Bài giảng Vi sinh vật đại cương: Chương 5 - TS. Nguyễn Xuân Cảnh

Bài giảng Vi sinh vật đại cương: Chương 5 Sinh trưởng của vi sinh vật, cung cấp cho người học những kiến thức như: Dinh dưỡng của vi sinh vật; Sinh trưởng của vi sinh vật; Các phương pháp xác định sự tăng trưởng của vi sinh vật. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Vi sinh vật đại cương: Chương 5 - TS. Nguyễn Xuân Cảnh 9/18/2020 Chương 5. Sinh trưởng của vi sinh vật • Dinh dưỡng của vi sinh vật • Nhu cầu dinh dưỡng, thức ăn của vi sinh vật • Các kiểu dinh dưỡng ở vi sinh vật • Sinh trưởng của vi sinh vật • Các phương pháp xác định sự tăng trưởng của vi sinh vật Thành phần hóa học trong tế bàoCó khoảng trên 16 trong số 92 nguyên tố hoá học là thành phần hoá họccủa tế bào, chúng được gọi là những nguyên tố sinh học. Trong tế bào vàcơ thể có thể chia các chất thành 2 loại: Các chất vô cơ như nước, các loại muối, các ion Những chất hữu cơ như protein, glucid, acid nucleic, lipid, các chất có hoạt tính sinh học khácTế bào còn sống chứa 75-85% nước, 10-20% protein, 2-3% lipid, 1%glucid, 1% các loại muối và các chất vô cơ khác. 1 9/18/2020 Nước  Nước là môi trường diễn ra các phản ứng chuyển hoá và trao đổi chất trong tế bào, giữa tế bào và môi trường, điều hoà nồng độ các chất; là dung môi của phần lớn các chất.  Nước liên kết với protein để tạo nên lớp áo nước rất quan trọng của các đại phân tử protein  Nước có hoạt tính mạnh khi phân ly thành các ion H+ và OH-, là nguyên liệu cho các phản ứng sinh hóa  Điều hoà nhiệt độ trong cơ thể và môi trường xung quanh Các hợp chất vô cơ khácCác acid: HCl, H2CO3 phân ly [H+]Các base: NaOH, NH4OH...phân ly [OH-]Các muối: NaCl, CaCO3...Các dung dịch đệm: làm ổn định pH (phosphat, aminoacid, protein) Vai trò sinh học của các chất vô cơ:+ Nồng độ các ion hằng định thì tế bào hoạt động bình thường+ Duy trì áp suất thẩm thấu của các dịch sinh vật+ Là chất xúc tác trong các phản ứng oxyhoá-khử (Fe, Mn, Zn, Cu...)+ Duy trì pH của dịch sinh vật (bicacbonat, phosphat, Na, K...)+ Tham gia thành phần cấu tạo của các hợp chất trong tế bào 2 9/18/2020 Các hợp chất hữu cơ• Protein là thành phần quan trọng đặc trưng cho cấu trúc, chức năng của tế bào.• Lipid là thành phần quan trọng của màng tế bào.• Glucid là nguồn năng lượng của tế bào. Tham gia thành phần cấu tạo màng sinh chất, thành tế bào, bao nhày…• Acid nucleic là chất có ý nghĩa quan trọng hàng đầu trong sinh học. Hầu hết các cơ thể sống đều có acid nucleic dưới dạng ADN và ARN• Vitamin: Rất nhiều coenzyme là vitamin hay dẫn xuất của vitamin. Một số VSV muốn phát triển bình thường cần cung cấp một hoặc nhiều vitamin khác nhau.• Sắc tố: Tham gia vào quang hợp và các hoạt động chức năng khác. 3 9/18/2020 Nhu cầu dinh dưỡng của vi sinh vật• Nhu cầu năng lượng: ánh sáng, hóa học• Nhu cầu carbon: vô cơ, hữu cơ• Nhu cầu nitro: N2, NH4+,…• Nhu cầu axit amin: tự dưỡng, di dưỡng bắt buộc và không bắt buộc• Nhu cầu khoáng: nguyên tố khoáng đa lượng (P, K, Na, S, Mg,...) và nguyên tố khoáng vi lượng (Mn, Cu, Co,...).• Nhu cầu về chất sinh trưởng: Hầu như không có chất nào là chất sinh trưởng chung cho tất cả các loại vi sinh vật, có thể thuộc về một trong các loại sau đây: các gốc kiềm purin, pirimidin và các dẫn xuất của chúng, các acid béo và thành phần của màng tế bào, các vitamine. Thức ăn của vi sinh vật Căn cứ vào nhu cầu của vi sinh vật người ta chia thức ăn làm ba loại: • Thức ăn năng lượng: thức ăn sau khi hấp thụ cung cấp một số năng lượng cần thiết cho hoạt động sống của vi sinh vật như gluxit, lipit… • Thức ăn kiến tạo: thức ăn sẽ chuyển hóa tham gia xây dựng các cấu trúc của vi sinh vật. Trong thực tế một loại thức ăn vừa có thể là nguồn năng lượng, vừa là nguyên liệu để xây dựng cấu trúc như protein… • Yếu tố sinh trưởng (thức ăn đặc hiệu): là những chất cần thiết đối với hoạt động sống, mà vi sinh vật không tự tổng hợp được như vitamin, axit amin không thay thế như Tryptophan… 4 9/18/2020 Các kiểu dinh dưỡng ở vi sinh vậtCăn cứ vào nguồn carbon• Dị dưỡng carbon: vi sinh vật sử dụng nguồn carbon trong tự nhiên từ các hợp chất hữu cơ. Từ hợp chất hữu cơ này ngoài nguồn carbon vi sinh vật còn thu được nguồn năng lượng cần thiết cho hoạt động sống của mình.• Tự dưỡng carbon: l ...