Bài học lớn từ Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng một nhà nước mới

Trong quá trình xây dựng Nhà nước mới, một trong những vấn đề then chốt là đào tạo và bồi dưỡng nguồn động lực mang tính quyết định – con người, là đội ngũ cán bộ, lãnh đạo. Đây là vấn đề tế nhị và vô cùng khó khăn mà khi nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh, ta sẽ rút ra được nhiều bài học giá trị thông qua cách Hồ Chí Minh quan tâm chữa trị những căn bệnh nghiêm trọng trong cán bộ, đảng viên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài học lớn từ Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng một nhà nước mớiBÀI HỌC LỚN TỪ HỒ CHÍ MINH TRONG CÔNG CUỘC XÂY DỰNG MỘT NHÀ NƯỚC MỚI VÕ VĂN LỘC*TÓM TẮTTrong quá trình xây dựng Nhà nước mới, một trong những vấn đề then chốt là đào tạo và bồidưỡng nguồn động lực mang tính quyết định – con người, là đội ngũ cán bộ, lãnh đạo. Đây làvấn đề tế nhị và vô cùng khó khăn mà khi nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh, ta sẽ rút ra đượcnhiều bài học giá trị thông qua cách Hồ Chí Minh quan tâm chữa trị những căn bệnh nghiêmtrọng trong cán bộ, đảng viên.ABSTRACTIn the process of establishing the new government, one of the most important issues is educatingand fostering the deciding factor-human resources, especially the senior and leading staff. Thisis also the very subtle and difficult task. When studying the thoughts of Chairman Ho Chi Minh,we can have some valuable lessons by the ways he was keen on curing “some incurablediseases” of the senior communist party staff.1. MỞ ĐẦUNăm 1945, sau khi hoàn thành nhiệm vụ chống phong kiến và chống đế quốc, nhân dân ta vừabảo vệ độc lập dân tộc vừa từng bước xây dựng Nhà nước mới và một nền dân chủ mới. Ngày 2tháng 9 năm 1945, khi đọc Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà,Chủ tịch Hồ Chí Minh đồng thời cũng đã khai sáng một Nhà nước mới, một nền dân chủ mớicho nhân dân Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Dân ta đã đánh đổ các xiềngxích thực dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chếđộ quân chủ mấy mươi thế kỉ mà lập nên chế độ dân chủ cộng hòa” (1, 557).Quá trình xây dựng Nhà nước mới, nền dân chủ mới là quá trình vận động, đấu tranh liên tụcgiữa cái mới với cái cũ, cái tiến bộ và hiện đại với cái bảo thủ và trì trệ ở trong từng cá nhâncũng như trên bình diện tổ chức quản lý xã hội. Quá trình đó luôn luôn bộc lộ hai mặt tích cực vàtiêu cực đối lập nhau: về mặt tổ chức quản lí xã hội, hai mặt đó là dân chủ với phi dân chủ, dânchủ với mất ổn định, mất kỉ cương. Về mặt cá nhân, đó là sự đối lập giữa đạo đức cách mạngcần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư với chủ nghĩa cá nhân, quan liêu, tham ô, hủ hóa, v.v.Những mặt đối lập tiêu cực của dân chủ trên bình diện xã hội cũng như trên phạm vi cá nhânđược Hồ Chí Minh gọi là “bệnh”: “Ở các cơ quan lãnh đạo các cấp, về lề lối làm việc, về chủtrương và cách lãnh đạo còn có những khuyết điểm khá phổ thông và nghiêm trọng. Ấy là nhữngbệnh chủ quan, quan liêu, mệnh lệnh, hẹp hòi và bệnh công thần” (3,167). “…Ai không hợp vớimình thì người tốt cũng cho là xấu, việc hay cũng cho là dở, rồi tìm cách dèm pha, nói xấu, tìmcách dìm người đó xuống. Bệnh này rất tai hại cho Đảng.” (3, 257)… Hồ Chí Minh đã tìm rađược 110 căn bệnh ở các cán bộ đảng viên. (Xem: Hồ Chí Minh với việc chữa bệnh làm mất dânchủ, NXB Chính trị Quốc gia, 2008). Các căn bệnh ấy chắc chắn làm tổn hại uy tín của cán bộđảng viên, ảnh hưởng đến thanh danh của Đảng, của Nhà nước và gây tác hại nghiêm trọng đốivới sự phát triển của đất nước, nhất là một đất nước còn non trẻ, vừa mới gượng dậy sau chiến* TS, Phòng Khoa học Công nghệ và Đào tạo sau đại học, Trường Đại học Sài Gòntranh. Vì vậy, việc cấp thiết trong công cuộc xây dựng một Nhà nước mới là phải “chữa lànhbệnh” cho chính những chủ nhân của nhà nước này. “Mỗi một người dân yếu ớt tức là cả nướcyếu ớt, mỗi một người dân mạnh khỏe tức là cả nước mạnh khỏe” (6, 212). Với suy nghĩ đó, HồChí Minh vô tình đã trở thành một “vị lương y” chăm sóc sức khỏe cho toàn dân.2. NỘI DUNG2.1. Hồ Chí Minh “khám bệnh”Phát biểu tại diễn đàn quốc tế ngày 14/1/1926, Nguyễn Ái Quốc cho rằng: “Cách mệnh cũnggiống như khám bệnh vậy”. Điều đó cho thấy, ngay từ những ngày còn bôn ba ở nước ngoài đểtìm đường cứu nước, Hồ Chí Minh đã ý thức được tầm quan trọng của việc xây dựng một độingũ cán bộ vừa có tài vừa có tâm - là cốt lõi, là rường cột của một nhà nước hùng mạnh. Vì vậy,chỉ một tháng sau ngày đọc Tuyên ngôn Độc lập, Hồ Chí Minh đã nhanh chóng phát hiện và chỉra các “căn bệnh” của các cán bộ đảng viên. Ngày 4/10/1945, trên tờ báo Cứu quốc, Hồ ChíMinh đã vạch rõ “ …Một khuyết điểm lớn, chung cho phần đông các Ủy ban nhân dân là bệnhlộn xộn, thiếu tổ chức….” (2, 19). Và sau này, trong suốt quá trình lãnh đạo, Hồ Chí Minh còntiếp tục vạch ra nhiều căn bệnh khác trong các tổ chức Đảng và trong từng cá nhân lãnh đạo cáccấp như: Bệnh chủ quan, bệnh ham danh vị, bệnh xa quần chúng, bệnh hẹp hòi, bệnh ba hoa,bệnh quan liêu, bệnh công thần cách mạng, bệnh tự kiêu tự ái, bệnh máy móc, bệnh cấp bậc,bệnh tiểu tư sản, bệnh bao biện, bệnh hẹp hòi, bệnh kiêu ngạo, v.v. Cho đến những ngày cuốiđời, Hồ Chí Minh vẫn là người thầy thuốc tận tụy khi tiếp tục “khám bệnh” cho các cán bộ, đảngviên trong một bài viết trên báo Nhân dân, ra ngày 3/2/1969: “Họ tự cao tự đại, coi thường tậpthể, xe ...