Bài giảng Văn học Trung Quốc: Bài 3 - Thơ Đường

Thơ Đường là một trong những thể thơ nổi tiếng của Trung Quốc cổ đại, bài giảng Văn học Trung Quốc: Bài 3 - Thơ Đường sau đây sẽ giúp các bạn biết rõ hơn về một số nhà thơ Đường như Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị. Bên cạnh đó, bài giảng còn giúp các bạn biết cách phân tích một bài thơ Đường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Văn học Trung Quốc: Bài 3 - Thơ Đường THƠ ĐƯỜNG• 1.Kháiquát• 2.LýBạch• 3.ĐỗPhủ• 4.BạchCưDị• 5.CáchphântíchmộtbàithơĐường.• ThựchànhgiảngvănnhữngbàithơĐường ởchươngtrìnhphổthông.1.Kháiquát1.1Hoàncảnhlịchsử.TriềuĐường(617–907)Xãhội:loạnAnSử(755),khởinghĩaHoàngSào(873–883)NguyênnhânphồnthịnhthơĐường:kinhtếphồnvinh,xãhộiổnđịnh,tưtưởngcởimở,chếđộkhoacử,cácngànhnghệthuậtpháttriển.1.2Tìnhhìnhvănhọc1.2.1ThơĐườngđạtđượcthànhtựurựcrỡnhất,bêncạnhđócácthểloạikháccũngcónhiềuđónggóp:từ,biếnvăn,truyềnkỳ.1.2.2DiễnbiếncủathơĐườngSơĐường(618–713).CónhữngđổimớitừnhữngđónggópcủaTrầnTửNgang(VươngBột,DươngQuýnh,LôChiếuLân,LạcTânVương–tứkiệt).TrầnTửNganglàthinhânnổitiếngnấht.ĐăngUChâuđàica•ThịnhĐường(713–766).Nộidungphongphú.Thơcavềmiêutảchiếntranh,sơnthủyđiềnviênchiếmmộttỷtrọnglớn.Xuấthiệnnhữngtàinăng:CaoThích,VươngDuy,MạnhHạoNhiên,LýBạch,ĐỗPhủ…•TrungĐường(766–827).Thiđànkhôngmấykhởisắc.SaucuộccáchtânVĩnhTrinh(ThuậnTông)gâyrahyvọngtrunghưng,thiđànxuấthiệncảnhtượngsôiđộng(thơcủaBạchCưDị,HànDũ,LiễuTôngNguyên…).Màusắccátínhnổibật.•VãnĐường(827–904).KhíthếtrunghưngcủatrungĐườngmấtđi,nhườngbướctrướcâmđiệucảmthươngủymị.”…Ánhchiềutàrấtđẹpnhưnglạibáohiệuhoànghôn“.LýThươngẨn”…vịtướngtrấnảicuốicùngtrênthiđànthờiĐường”.1.2.3Cácthểthơ ThơĐường ThơĐườngluật:cóhailoại+Ngũngôn+ThấtngônMỗiloạicóbathể: Cổphong:còngọilàcổthể,tựdohơncả miễnlàcóvần,khôngcầnniêmluật Tuyệtcú:tuyệt:cắt(TQ),hay(VN–BùiKỷ). Ngũtuyệtvàthấttuyệt.Tuânthủnhữngquy địnhniêmluậtcủaluậtthinhưngyêucầuvề đốilỏnglẻohơn.• Luậtthi:làthểthơluật5chữvà7chữmớinổiở thờiĐường.Thơluật5chữđược“tứkiệt”thờiSơ Đườnghoànchỉnh.Thơluậtbảychữnổilênchậm hơn.BanđầuVươngDuy,CaoThích,SầmThandùng đểthùtạ,dungoạnsơnthủy,đếnĐỗPhủthìtiếnlên mộtbướcquantrọng.MộtbàithơĐườngluậtphải tuânthủ5quyđịnh: Vần:lànhữngtiếngcóthanhâmhòahợpđặtvàohai haynhiềucâuhưởngứnglẫnnhau.ThơĐườngchủ yếudùngvầnbằng,mỗibàimộtvần. Đối:làhaicâu,haichữsóngđôichocânxứng(đốiý: tìmhaiýchocânbằng;đốichữ:đốithanh,đốiloại: danh–danh,động–động).Đốingẫuvàtiểuđối.• Luật:nhữngquyđịnhvềbắngtrắctheo chiềungang.Nhấttamngũbấtluận,nhị tứlụcphânminh.• Niêm:kếtdínhvềthanhluậttheochiều dọc:câu1vàcâu8,câu2và3,câu4và5, câu6và7.• Nhịp:tạotiếttấu,nhịp2/3trongngũ ngôn,4/3trongthấtngôn. Phồnhoasựtántrụchươngtrần(chén) Lưuthủyvôtìnhthảotựxuân(chun) Nhậtmộđôngphongóanđềđiểu Lạchoadotựtrụylâunhân(rén)(Chuyệnphồnhoatanrồi,xuasạchbụithơmNướcchảyơthờ,cỏvẫnmàuxanhmượtChiềutàn,gióxuânhờngiậnconchimhótHoarơinhưngười(congái)nhảyxuốnglầu) (KimCốcviênĐỗMục)1.2.4CácpháithơPháiđiềnviênsơnthủy:MạnhHạoNhiên(689–740)“TayêuMạnhphutử.Phonglưungườiđờinghe.Núicaođâuthểngóng.Chỉváinhậnmùithơm”(LýBạch).+mốiquanhệgiữatìnhvàcảnhhỗtươngvàhòaquyện.+hướngtớicuộcsốngthanhtĩnh,songkhíthơvẫnrấtmạnhmẽ.“Thángtámnướchồdâng.Hơinướcliềnvớitrời.KhóibốcđầmVânMộng.NhạcDươngsóngrungthành”(VọngĐộngĐìnhhồ). VươngDuy(700?761):đatài:tinhthôngâmnhạc,thư pháp,hộihọa(đượccoilàtổsưcủahộihọaNamtông). ThơcủaVươngDuychúýđếnbốcục,cấutrúc,ngôn ngữgiàumàusắc…truyềnđếnchongườiđọcmỹcảm thanhtú,nhẹnhàng;giàutínhnghệthuậtvềmặtthị giác. ĐIỂUMINHGIẢN Nhânnhànhoaquếlạc Dạtĩnhxuânsơnkhông Nguyệtxuấtkinhsơnđiểu Thờiminhxuângiảntrung TRÚCLÝQUÁN Độctọauhoànglý Đàncầmphụctrườngkhiếu Thâmlâmnhânbấttri MinhnguyệtlaitươngchiếuPháibiêntái:“HọCao,họSầmlấybitránglàmgốc,cònVương,Mạnhthìlấynhàntảnlàmsởtrường”(HồỨngLân)CaoThích(704765),ngườiHàBắc;phóngtúng,tựdo,chílớntàicao.Phongcáchthicamạnhmẽ.Khaithácđềtàibiêntáicóđặcsắcriêng.Yêncahành:hìnhthứccổthể.Vừamôtảtìnhcảmchinhphuchinhphụvừakếthợpmiêutảcảnhchiếntrường.SầmThan(715–769):làngườitừngtrải,cógiữvàichứcquan.Cátínhnghệthuậtđộcđáo.Thơbiêntáicủaôngthườngkếthợpmiêutảvănhóađịaphương.Miêutảcảnhnúilửa(HỏaSơnVâncatốngbiệt),kìhoadịthảo,nhữngbuổitiệcmangmàusắcđịaphương…ƯuBát ...