Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh: Chương 6 - ThS. Hồ Trần Hùng

Bài giảng "Tư tưởng Hồ Chí Minh" Chương 6: Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân, được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Quá trình hình thành quan niệm về nhà nước của Hồ Chí Minh; Xây dựng nhà nước thể hiện quyền là chủ và làm chủ của nhân dân; Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước trong sạch, vững mạnh, hiệu quả;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh: Chương 6 - ThS. Hồ Trần Hùng Chương 6 TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINHVỀ XÂY DỰNG NHÀ NƯỚCCỦA DÂN, DO DÂN, VÌ DÂN 1 I. Quá trình hình thành quan niệm về nhà nước của Hồ Chí Minh1. Kế thừa những truyền thống văn hóa dân tộc trong xây dựng “dân tộc độc lập”; những giá trị dân chủ sơ khai trong quản lý xã hội của lịch sử dân tộc…2. Kế thừa quan điểm “dĩ đức trị quốc” của văn hóa Phương Đông…3. Chủ nghĩa “tam dân” của Tôn Trung Sơn 24. Kế thừa các giá trị dân chủ phương tây của Triết học khai sáng Pháp…5. Kế thừa, phát triển quan đểm của CN Mác – Lênin về nhà nước-> Bác đã nghiên cứu 3 loại hình nhà nước trong lịch sử:- Nhà nước Phong kiến- Nhà nước tư sản- Nhà nước xô viết (nhà nước vô sản) 3Bác kết luận:- Nhà nước phong kiến là nhà nước phản văn hóa, phản tiến bộ, cần phải đập tan- Nhà nước tư sản, dù vẫn đề cao các giá trị dân chủ, tự do, bình đẳng, bác ái, nhưng những giá trị ấy chỉ dành cho số ít; là nhà nước đại diện cho số ít. -> nền dân chủ hạn chế, “dân chủ không đến nơi”- Nhà nước Xô viết mang những “giá trị vượt trội” vì đại diện cho số đông, làm cho người lao động trở thành người làm chủ đất nước -> “làm dân chủ đến nơi” 4=> đã làm cách mạng thì làm “cho đến nơi”, phải xây dựng nhà nước mới đại diện cho lợi ích của số đông, của nhân dân lao động…- Kế thừa có chọn lọc mô hình nhà nước Xô viết, Bác chọn xây dựng mô hình “Nhà nước dân chủ nhân dân” mang nội hàm là Nhà nước của dân, do dân, vì dân. 5 II. XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC THỂ HIỆN QUYỀN LÀ CHỦ VÀ LÀM CHỦ CỦA NHÂN DÂN 1. Nhà nước của dân- Là nhà nước mà dân là chủ và dân làm chủ - “Dân là chủ” (đề cập vị thế của dân) - “Dân làm chủ” (đề cập đến năng lực và trách nhiệm của dân). 6- Dân là chủ, xác lập mọi quyền lực trong nhà nước và trong xã hội đều thuộc về nhân dân. 7 “Nước Việt Nam là mộtnước dân chủ cộng hoà.Tất cả quyền bính trongnước là của toàn thể nhândân Việt Nam, không phânbiệt nòi giống, gái trai, giàunghèo, giai cấp, tôn giáo.”(Hiến pháp 1946) Hiế np háp đ ầ utiê n c ủ an ướ c Việ tNam (1946) 8 Sau khi giành độc lập, Người khẳng định: Nước ta là nước dân chủ Bao nhiêu lợi ích đều vì dân Bao nhiêu quyền hạn đều của dân Nói tóm lại, quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân” - Hồ Chí Minh, Bài báo “Dân vận” (1949), 9 Nhà nước của dân- Dân có địa vị cao nhất, có quyền quyết định những việc trọng đại của đất nước, của dân tộc. “Những việc liên quan đến vận mệnh quốc gia sẽ đưa ra nhân dân phúc quyết...” – chế độ trưng cầu ân ý” Hiế np háp c ủ an ướ c Việ tNam (1946) 10 Nhà nước của dânDân là chủ thể “gốc”, chủ thểduy nhất của quyền lực nhànước, còn nhà nước là chủ thểđại diện cho quyền lực củanhân dân hay còn gọi là quyềnlực công (công quyền) 11 Nhà nước của dân- Dân là chủ, vậy vị trí, vai trò của người cầm quyền là gì? (Khác với nhà nước phong kiến, vua là “thiên tử” – “thế thiên hành đạo”; quan lại là “dân chi phụ mẫu” – cha mẹ của dân).Nhà nước ta:- Cán bộ công chức chỉ là người được dân “ủy quyền”, “trao quyền”- Là “đầy tớ”, “công bộc” của dân.-> vừa là trách nhiệm vẻ vang vừa là nhiệm vụ nặng nề… 12 Nhà nước của dân- Cán bộ phải gần dân, hiểu dân, tin dân, thương dân và dựa vào sức mạnh của dân- Muốn vậy, “công bộc” của dân phải: “óc nghĩ, mắt thấy, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm…” Vậy nên làm “công bộc” của dân “vừa là một khoa học vừa là một nghệ thuật” 13Tôi tuyệt nhiên không ham muốn công danh,phú quý chút nào. Bây giờ phải gánh chứcChủ tịch là vì đồng bào ủy thác thì tôi phảigắng sức làm, cũng như một người lính vângmệnh lệnh của quốc dân ra trước mặt trận.Bao giờ đồng bào cho tôi lui thì tôi rất vuilòng lui… Riêng phần tôi thì làm một cái nhànho nhỏ, nơi có non xanh, nước biếc để câucá, trồng hoa, suốt ngày làm bạn với các cụgià hái củi, em trẻ chăn trâu, không dính líutới vòng danh lợi..” 14 2. Nhà nước do dân+ Nhà nước do dân bầu ra, tổ chức mà thành. dân cử những đại biểu của mình tham gia bô máy nhà nước từ trung ương đến địa phương “Chính quyền từ xã đến chính phủ trung ương đều do dân cử ra…”; + Dân giúp đỡ, ủng hộ, đóng góp trí tuệ, sức người, sức của để nhà nướ ...