Bản lĩnh văn hóa dân tộc trong bối cảnh hội nhập

Bài viết đề cập đến bản lĩnh văn hóa dân tộc, một lần nữa khẳng định dân tộc Việt Nam có bản lĩnh văn hóa dày dặn, đã được tôi luyện qua lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, nó có ý nghĩa to lớn đối với công cuộc hội nhập quốc tế hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bản lĩnh văn hóa dân tộc trong bối cảnh hội nhậpDiÔn ®µn th«ng tin khoa häc x· héi B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc trong bèi c¶nh héi nhËp NguyÔn TiÕn Dòng(*) ChiÒu s©u, c¨n cèt cña v¨n hãa d©n téc ViÖt Nam tõ l©u ®· ®−îc giíi nghiªn cøu v¨n hãa quan t©m. Tr−íc bèi c¶nh toµn cÇu hãa vµ héi nhËp, b¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc ®øng tr−íc nh÷ng thö th¸ch lín, cã nguy c¬ lung lay gèc rÔ. Tuy nhiªn, ®ã còng cã thÓ xem lµ c¬ héi ®Ó chóng ta thÓ hiÖn vµ n©ng cao b¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc. Trong bµi viÕt nµy, t¸c gi¶ ®Ò cËp ®Õn b¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc, mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh d©n téc ViÖt Nam cã b¶n lÜnh v¨n hãa dµy d¹n, ®· ®−îc t«i luyÖn qua lÞch sö hµng ngµn n¨m dùng n−íc vµ gi÷ n−íc, nã cã ý nghÜa to lín ®èi víi c«ng cuéc héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay.1. B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc ViÖt Nam ngé ®ã, ViÖt Nam hoÆc ph¶i bÞ nghiÒn n¸t nh− t−¬ng, hoÆc ph¶i trë nªn r¾n B¶n lÜnh lµ “®øc tÝnh tù quyÕt ®Þnh nh− thÐp. QuyÕt kh«ng chÞu bÞ nghiÒnmét c¸ch ®éc lËp th¸i ®é, hµnh ®éng cña n¸t nh− t−¬ng, mµ quyÕt lµm tÊt c¶ ®Óm×nh, kh«ng v× ¸p lùc bªn ngoµi mµ trë nªn r¾n nh− thÐp, ®ã lµ b¶n lÜnhthay ®æi quyÕt ®Þnh” [11, 31]. Theo ®ã, ViÖt Nam” [5, 3]. B¶n lÜnh ViÖt Nam mµnhµ nghiªn cøu Hå SÜ VÞnh quan niÖm, TrÇn V¨n Giµu ®Ò cËp ®Õn chÝnh lµ b¶nb¶n lÜnh cña mét d©n téc lµ phÈm chÊt lÜnh d©n téc ViÖt Nam. (tù quyÕt ®Þnh mét c¸ch ®éc lËp th¸i ®é, B¶n lÜnh d©n téc ViÖt Nam suy chohµnh ®éng cña m×nh, kh«ng v× ¸p lùc cïng l¹i lµ kÕt qu¶ ®−îc hun ®óc tõbªn ngoµi mµ thay ®æi quan ®iÓm, hµnh chÝnh v¨n hãa ViÖt Nam. Héi nghÞ®éng, nã lµ céng h−ëng b¶n lÜnh cña c¸c Trung −¬ng 5 khãa VIII nhËn ®Þnh:c¸ nh©n con ng−êi cô thÓ trong céng “V¨n hãa ViÖt Nam ®· hun ®óc nªn t©m®ång hîp thµnh [12, 305]. hån, khÝ ph¸ch, b¶n lÜnh ViÖt Nam, lµm B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc ViÖt Nam r¹ng rì lÞch sö vÎ vang cña d©n téc” [3,lµ mét phÇn kÕt qu¶ cña mét hoµn c¶nh 40]. Huy CËn còng tõng viÕt: “B¶n s¾c®Þa chÝnh trÞ mµ theo ®ã, khã cã sù lùa v¨n hãa s©u ®Ëm cña chóng ta lµ nguånchän nµo hay h¬n thÕ, nÕu kh«ng lµ øng sèng mµ chóng ta tiÕp tôc hót ra ®−îcxö v¨n hãa vµ cã b¶n lÜnh. NhËn ®Þnh vÒ søc m¹nh vµ søc sèng cho nÒn v¨n hãa®iÒu nµy, TrÇn V¨n Giµu viÕt “ë vÞ thÕ hiÖn ®¹i” [1, 155].®Þa lý Êy, ViÖt Nam kh¸c nµo miÕng thÞtngon ph¬i tr−íc måm hæ ®ãi, tr¸nh ®©ubÞ khái x©u xÐ, dÉm ®¹p. Trong c¶nh (*) ThS., Phã HiÖu tr−ëng tr−êng §¹i häc Trµ Vinh.B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc... 45 B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc kh«ng tù Còng nhê vËy, tiÕng ViÖt ®−îc phongcã, mµ ph¶i tr¶i qua mét qu¸ tr×nh x©y phó h¬n rÊt nhiÒu [5, 7].®¾p vµ tù kh¼ng ®Þnh. §Ò cËp ®Õn b¶n Tuy nhiªn, kh«ng phñ nhËn r»ng,lÜnh v¨n hãa ViÖt Nam, tøc lµ nãi ®Õn ng−êi ViÖt chÞu ¶nh h−ëng rÊt lín v¨nth¸i ®é øng xö v¨n hãa dµy d¹n, ®−îc c« hãa H¸n. Minh chøng râ nhÊt lµ trong®óc trong hµng ngµn n¨m lÞch sö, lµ gi¸ vèn tõ sö dông cña tiÕng ViÖt hiÖn naytrÞ kh¸ch quan do lÞch sö t¹o dùng, chø cã tíi 70% l−îng tõ tiÕng H¸n-ViÖt.kh«ng ph¶i lµ c¸i míi ph¸t sinh h«m NhiÒu phong tôc, tËp qu¸n ë ViÖt Namnay, còng kh«ng ph¶i lµ c¸i b¶n lÜnh còng chÞu ¶nh h−ëng hoÆc cã nguån gècduy ý chÝ. tõ Trung Quèc. B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc ®· ®−îc Trong thêi kú B¾c thuéc, cã kh«ng ÝtthÓ hiÖn râ trong lÞch sö dùng n−íc vµ lÇn ng−êi ViÖt ph¶i ®èi mÆt víi th¸chgi÷ n−íc, ®¸ng ®Ó c¸c thÕ hÖ ng−êi ViÖt thøc v¨n hãa ®Õn cao ®é. TriÒu Minhtù hµo. Trong lÞch sö, d©n téc ViÖt Nam khi sang x©m l−îc §¹i ViÖt ®· cho ng−êi®· tr¶i qua nhiÒu thêi kú tiÕp biÕn vµ t×m ®èt hÕt s¸ch cña ng−êi ViÖt. Kh«nghéi nhËp v¨n hãa. Theo c¸c nhµ nghiªn Ýt s¸ch vë quý gi¸ - nguån t− liÖu v¨ncøu, cho ®Õn hiÖn nay, nÕu ngo¹i trõ hãa khæng lå - cña ng−êi ViÖt ®· trëthêi v¨n hãa tiÒn sö, th× ViÖt Nam ®· thµnh tro bôi, nh−ng søc sèng cña v¨nqua ba lÇn héi nhËp tiÕp biÕn v¨n hãa hãa ViÖt kh«ng hÒ mÊt ®i v× nã ®· ®−îclín. LÇn thø nhÊt lµ qu¸ tr×nh H¸n hãa l−u gi÷ trong kÝ øc d©n gian, trong t©mvµ chèng H¸n hãa kÐo dµi h¬n mét ngµn thøc tËp thÓ cña c¶ céng ®ång d©n téc.n¨m, lÇn thø hai lµ v¨n hãa thùc d©n Do vËy, n−íc ta ®· bao phen mÊt ®éc lËpPh¸p-Mü, vµ lÇn thø ba lµ v¨n hãa x· nh−ng kh«ng mÊt v¨n hãa, ng−êi ViÖthéi chñ nghÜa, chñ yÕu lµ Nga-X« viÕt. kh«ng bÞ ®ång thuéc vÒ H¸n, bëi chÝnh Víi h¬n mét ngµn n¨m x©m l−îc lµ nhê cèt c¸ch vµ b¶n lÜnh v¨n hãa d©nViÖt Nam, c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn téc. Ngay c¶ mét sè t«n gi¸o nh− NhoPh−¬ng B¾c ®· ®−a v¨n hãa cña ng−êi gi¸o, §¹o gi¸o, PhËt gi¸o B¾c T«ng...H¸n ®i n« dÞch c¸c d©n téc tø di theo ®−îc du nhËp vµo ViÖt Nam tõ ph−¬ngquan niÖm cña hä (man, di, ®Þch, rî), B¾c qua h¬n mét thiªn niªn kû ®« hé,chñ yÕu lµ v¨n hãa Nho gi¸o. V¨n hãa ®Òu ®−îc b¶n ®Þa hãa (ViÖt hãa) mangNho gi¸o g¾n liÒn víi giai cÊp thèng trÞ, t©m thøc ng−êi ViÖt, gÇn gòi víi v¨nmét ...