Taìi nguyãn næåïc laì mäüt loaûi váût cháút phong phuï nháút trãn traïi âáút, laì thaình pháön cáúu taûo chênh cuía moüi váût thãø säúng vaì laì læûc læåüng chuí læûc laìm thay âäøi khäng ngæìng hçnh thãú bãö màût cuía traïi âáút. Næåïc giæî vai troì then chäút trong viãûc âiãöu hoìa nhiãût âäü traïi âáút baío âaím cho sæû sinh täön cuía nhán loaûi vaì cuîng laì nhán täú chuí yãúu aính hæåíng âãún sæû tiãún triãøn cuía nãön vàn minh. 2. Næåïc trãn haình tinh chuïng ta täön taûi dæåïi caïc daûng khaïc nhau. Taìi nguyãn næåïc âæåüc âaïnh giaï laì nguäön taìi nguyãn vénh cæíu. Næåïc trãn quaí âáút täön taûi trong mäüt khoaíng khäng gian goüi laì thuíy quyãøn. Khoaíng khäng gian naìy phaït triãøn âãún âäü cao 15 km trong báöu khäng khê vaì âi sáu xuäúng màût âáút khoaíng 1km trong thaûch quyãøn tæïc laì voí traïi âáút. Næåïc váûn âäüng trong thuíy quyãøn qua nhæîng con âæåìng vä cuìng phæïc taûp cáúu taûo thaình voìng tuáön hoaìn thuíy vàn (hay goüi laì chu kç thuíy vàn). Næåïc täön taûi dæåïi caïc daûng sau: - Næåïc trãn màût âáút, trong caïc ao häö, säng suäúi... coï thãø khai thaïc sæí duûng træûc tiãúp. - Næåïc trong caïc âaûi dæång vaì biãøn (næåïc màûn). - Næåïc trong loìng âáút dæåïi daûng næåïc ngáöm. - Næåïc täön taûi dæåïi daûng bàng, tuyãút åí hai cæûc vaì caïc âènh nuïi cao. - Næåïc trong khäng khê vaì caïc daûng liãn kãút khaïc ... 3. Caïc thuäüc tênh taìi nguyãn næåïc. - Màût låüi: Khäng coï næåïc thç khäng coï sæû säúng, màût khaïc næåïc laì âäüng læûc chuí yãúu chi phäúi moüi hoaût âäüng vãö dán sinh kinh tãú cuía con ngæåìi. - Màût haûi: Dán gian coï cáu:”Nháút thuíy, nhç hoía, ba âaûo tàûc...” Sæû phaï hoaûi cuía næåïc âäúi våïi sæû säúng con ngæåìi, caïc cäng trçnh xáy dæûng: thuíy låüi, cáöu âæåìng, dán duûng.v.v...âæåüc xãúp vaìo haìng säú mäüt sau âoï måïi âãún hoía hoaûn, chiãún tranh .v.v...Chênh vç váûy haìng nàm trãn thãú giåïi coï täø chæïc häüi nghë toaìn cáöu baìn vãö caïc biãûn phaïp ngàn ngæìa vaì phoìng chäúng caïc thaím hoüa cuía thiãn nhiãn, mäüt váún âãö âæåüc chuï yï nhiãöu nháút âoï laì luî luût, haûn haïn haìng nàm xaíy ra trãn thãú giåïi. 4. Taìi nguyãn næåïc âæåüc âaïnh giaï båíi caïc âàûc træng. - Læåüng, - Cháút læåüng. - Âäüng thaïi næåïc: biãøu thë sæû thay âäøi caïc âàûc træng doìng chaíy theo thåìi gian nhæ täøng læåüng, chuyãøn âäüng cuía doìng chaíy màût, doìng chaíy ngáöm, trao âäøi cháút hoìa tan, truyãön màûn .v.v... Trang 1 1.1.2 Váún âãö sæí duûng taìi nguyãn næåïc. 1. Âäúi våïi âåìi säúng con ngæåìi (næåïc sinh hoaût). 2. Duìng âãø tæåïi trong näng nghiãûp, phaït âiãûn. 3. Giao thäng thuyí. 4. Duìng trong cäng nghiãûp . 5. Khai thaïc låüi duûng täøng håüp: phoìng luî, tåïi, phaït âiãûn kãút håüp nuäi träöng thuyí saín .v.v... bàòng caïc cäng trçnh thuíy låüi. Theo taìi liãûu thäúng kã 1973læåüng næåïc duìng haìng nàm trãn thãú giåïi vaìo khoaíng 3000 km3 næåïc ngoüt chiãúm 10% täøng læåüng doìng chaíy trãn traïi âáút, nàm 2000 læåüng næåïc cáön thiãút 18.7000 km3 / nàm chiãúm 14 ÷15 láön læåüng næåïc chæïa trong säng ngoìi chiãúm hån 1/2 täøng læåüng doìng chaíy nàm trãn traïi âáút. 1.2. NHIÃÛM VUÛ & NÄÜI DUNG CUÍA MÄN HOÜC THUÍY VÀN CÄNG TRÇNH 1.2.1 Nhiãûm vuû cuía män hoüc : 1. Tênh toaïn vaì âaïnh giaï taìi nguyãn nguäön næåïc. Âaïnh giaï tiãöm nàng vãö taìi nguyãn næåïc trong thiãn nhiãn âãø giaíi quyãút caïc váún âãö coï liãn quan âãún yãu cáöu duìng næåïc cho håüp lê, tæïc laì tênh toaïn caïc thaình pháön cuía phæång trçnh cán bàòng næåïc trong hãû thäúng khi cáúu truïc hãû thäúng vaì caïc yãu cáöu duìng næåïc âæåüc xaïc âënh. Nhiãûm vuû cå baín cuía män hoüc thuíy vàn cäng trçnh phaíi giaíi quyãút khi láûp så âäö hãû thäúng laì: - Tênh toaïn nguäön næåïc tæïc laì âaïnh giaï tiãöm nàng vãö taìi nguyãn næåïc riãng biãût tæìng con säng hoàûc trong hãû thäúng. - Tênh toaïn cán bàòng næåïc trong hãû thäúng khi cáúu truïc cuía hãû thäúng âaî âæåüc xaïc âënh. - Tênh toaïn sæû thay âäøi cuía doìng chaíy khi coï taïc âäüng cuía con ngæåìi vaìo hãû thäúng. Hay noïi caïch khaïc nghiãn cæïu quan hãû tæång taïc giæîa caïc biãûn phaïp cäng trçnh våïi nguäön næåïc trong hãû thäúng. 2. Nhiãûm vuû cuía män hoüc thuíy vàn cäng trçnh. Thuíy vàn cäng trçnh khäng âi sáu vaìo nghiãn cæïu nhæîng quy luáût cuía quaï trçnh doìng chaíy maì chè nghiãn cæïu caïc phæång phaïp tênh toaïn xaïc âënh caïc âàûc træng th ...