Bài thu hoạch Bồi dưỡng thường xuyên giáo viên THPT: Module 8 - Kỹ năng tham vấn, tư vấn, hướng dẫn và một số phương pháp tiếp cận cơ bản trong hướng dẫn cho học sinh THPT

Nội dung "Module 8 - Kỹ năng tham vấn, tư vấn, hướng dẫn và một số phương pháp tiếp cận cơ bản trong hướng dẫn cho học sinh THPT" đề cập về: Các kĩ năng giao tiếp không lời, các kĩ năng giao tiếp có lời trong hoạt động tham vấn, tư vấn, hướng dẫn cho học sinh THPT; các giai đoạn diễn ra hoạt động tham vấn và tư vấn cho học sinh. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài thu hoạch Bồi dưỡng thường xuyên giáo viên THPT: Module 8 - Kỹ năng tham vấn, tư vấn, hướng dẫn và một số phương pháp tiếp cận cơ bản trong hướng dẫn cho học sinh THPT BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG ......... Độc lập - Tự do - Hạnh phúc --------------------- BÀI THU HOẠCH BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN GIÁO VIÊNModule THPT8: Kỹ năng tham vấn, tư vấn, hướng dẫn và một số phương pháp tiếp cận cơ bản trong hướng dẫn cho học sinh THPT Năm học: ..............Họ và tên: ..............................................................................................................................Đơn vị: ..................................................................................................................................Câu 1: Nêu các ý chính về kỹ năng giao tiếp không lời và kỹ năng giao tiếp bằng lờitrong hoạt động tham vấn, tư vấn, hướng dẫn cho học sinh THPT?1. CÁC KĨ NĂNG GIAO TIẾP KHÔNG LỜI.Kĩ năng giao tiếp không lời là khả năng sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ trong giaotiếp. Theo Mehrabian, 1971, ảnh hưởng của thông điệp được đưa ra bởi phương tiện phingôn ngữ trong giao tiếp là rất lớn: 55% là do biểu đạt khuôn mặt và cơ thể; 30 % làgiọng nói (cách nói) và chỉ có 15% là do ngôn từ.Các kĩ năng này có tầm quan trong rất lớn trong công tác tham vấn, tư vấn, hướng dẫn.Nếu giáo viên sử dụng các hành vi không lời một cách phù hợp sẽ tạo điều kiện cho việcgiao tiếp được thuận lợi và giúp giáo viên xây dụng mối quan hệ tin cậy với học sinh,giúp các em cởi mở hơn trong việc chia sẻ những vấn đề của mình.Các kĩ năng giao tiếp không lời thường được sử dụng trong tham vấn, tư vấn, hướng dẫnhọc sinh THPT là:- Duy trì tiếp xúc mắtLà khả năng sử dụng ánh mắt trong giao tiếp, tức là luôn duy trì được việc giao tiếp bằngmắt với cái nhìn cởi mở, thân thiện.Trong giao tiếp, giáo viên nên nhìn thẳng vào mắt học sinh khi nói chuyện, khi lắng nghe,tránh nhìn với ánh mắt soi mói.- Giao tiếp bằng ngôn ngữ cơ thể và cử chỉNét mặt là phuơng tiện giao tiếp rất quan trọng. Giáo viên cần giữ nét mặt vui vẻ, có thểmỉm cười khi gặp học sinh. Khi học sinh có chuyện buồn, giáo viên có thể dùng nét mặtđể bày tỏ chia sẻ. Khi giao tiếp, giáo viên nên ngồi đối diện, hướng về phía học sinh,không nên cúi người gần quá khiến các em bất an. Giáo viên cũng không nên ngồikhoanh tay, bắt chéo chân, như vậy sẽ làm giảm sự thoải mái của học sinh. Đồng thời khicần có thể nắm tay, vỗ vai an ủi các em nhưng cần tránh thường xuyên vì dễ gây hiểulầm.- Giọng nói và tốc độ nóiCảm xúc và tình cảm của người nói thường thể hiện rõ rệt nhất qua giọng nói và tốc độnói của họ. Nói chung mỗi người có giọng nói khác nhau phù hợp với cảm xúc mà họđang trải qua. Trong tham vấn, tư vấn, giáo viên nên nói với giọng bình tĩnh, trầm, nhẹnhàng và tốc độ đều thể hiện sự cởi mở, chân thành, quan tâm và trìu mến.- Sử dụng không gian và thời gian trong giao tiếpKhông gian và thời gian giao tiếp cỏ ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả của quá trình thamvấn, tư vấn và hướng dẫn. Giáo viên nên chọn phòng tham vấn ở nơi yên tĩnh, bày trítrong phòng phải nhẹ nhàng, thoải mái. Ngoài ra, ánh sáng trong phòng cần nhẹ nhàng,tránh gay gắt gây khó chịu. Khoảng cách ngồi hợp lí giữa giáo viên và học sinh khi thamvấn là 60-80 cm. Khi tham vấn, giáo viên cần để cho học sinh có thời gian trình bày,không thúc giục. Tránh các hành động như xem giờ liên tục hay ngắt buổi nói chuyện độtngột. Khi đặt câu hỏi, nên dành cho thân chủ thời gian trả lời, không liên tục hỏi làm họcsinh hoang mang. Cần chú ý các khoảng lặng vì học sinh rất thường đưa ra các thông tin,nội dung quan trọng để phá vỡ im lặng. Khi cần có thể chủ động chuyển đề tài một cáchnhẹ nhàng.2. CÁC KĨ NĂNG GIAO TIẾP CÓ LỜI.Kĩ năng giao tiếp có lời là kĩ năng sử dụng phương tiện ngôn ngữ trong giao tiếp, giúpgiáo viên khuyến khích học sinh bộc bạch và chia sẻ suy nghĩ của ho. Khi đã dựng đượclòng tin với học sinh, việc sử dụng các kĩ năng giao tiếp bằng lời sẽ giúp giáo viên khaithác những thông tin quan trọng để cùng với học sinh làm rõ vấn đề và xác định các kếhoạch khác nhau nhằm cải thiện tình huống của học sinh.2.1 Kĩ năng đặt câu hỏiCác câu hối rất cần thiết để bất đầu cuộc thảo luận với một người hoặc một nhóm. Trongcông tác tham vấn /tư vấn /hướng dẫn, việc đặt ra các câu hối để học sinh trả lời một cáchtự nhiên, thoải mái và chia sẻ thông tin với giáo viên là rất quan trọng, sử dụng câu hỏiđúng giúp giáo viên tránh được việc hỏi quá nhiều câu hỏi và khai thác được nhiều thôngtin trong thời gian cho phép.Có 2 loại câu hỏi:a. Câu hỏi mở : Thường bắt đầu bằng các từ “ Cái gì “, “Thế nào”, “Ở đâu”/ “Tại sao”“Có thể “ … Đây là những câu hỏi mà học sinh tự biểu đạt câu trả lời, có thể cung cấpthông tin đầy đủ cho giáo viên để tiếp cận với hoàn cảnh của học sinh. Đây là các câu hỏimà học sinh không thể trả lời có hoặc không.Ví dụ một số câu hỏi mở:Em muốn nói gì hôm nay? (dùng mở đầu buổi tham vấn)Những việc làm nào gần đây của thầy giáo khiến em nghĩ thầy không có cảm tình vớimình? (câu hỏi để khai thác dẫn chứng cụ thể)Môn học nào làm em thấy mệt mỏi nhất? (câu hỏi chẩn đoán vấn đề)Theo con thì cách nào tốt nhất để giải quyết tình trạng nghiện game của mình hiện nay?(câu hỏi khai thác giải pháp từ thân chủ)b. Câu hỏi đóng: Những câu hỏi mà học sinh có thể chọn một trong các câu trả lời sẵn cónhư “có” hoặc “không” ; “đúng” hoặc “sai”. Hạn chế của câu hỏi này là học sinh khôngthể giãi bày tình huống của mình, khiến giáo viên phải sử dụng thêm câu hỏi. Tuy nhiên,nó giúp giáo viên có thể thu được thông tin nhanh, cụ thể, chố ...