Từ hôm đối thoại với Xuân tại văn phòng, Lê Minh thấy cảm tình đối với nàng mỗi ngày mỗi tăng. Mỗi lần thấy nàng vào thăm mẹ, hai mẹ con ôm nhau sụt sùi, chàng không khỏi thấy mủi lòng, nhưng không biết làm cách nào để giúp đỡ nàng hơn nữa, vì chàng chỉ có bổn phận canh gác tù nhân, còn việc bắt hay tha, xử hay phạt là quyền của cấp trên. Theo lẽ công bằng chàng thấy là bà Năm có tội gian lận đáng bị phạt. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÀI HỌC NGÀN VÀNG - CHƯƠNG XXI
BÀI HỌC NGÀN VÀNG
CHƯƠNG XXI
CÔ XUÂN LO CHO MẸ ÐƯỢC KHỎI TÙ TỘI
Từ hôm đối thoại với Xuân tại văn phòng, Lê Minh thấy cảm tình đối
với nàng mỗi ngày mỗi tăng. Mỗi lần thấy nàng vào thăm mẹ, hai mẹ con
ôm nhau sụt sùi, chàng không khỏi thấy mủi lòng, nhưng không biết làm
cách nào để giúp đỡ nàng hơn nữa, vì chàng chỉ có bổn phận canh gác t ù
nhân, còn việc bắt hay tha, xử hay phạt là quyền của cấp trên. Theo lẽ công
bằng chàng thấy là bà Năm có tội gian lận đáng bị phạt. Với tội ấy, theo luật
triều đình, bà có thể bị phạt tù từ năm đến mưòi năm và tịch biên từ một nửa
đến toàn cả gia sản. Nhưng nếu biết cách chạy chọt thì cũng có thể được
giảm bớt cả tù lẫn tiền. Nhưng trong trường hợp tứ cố vô thân của bà Năm,
chắc chắn là bà sẽ không biết đường nào mà chạy ngã sau.
Trong triều đình vua Ðột Quyết lúc bấy giờ có nạn tham nhũng. Tể
tướng Hoàng Cái được lệnh của vua phải gấp rút bài trừ tận gốc cái quốc
nhục này. Nhưng đây là một tệ đoan đã ăn sâu gốc rễ khắp nơi, nên khó mà
bài trừ một cách có hiệu quả. Mặc dù Tể tướng Hoàng Cái là người thanh
liêm trong sạch, nhưng với một nhúm nhỏ người có thiện chí, ông làm sao
có thể thành công?
Ðiều ngây thơ là ông tưởng có thể làm được. Ông đặt nó lên hàng đầu,
làm một quốc sách, vạch chương trình kế hoạch, thay người này, đổi người
khác, lập tòa án riêng, lập ban điều tra mật ... Nhưng mọi việc chỉ là hình
thức, một sự thay bậc đổi ngôi, chứ bên trong vẫn không có gì thay đổi. Ðàn
mối tham nhũng đang hoành hành gậm nhấm đục khoét cả tòa nhà, đáng lẽ
quan Tể tướng phải triệt hạ tất cả, nhưng quan không làm được như vậy, mà
chỉ tô trét lại nước sơn.
Lê Minh biết rõ nội tình của triều đình như vậy, cho nên muốn cứu bà
Năm cây thị thì cũng không còn cách nào khác hơn là cách hối lộ các quan
lo việc án tiết.
Một hôm, chàng gọi Xuân đến văn phòng riêng của chàng, cho nàng
biết rằng vụ án của mẹ nàng sắp đem ra xử và bà có thể bị án nặng. Nàng
nghe nói ôm mặt khóc ròng. Lê Minh ngồi yên lặng để cho nàng khóc một
hồi rồi mới cất tiếng hỏi nàng:
- Cô cho rằng mẹ cô oan chăng?
- Thưa tôi biết là mẹ tôi có tội, nhưng dù sao đi nữa thì vì tình mẹ con,
tôi không thể không đau xót được. Xin quan rũ lòng thương mẹ con tôi, có
cách gì chỉ bảo cho mẹ tôi được nhẹ tội.
- Thực ra tôi thấy cô có lòng hiếu thảo, lo lắng nhiều cho mẹ cô, tôi
cũng không thể dửng dưng được. Nhưng tội trạng mẹ cô có đủ bằng chứng
hiển nhiên như vậy làm sao cứu được. Vả lại, có oan ức thì mới tìm cách giải
oan, chứ mình có tội rành rành thì ... khó quá.
- Thưa, tôi không mong mẹ tôi hoàn toàn được trắng án. Nhưng chỉ
mong làm sao được nhẹ tội chừng nào quí chừng ấy.
Lê Minh ngồi trầm ngâm một hồi rồi ngập ngừng trước khi nói:
- Thật là khó! Tôi nghĩ chỉ còn một cách, nhưng không biết cô có chịu
không ...!
- Dạ, xin ông cứ nói. Ông đã thương mẹ tôi mà nghĩ cách giúp đỡ thì
xin đừng có ngại gì hết. Ông dạy bảo điều gì, tôi xin nghe theo điều ấy.
- Theo tôi biết thì mẹ cô có thể bị ngồi tù dài hạn, hoặc bị ngồi tù và
tịch biên một nửa gia sản. trong ba hình phạt ấy, theo cô, cô muốn hình phạt
nào?
Nàng suy nghĩ một chốc rồi đáp:
- Dạ, tịch biên gia sản nhưng khỏi ngồi tù.
- Vì sao cô lại nghĩ như vậy?
- Dạ, tôi thấy gia sản của mẹ tôi là do gian lận mà có. Ðó là đồng tiền
phi nghĩa. Chính vì vậy mà mẹ tôi mang họa vào thân. Ðã là phi nghĩa thì
cũng không nên nắm giữ cái gia sản ấy làm gì.
Lê Minh nghe Xuân nói có vẻ hài lòng.Chàng vội nói:
- Nếu vậy thì hay! Tôi có thể giúp cô được. Nhưng cô nên biết là
trong vụ này, tôi không dính líu gì, tôi vì thấy cô có lòng hiếu thảo với mẹ
mà đứng ra giúp đỡ chứ tuyệt nhiên không vì một chút lợi lộc gì.
- Thưa, tôi đã rõ như vậy từ khi được biết ông. Ông là người nghĩa
khí, ai cũng biết. Xin ông cứ nói, đừng ngại gì. Tôi không bao giờ dám nghi
ngờ lòng thành thật của ông.
Lê Minh ngồi xích tới, nói thấp giọng:
- Cô cũng biét hiện nay, cái nạn hối lộ, tham nhũng đang hoành hành
trong nước. Không có việc gì có thể thành công nếu không có tiền. Quan Tể
tướng đang ra sức bài trừ mà chưa có kết quả. Nếu thật tình cô cho rằng gia
sản của cô là của phi nghĩa, không cần gìn giữ làm gì, thì nên trút ra cho bọn
quan trường tham lam chúng nó hốt đi. Chúng nó hốt cái vạ của cải ấy cũng
là hốt luôn cả tai vạ.
- Còn mẹ tôi thì sao?
- Thì khi bọn ấy hốt gia sản của cô tức phải làm sao cho mẹ cô trắng
án. Như cách là mẹ cô trút cái gánh nặng tài sản phi nghĩa để được nhẹ cái
thân mạng. Còn ai tham lam muốn kề vai gánh cái gánh nặng ấy thì mặc họ.
Họ sẽ chịu cái hậu quả nặng nề của nó.
Xuân tỏ vẻ nghi ngờ:
- Liệu họ có chịu cái hậu quả nặng nề không, hay là vẫn cứ phây phây
sống cuộc đời an nhàn sung sướng trên ...