Bài soạn ôn thi tốt nghiệp môn quản lý nhà nước về kinh tế.

Mô tả đặc trưng của nền kinh tế thị trường. Nêu ví dụ về những nhược điểm của kinh tế thị trường ở Việt Nam. Nhà nước ta cần tập trung giải quyết những vấn đề gì để khắc phục nhược điểm của kinh tế thị trường? I. Kinh tế thị trường là là một mô hình kinh tế vận động, phát triển, dựa trên cơ sở các quy luật của thị trường, trong đó quan hệ hàng hoá - tiền tệ trở thành phổ biến và bao quát hầu hết các lĩnh vực hoạt động kinh tế. Nền kinh...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài soạn ôn thi tốt nghiệp môn quản lý nhà nước về kinh tế. Bài soạn ôn thi tốt nghiệpmôn quản lý nhà nước về kinh tế Chương I Câu 1: Mô tả đặc trưng của nền kinh tế thị trường. Nêu ví dụ về những nhượcđiểm của kinh tế thị trường ở Việt Nam. Nhà nước ta cần tập trung giải quyết nhữngvấn đề gì để khắc phục nhược điểm của kinh tế thị trường? I. Kinh tế thị trường là là một mô hình kinh tế vận động, phát triển, dựa trên cơ sởcác quy luật của thị trường, trong đó quan hệ hàng hoá - tiền tệ trở thành phổ biến và baoquát hầu hết các lĩnh vực hoạt động kinh tế. Nền kinh tế thị trường là nền kinh tế vận hànhtheo cơ chế thị trường. Cơ chế thị trường là cơ chế vận hành khách quan của nền kinh tế, ởđó các quy luật khách quan của nền kinh tế thị trường phát huy tác dụng, trước hết, là quyluật giá trị, quy luật này đòi hỏi việc sản xuất hàng hoá phải trên cơ sở hao phí lao động xãhội cần thiết và trao đổi phải bình đẳng, ngang giá. Mọi hoạt động sản xuất, kinh doanhphải tuân thủ quy luật này mới có thể tồn tại và phát triển. Thứ hai là quy luật cung cầu,quy luật này biểu hiện quan hệ giữa cung và cầu thông qua giá cả, nó tác động trực tiếp đếngiá cả và phương thức sản xuất, tiêu dùng của xã hội. Thứ ba là quy luật cạnh tranh, quyluật này đòi hỏi hàng hoá sản xuất ra phải có chất lượng tốt hơn, chi phí thấp hơn, thái độphục vụ văn minh hơn để nâng cao khả năng cạnh tranh so với các hàng hoá khác cùngloại. Một nền kinh tế được gọi là kinh tế thị trường phải có 6 đặc trưng chủ yếu sau: 1. Thứ nhất, là quá trình lưu thông vật chất từ khâu này đến khâu khác trong hệ thốngcác khâu của quá trình sản xuất và từ sản xuất đến tiêu dùng đều được thực hiện chủ yếubằng phương thức mua - bán. Sở dĩ có sự luân chuyển vật chất trong nền kinh tế là do cósự phân công chuyên môn hoá trong sản xuất sản phẩm xã hội ngày càng cao, bên cạnh đó,còn do có sự dư thừa sản phẩm ở doanh nghiệp này, ngành này nhưng lại thiếu sản phẩm ởdoanh nghiệp khác, ngành khác và ngược lại. Một nền kinh tế được gọi là nền kinh tế thịtrường khi tổng lượng mua bán vượt quá nữa tổng lượng vật chất của xã hội. 2. Thứ hai, người trao đổi hàng hoá phải có quyền tự do nhất định khi tham gia traođổi trên thị trường, được thể hiện trên 3 mặt sau: tự do lựa chọn nội dung trao đổi, tự dolựa chọn đối tác trao đổi và tự do thoả thuận giá cả trao đổi theo cách thuận mua vừa bán. 3. Thứ ba, hoạt động mua bán được diễn ra 1 cách thường xuyên, ổn định trên cơ sở1 kết cấu hạ tầng tối thiểu đủ để việc mua bán diễn ra thuận lợi, an toàn. 4. Thứ tư, các đối tác tham gia trong nền kinh tế thị trường đều theo đuổi lợi ích củamình, đó chính là lợi nhuận, lợi ích cá nhân là động lực trực tiếp của sự phát triển kinh tếnhưng không được xâm phạm ảnh hưởng đến lợi ích của người khác và của cộng đồng. 5. Thứ năm, kinh tế thị trường luôn gắn với cạnh tranh, hay nói cách khác, cạnh tranhlà linh hồn của nền kinh tế thị trường, đó là động lực thúc đẩy sự tiến bộ kinh tế và xã hội,nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hoá và dịch vụ có lợi cho người tiêu dùng. 6. Thứ sáu, sự vận động của các quy luật khách quan trong nền kinh tế thị trường(quy luật giá trị, qui luật cạnh tranh, qui luật cung-cầu...) dẫn dắt hành vi, thái độ ứng xửcủa các chủ thể tham gia thị trường. Ngày nay, sự phát triển mạnh mẽ của sức sản xuất trong từng quốc gia và sự hộinhập kinh tế mang tính toàn cầu đã tạo điều kiện và khả năng to lớn để nền kinh tế thịtrường phát triển đạt đến trình độ cao - kinh tế thị trường hiện đại. Nền kinh tế thị trườnghiện đại là nền kinh tế có đầy đủ các đặc trưng của 1 nền kinh tế thị trường và đồng thời cócác đặc trưng sau: (4) + Một là, có sự thống nhất về mục tiêu kinh tế với các mục tiêu chính trị - xã hội vànhân văn. -2- + Hai là, có sự quản lý của nhà nước, do nhu cầu nhà nước không chỉ là người đạidiện cho lợi ích của giai cấp cầm quyền mà còn do nhu cầu của chính những người thamgia Điều đó đòi hỏi phải có sự quản lý của nhà nước đối với nền kinh tế thị trường. + Ba là, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế giữa các quốc gia đang diễn ra với qui môngày càng lớn, tốc độ ngày càng tăng làm cho nền kinh tế thế giới ngày càng trở nên 1chỉnh thể thống nhất, trong đó mỗi quốc gia là 1 bộ phận gắn bó hữu cơ với các bộ phậnkhác. + Bốn là, hệ thống thị trường đồng bộ, thống nhất, ngày càng hiện đại, gắn với thịtrường khu vực và thế giới, bao gồm các thị trường bộ phận đầu ra (hàng hoá, dịch vụ) vàthị trường đầu vào (vốn, lao động, công nghệ thông tin, bất động sản...). II. Những ưu điểm, nhược điểm của nền kinh tế thị trường Việt Nam: 1. Ưu điểm của nền kinh tế thị trường, đó là: (6) + Năng động và thích ứng cao với đòi hỏi của thị trường, đáp ứng được các nhu cầucó thể thanh toán được của xã hội một cách tự động mà không một bộ máy hoạch định nàocó thể thay thế được; + Huy động tối đa mọi tiềm năng của xã hội; + Tạo ra động lực mạnh mẽ để thúc đẩy hoạt động của các doanh nghiệp đạt hiệu quảcao và thông qua phá sản tạo ra cơ chế đào thải các doanh nghiệp yếu kém; + Phản ứng nhanh nhạy trước các thay đổi trong nhu cầu xã hội và các điều kiện kinhtế trong nước và quốc tế; + Buộc các doanh nghiệp phải thường xuyên học hỏi lẫn nhau, hạn chế các sai lầmtrong kinh doanh diễn ra trong thời gian dài và trên qui mô lớn; + Tạo động lực thúc đẩy phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ - kỹ thuậtlàm cho nền kinh tế năng động và đạt hiệu quả cao. 2. Nhược điểm của nền kinh tế thị trường: (5) Nền kinh tế thị trường tuy có nhiều ưu điểm nhưng nó không phải luôn hoàn hảo, màbản thân nó chứa đầy những mặt trái, những nhược điểm rất cơ bản. Và cũng chính vìnhững khuyết tật này mà nó làm cho kinh tế thị trường chứa đựng cả những yếu tố đingược chiều với mục ...