Bài Giảng và phân tích lập luận Nguyên Lý Máy phần 3

1.Phân biệt ý nghĩa của các cụm từ cấu trúc, động học, động lực học cơ cấu máy. Cho ví dụ minh họa về một trong 3 cụm từ trên.2.Phân biệt khâu, cơ cấu, máy.3.Thế nào là bậc tự do tương đối giữa hai khâu. Ràng buộc giữa hai khâu. Lấy ví dụ minh họa khi hai khâu nối với nhau bằng khớp quay (khớp bản lề) loại 5, khớp tịnh tiến loại 5 và khớp cao loại 4.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài Giảng và phân tích lập luận Nguyên Lý Máy phần 3 Chương IV MA SÁT TRONG KHỚP ĐỘNG§1. Đại cương1) Khái niệm• Ma s¸t lµ hiÖn t−îng x¶y ra ë chç hai vËt thÓ tiÕp xóc víi nhau víi mét ¸p lùc nhÊt ®Þnh,khi gi÷a hai vËt thÓ nµy cã chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi hay cã xu h−íng chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi.Khi ®ã sÏ xuÊt hiÖn mét lùc cã t¸c dông c¶n l¹i chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi gäi lµ lùc ma s¸t.• Ngoµi hiÖn t−îng ma s¸t nãi trªn gäi lµ ma s¸t ngoµi, cßn xuÊt hiÖn mét hiÖn t−îng x¶y rabªn trong cña mét vËt thÓ khi nã bÞ biÕn d¹ng gäi lµ ma s¸t trong.• Ma s¸t th−êng lµ mét lo¹i lùc c¶n cã h¹i. Mét mÆt nã tiªu hao c«ng suÊt, gi¶m hiÖu suÊt cñam¸y. C«ng cña lùc ma s¸t phÇn lín biÕn thµnh nhiÖt lµm nãng c¸c thµnh phÇn khíp ®éng. MÆtkh¸c, ma s¸t lµm mßn c¸c chi tiÕt m¸y, do ®ã søc bÒn gi¶m sót vµ chi tiÕt m¸y cã thÓ bÞ háng.• Ph©n lo¹i ma s¸t Tïy theo tÝnh chÊt tiÕp xóc gi÷a hai bÒ mÆt vËt thÓ, ta ph©n biÖt c¸c kiÓu ma s¸t sau ®©y:- Ma s¸t kh« : khi hai bÒ mÆt vËt thÓ trùc tiÕp tiÕp xóc víi nhau.- Ma s¸t −ít : khi hai bÒ mÆt vËt thÓ ®−îc ng¨n c¸ch nhau hoµn toµn b»ng mét líp chÊt lángb«i tr¬n.Gi÷a hai kiÓu ma s¸t nµy, cßn cã nh÷ng kiÓu ma s¸t trung gian:- Ma s¸t nöa kh« : khi gi÷a hai bÒ mÆt vËt thÓ cã nh÷ng vÕt chÊt láng, nh−ng phÇn lín diÖntÝch tiÕp xóc vÉn lµ chÊt r¾n.- Ma s¸t nöa −ít: khi phÇn lín diÖn tÝch hai bÒ mÆt vËt thÓ ®−îc mét líp chÊt láng b«i tr¬nng¨n c¸ch, nh−ng vÉn cßn nh÷ng chç chÊt r¾n trùc tiÕp tiÕp xóc víi nhau. Khi gi÷a hai bÒ mÆt vËt thÓ míi chØ cã xu h−íng chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi, ma s¸t gi÷achóng lµ ma s¸t tÜnh, ng−îc l¹i khi gi÷a hai bÒ mÆt vËt thÓ cã chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi, ma s¸tgi÷a chóng lµ ma s¸t ®éng. Tïy theo tÝnh chÊt cña chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi (hoÆc xu thÕ chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi) gi÷ahai bÒ mÆt vËt thÓ, ta ph©n biÖt c¸c kiÓu ma s¸t sau:- Ma s¸t tr−ît : khi hai bÒ mÆt vËt thÓ tr−ît t−¬ng ®èi ®èi víi nhau.- Ma s¸t l¨n : khi hai bÒ mÆt vËt thÓ l¨n t−¬ng ®èi trªn nhau.2) Ma sát trượt khô - Định luật Coulomb Qa) Lực ma sát• XÐt hai vËt r¾n A vµ B tiÕp xóc nhau theo mét mÆt (A)ph¼ng (π ) (h×nh 4.1). §Æt lªn vËt A mét lùc Q P (π)vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng (π ) . D−íi t¸c dông cña lùc (B) Fnµy, sÏ xuÊt hiÖn mét ¸p lùc N tõ B t¸c ®éng lªn A.Ta cã : N = −Q . H×nh 4.1§Æt thªm lªn A lùc P song song víi mÆt ph¼ng tiÕp Nxóc (π ) (lùc P ®−îc ®Æt t¹i mét ®iÓm rÊt gÇn víimÆt tiÕp xóc, ®Ó kh«ng g©y ra mét momen ®ñ lín lµm vËt A bÞ lËt).• Cho gi¸ trÞ cña lùc P t¨ng dÇn tõ 0. Lóc ®Çu ta thÊy A ch−a chuyÓn ®éng so víi B. Khi P ®¹t®Õn mét gi¸ trÞ P0 nhÊt ®Þnh th× ta thÊy A b¾t ®Çu chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi so víi B. 37Bµi gi¶ng Nguyªn lý m¸y, Chuyªn ngµnh C¬ khÝ chÕ t¹o Lª Cung, Khoa S− ph¹m Kü thuËtSau khi A ®· chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi so víi B, ®Ó duy tr× chuyÓn ®éng ®Òu cña A th× lùc P chØcÇn cã mét gi¸ trÞ Pd gÇn b»ng vµ nhá h¬n P0 : Pd < P0 .NÕu P > P0 th× ta thÊy A chuyÓn ®éng nhanh dÇn so víi B.• Cã thÓ gi¶i thÝch qu¸ tr×nh trªn nh− sau : Khi cho P t¨ng dÇn tõ 0 th× A chØ míi cã xu h−íng chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi so víi B. Ma s¸tgi÷a A vµ B lóc nµy lµ ma s¸t tÜnh. §iÒu kiÖn c©n b»ng lùc cña A chøng tá ph¶i cã mét lùc Ftlu«n lu«n c©n b»ng víi P : Ft = − P . Lùc Ft ®−îc gäi lµ lùc ma s¸t tÜnh. Lùc ma s¸t tÜnh t¨ngdÇn theo gi¸ trÞ cña lùc P .Khi P ®¹t ®Õn gi¸ trÞ P0 th× A b¾t ®Çu chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi so víi B. §iÒu nµy chøng tá r»nggi¸ trÞ cña lùc ma s¸t tÜnh P kh«ng t¨ng n÷a mµ ®¹t ®Õn gi¸ trÞ cùc ®¹i Ftmax : Ft max = P0 . Khi P ®¹t ®Õn gi¸ trÞ P0 vµ A chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi so víi B. Gi÷a A vµ B b©y giê cã hiÖnt−îng ma s¸t ®éng.NÕu A chuyÓn ®éng ®Òu so víi B th× tõ ®iÒu kiÖn c©n b»ng lùc cña A ta thÊy ph¶i cã métlùc F c©n b»ng víi lùc P . Lùc F gäi lµ lùc ma s¸t ®éng. ThÕ mµ ®Ó chuyÓn ®éng t−¬ng ®èicña A so víi B lµ chuyÓn ®éng ®Òu ®Òu th× lùc P chØ cÇn cã mét gi¸ trÞ lµ Pd víi Pd < P0 nªn : F = Pd < P0 = Ft max : lùc ma s¸t ®éng nhá h¬n lùc ma s¸t tÜnh cùc ®¹i .H×nh 4.2 biÓu diÔn lùc ma s¸t tÜnh vµ lùc ma s¸t ®éng theo lùc ®Èy P. F 450 O P Ma sát tĩnh Ma sát động Ma sát động Hình 4.2b) Định luật Coulomb về ma sát trượt khô• Lùc ma s¸t ®én ...