Bài tập lớn Văn học: Theo anh (chị), vì sao hầu hết các câu đố thú vị đều sử dụng phép “lạ hóa”? Hãy phân tích một số câu đố để làm rõ vai trò của phép “lạ hóa” mà chúng sử dụng.

Bài tập lớn Văn học "Theo anh (chị), vì sao hầu hết các câu đố thú vị đều sử dụng phép “lạ hóa”? Hãy phân tích một số câu đố để làm rõ vai trò của phép “lạ hóa” mà chúng sử dụng" có nội dung trình bày về khái niệm của phép “lạ hóa”; câu đố và đặc trưng của câu đố; câu đố thú vị thường sử dụng phép “lạ hóa”;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài tập lớn Văn học: Theo anh (chị), vì sao hầu hết các câu đố thú vị đều sử dụng phép “lạ hóa”? Hãy phân tích một số câu đố để làm rõ vai trò của phép “lạ hóa” mà chúng sử dụng. BÀITẬPLỚNVĂNHỌCTheoanh(chị),vìsaohầuhếtcáccâuđố thúvị đềusử dụngphép“lạ hoá”?Hãyphântíchmộtsố câuđố để làmrõvaitròcủaphép“lạ hoá”màchúngsửdụng.1.“Lạhoá”làgì?“Lạ hoá”làtoànbộ nhữngthủ pháptrongnghệ thuật(nghịchdị,nghịchlí…) đượcdùngđể đạtđếnmộtkếtquả nghệ thuật.Theođó,hiệntượngmiêutảhiệnrakhôngphảinhưtađãquenbiết,hiểnnhiênnhưmộtcáigìmớimàchưaquen,kháclạ.2.Câuđốvàđặctrưngcủacâuđố*Kháiniệmcâuđố:Câuđốlàmộtthểloạivănhọcdângiancóchứcnăngchủ yếulàphảnánhsự vật, hiện tượng bằng phương pháp giấu tên và nghệ thuật chuyển hoá(chuyểnvậtnọthànhvậtkia),đượcngườidândùngtrongsinhhoạttậpthểđểthửtàisuyđoán,kiểmtrasựhiểubiếtcủamọingườivàmuavui,giảitrí.*Câuđốcónhữngđặctrưngsau:Khisángtạocâuđố,ngườitatìmrađặctrưngvàchứcnăngcủatừngđồvật cábiệtvàphảnánhnóthôngquasự sosánh,hìnhtượnghoá.Hìnhtượngđólàmộtquátrìnhchuyểnhoágiữatưduylogicvàtưduyhìnhtượng.Vídụ:Vềviệc“sànggạo”.Ngườiđốquansátcáisàngthấycó“hàngtrămcái lỗ”,sauđólànhững“hạtgạođượcsàng”tạolênsựliêntưởngcótínhẩndụlà:“Vôsốtrẻcon,đuanhauchạytròn,chennhauchuixuống”.Chínhsựquansátsựvật,hiệntượngkhácnhaumàcâuđốcónhữngđặcđiểmkhácnhau.Cónhữngcâuđốnóivềnguồngốcsựvật.Vídụ:Thânemxưaởbụitre,mùađôngxếplạimàuhènởra.(Cáiquạt)Phổ biếnhơn,câuđố nóilênđặcđiểmnhư (hìnhdáng,kíchthước,màusắc,mùivị,hoạtđộng…)củasựvật.Vídụ:(1)SừngsữngmàđứnggiữanhàHễaiđộngđếnthìòakhóclên.(Cáicốixaythóc)Vềbảnchất,câuđốlàmộtbàitoáncólờigiảiđúng.Cácsự vật,hiệntượngđượcmiêutả trongcâuđố thườnglànhữnggìquenthuộc,gầngũitrongcuộcsốnghangngày.Nhờ câuđố,chúngđượctáihiện trongtưduy,nhậnthứccủaconngười.*Câuđốsửdụngnghệthuật:Câuđốthườngngắngọnnhưngbảođảmsựcânđối,nhịpnhàng.Vídụ:Mẹgaigóc,contrọcđầu.(Quảbưởi)Câuđốthườngdùngbiệnphápẩndụ,nhâncáchhoánhữngvậtvôtri,vôgiác.Vídụ:TựnhiêncắtcổđemchônBữasausốnglạiđẻcontừngbầy.(Dâykhoailang)Mộtsốcâuđốmiêutảtrựctiếp(vịtrí,trạngtháiđanghoạtđộngcủasựvật).Vídụ:CongìcánhmỏngđuôidàiLúcbay,lúcđậucánhthờiđềudương(Conchuồnchuồn)Mộtsố câuđố xâydựngtrêncơ sở đặcđiểmngônngữ dântộcnhư:nóilái,dùngtừđồngâm,từtráinghĩa.Vídụ:Khiđicưangọn,khivềcũngcưangọn.(Conngựa)Đụcrồilạicấtrồiđục.(Cụcđất)Về hìnhthứcthể hiện:Câuđố sángtạoramộthìnhtượngthế giới ẩndụbằngviệcsử dụngphép“lạ hoá”.Vớimụcđíchđánhlạchướngtư duycủa ngườigiảiđố.Câuđố dẫnngườitađithậtxađốitượngbằngnhữngẩndụ kì ảo.Dođó,câuđốcàngtrừutượngbaonhiêuthìcànghấpdẫnbấynhiêu.3.Câuđốthúvịthườngsửdụngphép“lạhoá”vì:*Trongcâuđốthườngsửcáchìnhảnhtronghaimốiquanhệ:Xéttrongmốiquanhệvớivậtđố,tứclàcáchbiểuthịvậtđốrasao,hìnhảnh ở lờiđố thườngđượcsử dụngtheolối“lạ hoá”(gọilàtínhlạ hoácủahình ảnh).Xéttrongquanhệvớingườisửdụng,mộtsốhìnhảnhđượclặpđilặplạiởnhiềulờiđốkhácnhauđãphầnnàochothấysựnhìnnhậnvềcácvấnđềkhácnhau,phảnánhquanniệmcủahìnhảnhkhácnhau.*Miêutrảcáchsửdụnghìnhảnhtrongcâuđốnhưsau:+ Ởmứcđộchung,trêntổngthểvănbảnlờiđố,tínhlạhóađượcthểhiệntheohaihướng:miêutả mộtvậtđố bằngnhiềudạngvẻ khônggiốngnhauvàsựmiêutảkhácthườngmộtvậtđótạonênmộtthứkìdị.Vídụ:(1)TámsàochốngcạnHainạngchốngxiênConmắtláoliên;Cáiđầukhôngcó!”(2)Támthằngdânvầncụcđátảng,Haiôngxãxáchnạngchạytheo”>Haicâuđố trênlàhình ảnhliênquanđếnviệcchèochốngvàsự nhộnnhịpcủađámngườikhiêngvậtnặng,đềucùngđốvềconcuavàconghẹ.Nhữngthứkhácbiệtnhauđượcdùngđể đố về cùngmộtvật,khitậphợplại,chotathấy chúngluônmớilạ.Tấtnhiên,khôngphảibấtkìsự vật,hiệntượngnàokhitrởthànhvậtđố đều cónhiềulờiđố.Dovậy,“lạhoá”cầnđượcxemxéttừ cấutạocủalờiđố.Ởđó,khôngkhótìmthấysựmiêutảkhácthường,chúngtạonênhìnhảnhkìdịso vớithếgiớihiệnthực.Vídụ:Cáiđầumộttấc,Cáiđuôimộtthước;Đimộtbước,nhảymộtcái.(Cáicuốc)Trongcâuđố,hìnhảnhẩndụcònđượctìmthấybởinhữngsựkếthợpkhôngbìnhthườngvề ngữ pháp,thườnggặplàsự đánhlẫnđốitượngở vaichủ thểcủamộthànhđộng.Vídụ:Đithìnằm,nằmthìđứng.(Bànchân)+ Ởmứccụthể,chitiết:Tínhlạhoácủahìnhảnhthườngthôngquacáckiểudạngnhưsau:Sử dụnghìnhthứctunghoả mù:Baogồmnhững âmthanh,hình ảnhgây nhiễu.Nhữngâmthanh,hìnhảnhnàycóthểđượcbốtríởđầuhaycuốilờiđố, vàcóthểđộcchiếmmột,haidòng.Vídụ:Thiênbaolao,địalaolao,Giếngkhôngđàolàmsaocónước,Cákhôngởđược,làtạilàmsao?(Quảdừa)Kiểuphóngđại:Làcáchlàmchos ...