Bài giảng Triết học Mác-Lênin: Chương 2 - PGS. TS Phương Kỳ Sơn

Bài giảng Triết học Mác-Lênin - Chương 2: Chủ nghĩa duy vật biện chứng, cung cấp những kiến thức như Vật chất và ý thức; phép biện chứng duy vật; lý luận nhận thức duy vật biện chứng. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Triết học Mác-Lênin: Chương 2 - PGS. TS Phương Kỳ Sơn TRIẾT HỌC MÁC – LÊNINPGS.TS. PHƯƠNG KỲ SƠN GIẢNG VIÊN CAO CẤPCHƯƠNG 2CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG I. VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC II. PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT III. LÝ LUẬN NHẬN THỨC DVBCI. VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC 1. Vật chất và các hình thức tồn tại của vật chất2. Nguồn gốc, bản chất và kết cấu củaý thức3. Mối quan hệ biện chứng giữa vật chấtvà ý thức 31. Vật chất và các hình thức tồn tại của VC a. Quan niệm của chủ nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật trước C.Mác về phạm trù vật chất Cuộc cách mạng trong khoa học tự nhiên cuối b. thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX và sự phá sản của các quan điểm duy vật siêu hình về vật chất Quan niệm của triết học Mác - Lênin về vật c. chất d. Các hình thức tồn tại của vật chất e. Tính thống nhất vật chất của thế giới 4 1. Vật chất và các hình thức tồn tại của VC VCa. Quan niệm của CNDT và CNDV trước C.Mác về phạmtrù vật chất(1). Quan niệm của chủ nghĩa duy tâm: DTCQ – Phủ nhậnsự tồn tại của VC; DTKQ - Thừa nhận sự tồn tại của sự vậthiện tượng vật chất… nhưng phủ nhận đặc tính tồn tạikhách quan của vật chất… (2). Quan niệm của CNDV trước Mác về vật chất: Đều quy VC về những dạng ban đầu, gọi là “Bản nguyên của VC”: - Quan niệm của CNDV thời cổ đại, gồm: * Phương Đông cổ đại: + QN Ấn Độ cổ đại quy VC về 4 yếu tố ban đầu (Charvac): Đất, nước, lửa, gió (hay K/khí). + QN TQ cổ đại quy VC về “Ngũ hành”: Kim, mộc, thủy, hỏa, thổ; hoặc: “âm, dương”… * Phương Tây cổ đại: Phương Tây cổ đại:a. Quan niệm của triết học trước C.Mác về phạm trù vật chất Quan niệm ngũ hành (TQ) KIMTHỔ THỦYHỎA MỘC Quan niệm của CNDV thời cổ đại về vật chấtQN VC Ở Phương Tây cổ đại Thales: Vũ trụ được Anaximenes: tạo thành bởiVC = Không khí một yếu tố duy nhất ... là nước... Democritus: Vật chất cấu tạo từ nguyên tử… Heraclitus: VC = LửaCHƯƠNG II. CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG Quan niệm của chủ nghĩa duy vật thời cổ đại về vật chất Tích cực Hạn chế - Xuất phát từ chính thế => Họ đã đồng nhất vật chất giới vật chất để giải thích với một số dạng cụ thể, cảm thế giới tính… Lấy chúng để giải - Là cơ sở để các nhà TH thích cho toàn bộ thế giới duy vật về sau phát triển vật chất … Q.điểm KH hơn về thế  Những yếu tố khởi giới VC... nguyên mà các nhà tư => Vật chất được coi là tưởng nêu ra đều chỉ là các cơ sở đầu tiên của mọi giả định, còn mang tính chất sự vật, hiện tượng trong trực quan cảm tính, chưa thế giới khách quan… được chứng minh về mặt khoa học…CHƯƠNG II. CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNGQuan niệm về vật chất của CNDV thời cận đại Chứng minh Đồng nhất vật Không đưa được sự tồn chất với Ng.tử ra được sự tại của và khối lượng; khái quát nguyên tử, giải thích sự TH trong là phần tử vận động của quan niệm nhỏ nhất của TGVC trên nền về thế giới VC vĩ mô, tảng cơ học; vật chất… thông qua tách rời VC – => Hạn chế thực nghiệm VĐ, không bởi phương của vật lý gian và thời pháp luận học cổ gian… siêu hình… điển…b. Cuộc cách mạng trong khoa học tựnhiên cuối thế kỷb. Cuộc cách mạng trong KH tự nhiên cuối TK XIX,XIX, đầu thế kỷ XX , và sự phá sản của các quan điểm duy đầu TK XX , và sự phá sản của các quan điểmvật siêu hình về vật chất. DV siêu hình về vật chất. A.Anhxtanh: Thuyết tương Kaufman chứng đối hẹp và minh khối lượng thuyết tương Tômxơn biến đổi theo đối rộng phát hiện vận tốc của điện ra điện tử Béc-cơ-ren phát tử 1905 hiện được hiện 1916 tượng phóng xạ 1901 1897 Rơn-ghenphát hiện ra 1896 Tình hình đó cho thấy quan niệm quy tia X VC về nguyên tử + m không còn phù hợp nữa… => Cần phải X/dựng lại 1895 quan niệm mới… về VC.b. Cuộc cách mạng trong khoa học tự nhiên cuốithế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX , và sự ...