Bài tự học Hóa hữu cơ 5_Chương VIII: Phản ứng cộng vào liên kết bội C=C

Giai đoạn quyết định vận tốc chung của phản ứng là giai đoạn tiếng công của tiểu phân mang điện dương (Tác nhân electrophin) vào nối ba của ankin và tạo ra một cation trung gian. Nếu nhóm thế gắn với liên kết ba là nhóm đẩy electron sẽ làm tăng khả năng phản ứng của akin, ngược lại, nếu là nhóm hút electron thì sẽ làm giảm khả năng phản ứng của ankin.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài tự học Hóa hữu cơ 5_Chương VIII: Phản ứng cộng vào liên kết bội C=CTRƯ NG IH C NG THÁP KHOA HÓA H C BÀI T H C HÓA H U CƠ 5 Chương VIII PH N NG C NGVÀO LIÊN K T B I C=C SVTH: NGUY N MINH TH O L P: HÓA 2006 GVHD: BÙI TH MINH NGUY T Nguy n Minh Th o Chương VIII PH N NG C NG VÀO LIÊN K T B I C=CVIII.1. Ph n ng c ng electrophin c a ankinVIII.1.1. Kh năng ph n ng: Giai o n quy t nh v n t c chung c a ph n ng là giai o n ti n công c a ti u phânmang i n dương (tác nhân electrophin) vào n i ba c a ankin và t o ra m t cation trung gian.N u nhóm th g n v i liên k t ba là nhóm y electron s làm tăng kh năng ph n ng c aankin, ngư c l i, n u là nhóm hút electron s làm gi m kh năng ph n ng c a ankin. H3C C CH > HC CH > HOOC C CH Kh năng tham gia ph n ng c ng electrophin nhìn chung th p hơn kh năng ph n ng c a anken. HC Nguy n Minh Th oVIII.2. Ph n ng c ng theo cơ ch g cVIII.2.1. Ph n ng c ng các halogen tư ng khí, dư i ánh sáng M t Tr i và thành bình ph n ng làm b ng v t li u có b nch t không phân c c như paraphin, ho c trong dung môi không phân c c, ph n ng c ng x yra ch y u theo cơ ch g c. Ví d 1: Ph n ng c ng clo vào etylen theo cơ g c dư i tác d ng c a ánh sáng: Giai o n khơi màu: Cl − Cl  2Cl. hv → Cl. + CH 2 = CH 2  Cl − CH 2 − CH (1) → Giai o n phát tri n m ch: Cl − CH 2 − CH + Cl2  Cl − CH 2 − CH 2 − Cl + Cl. (2) → Giai o n t t m ch: Cl − CH 2 − CH + Cl.  Cl − CH 2 − CH 2 − Cl →VIII.2.2. Ph n ng c ng HBr vào anken Trong i u ki n hóa ch t tinh khi t, không có oxi và trong bóng t i, ph n ng x y ratheo cơ ch electrophin và tuân theo quy t c Maccopnhicop. Nhưng, n u trong h n h p ph n ng có chút peoxit ho c nh ng ngu n khác sinh rag c t thì ph n ng s x y ra theo cơ ch g c (Hi u ng peoxit hay Hi u ng Kharat). Xét ph n ng: HBr + CH3 – CH = CH2  CH3 – CH2 – CH2Br H 2O2 → Cơ ch : * Giai o n khơi mào H2 O2 2HO. HO. + HBr H2O + Br. * Giai o n phát tri n m ch Br. + CH 3 − CH = CH 2 → CH 3 − CH − CH 2 Br CH 3 − CH − CH 2 Br + HBr → CH 3 − CH 2 − CH 2 − Br + Br. v.v… * Giai o n t t m ch Ph n ng d ng l i khi các g c t do g p nhau, h t tác nhân HBrVIII.2.3. Ph n ng trùng h p g cVIII.2.3.1. Cơ ch Ph n ng trùng h p g c g m 3 giai o n chính: khơi mào, phát tri n m ch, t t m ch. Xét ph n ng trùng h p etylen a) Giai o n khơi mào Có th khơi mào ph n ng b ng nhi t ho c ánh sáng làm cho phân t monome trthành g c t do. CH2=CH2  .CH2-CH2. → 0 t 3 Nguy n Minh Th o Nhưng, ph n ng d hơn, ngư i ta cho vào môi trư ng ph n ng nh ng ch t bphân h y thành g c t do như các peoxit, h p ch t azo,…g i là ch t khơi mào. R2O2  2 RO. → 0 t b) Giai o n phát tri n m ch Giai o n này bao g m hàng lo t các ph n ng cơ s k ti p nhau do g c t do tươngtác v i các phân t polime. B n thân m ch phát tri n cũng là g c t do có kh i lư ng phân ttăng d n trong quá trình ph n ng. Trong ph n ng phát tri n m ch, liên k t π bi n i thành liên k t σ nên ph n ngluôn kèm theo s phát nhi t, nhi t lư ng này góp ph n t o g c t do trong giai o n khơimào, ph n ng di n ra m nh hơn. RO. + CH2=CH2 RO–CH2–CH2. RO–CH2–CH2. + CH2=CH2 RO–CH2–CH2–CH2–CH2. v.v... RO–CH2–CH2. + n CH2=CH2 RO–(CH2–CH2)n–CH2–CH2. c) Giai o n t t m ch Ph n ng t t m ch g n li n ...