Bạn sinh ra là một nguyên bản, đừng chết như một bản sao

Hầu hết mọi người là người khác, những suy nghĩ của họ là ý kiến của người khác, cuộc sống của họ là sự bắt chước, cảm xúc của họ là một câu trích dẫn” – ~Oscar Wilde~ *** Khi đọc truyện Gatsby vĩ đại của Scott Fitzgerald, tôi vô cùng thích thú với đoạn mở đầu: “Hồi tôi còn nhỏ tuổi, nghĩa là hồi dễ bị nhiễm các thói hư tật xấu hơn bây giờ, cha tôi có khuyên tôi một điều mà tôi ngẫm mãi cho đến nay: – Khi nào con định phê phán người khác thì...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bạn sinh ra là một nguyên bản, đừng chết như một bản sao Bạn sinh ra là mộtnguyên bản, đừng chết như một bản saoHầu hết mọi người là người khác, những suy nghĩ của họ là ý kiến của ngườikhác, cuộc sống của họ là sự bắt chước, cảm xúc của họ là một câu trích dẫn”– ~Oscar Wilde~***Khi đọc truyện Gatsby vĩ đại của Scott Fitzgerald, tôi vô cùng thích thú với đoạnmở đầu: “Hồi tôi còn nhỏ tuổi, nghĩa là hồi dễ bị nhiễm các thói hư tật xấu hơn bâygiờ, cha tôi có khuyên tôi một điều mà tôi ngẫm mãi cho đến nay: – Khi nào conđịnh phê phán người khác thì phải nhớ rằng không phải ai cũng được hưởng nhữngthuận lợi như con cả đâu.Ông không nói gì thêm, nhưng vì hai cha con chúng tôi xưa nay vẫn rất hiểu nhaumà chẳng cần nhiều lời nên tôi biết câu nói của ông còn nhiều hàm ý khác.Vì vậy tôi không thích bình phẩm một ai hết. Lối sống ấy đã mở ra cho tôi thấynhiều bản tính kì quặc, nhưng đồng thời khiến tôi trở thành nạn nhân của không ítkẻ chuyên quấy rầy người khác.” Tôi cũng rất thích một chi tiết trong truyệnDoraemon, đó là mỗi khi Nôbita và Doraemon lạc vào một thế giới khác, bất cứthế giới nào, thì ở nơi đó cũng xuất hiện những nhân vật có nhân dáng tương tựNôbita, Xuka, Xêkô, Chaien…. nhưng tính cách lại có thể rất khác.Điều đó luôn khiến tôi mỉm cười. Cuộc sống này cũng vậy… Ở đâu đó ngoài kia lànhững người có thể giống ta. Ở đâu đó ngoài kia là những người có thể rất khác ta.Có người ưa tụ tập với bạn bè. Có người mê mải rong chơi. Có người chỉ thíchnằm nhà để đọc sách. Có người say công nghệ cao. Có người mê đồ cổ. Có ngườiphải đi thật xa đến tận cùng thế giới thì mới thỏa nguyện. Có người chỉ cần mỗingày bước vào khu vườn rậm rạp sau nhà, tìm thấy một vạt nấm mối mới mọc saumưa hay một quả trứng gà tình cờ lạc trong vạt cỏ là đủ thỏa nguyện rồi.Tôi nhận ra rằng, hai sự phấn khích đó có thể rất giống nhau. Cũng giống nhưngười ta có thể phản ứng rất khác nhau khi đứng trước thác Niagara hùng vĩ, ngườinày nhảy cẫng lên và ghi nhớ cảnh tượng đó suốt đời, nhưng cũng có người nhìnnó và nói: “Thác lớn nhỉ?” rồi quên nó đi ngay sau khi trở về nhà mình.Sao ta phải lấy làm lạ về điều đó? Sao ta phải bực mình về điều đó? Sao ta lạimuốn rằng tất cả mọi người đều phải nhảy lên khi nhìn thấy thác Niagara? Chúngta vẫn thường nghe một người tằn tiện phán xét người khác là phung phí. Mộtngười hào phóng đánh giá người kia là keo kiệt. Một người thích ở nhà chê baingười khác bỏ bê gia đình. Và một người ưa bay nhảy chê cười người ở nhà khôngbiết hưởng thụ cuộc sống…Chúng ta nghe những điều đó mỗi ngày, đến khi mệt mỏi, đến khi nhận ra rằng đôikhi phải phớt lờ tất cả những gì người khác nói, và rút ra một kinh nghiệm là đừngbao giờ phán xét người khác một cách dễ dàng. Cách đây nhiều năm, khi xe hơi ởVN vẫn còn là thứ vô cùng xa xỉ, người bạn của tôi sau một thời gian quyết tâmdành dụm và vay mượn đã mua được một chiếc.Chỉ là một chiếc xe cũ thôi. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ anh chỉ là một nhà báo vớithu nhập vừa phải và vẫn đang ở nhà thuê. Gia đình phản đối nói anh phung phí.Đồng nghiệp xì xầm rằng anh đua đòi.Bạn bè nghi ngại cho là anh học làm sang. Nhưng anh vẫn lẳng lặng làm. Và anhtâm sự với tôi rằng: từ hồi còn nhỏ xíu, anh đã luôn mơ mình được ngồi sau vôlăng, được tự lái xe lên rừng xuống biển. Ước mơ đó theo anh mỗi ngày. Vì vậyanh đã gom góp suốt thời gian qua, cho đến khi có thể mua được một chiếc xe choriêng mình. Chỉ thế thôi.Rồi anh nhìn tôi và hỏi: Tại sao tôi phải trì hoãn ước mơ chỉ vì sợ người khác đánhgiá sai về mình? Sao tôi phải sống theo tiểu chuẩn của người khác? Tôi không thểtìm ra một câu trả lời đủ thuyết phục cho câu hỏi đó.Bởi thế, tôi luôn mang theo câu hỏi của anh bên mình. Nó nhắc tôi rằng, rất nhiềukhi chúng ta vì quá lo lắng về những điều người khác đã nói, sẽ nói, và có thể nóimà không dám sống với con người và ước mơ đích thực của mình. Một người bạnkhác của tôi đeo đuổi việc làm từ thiện, quyên góp, chia sẻ.Ban đầu vì lòng trắc ẩn. Rồi vì niềm vui cho chính bản thân. Rồi, như một món nợân tình phải trả. Rồi, như một cuộc đời phải sống. Chị như ngọn nến cháy hết mìnhcho người khác. Ấy vậy mà rất nhiều lần tôi thấy chị khóc vì những lời người khácnói về mình.Như vậy đó, kể cả khi ta hành động hoàn toàn vô vị lợi, cũng không có nghĩa là tasẽ ngăn ngừa được định kiến và những lời gièm pha ác ý. Vậy sao ta không bìnhthản bước qua nó mà đi? Thỉnh thoảng chúng ta vẫn gặp những người tự cho mìnhquyền được phán xét người khác theo một định kiến có sẵn. Những người khôngbao giờ chịu chấp nhận sự khác biệt. Đó không phải là điều tồi tệ nhất.Điều tồi tệ nhất, là chúng ta chấp nhận buông mình vào tấm lưới định kiến đó.Cuộc sống của ta nếu bị chi phối bởi định kiến của bản thân đã là điều rất tệ, vậynếu bị điều khiển bởi định kiến của những người khác hẳn còn tệ hơn nhiều. Sao takhông thể thôi sợ hãi, và thử nghe theo chính mình? Thật ra, cuộc đời ai cũng cónhững lúc không biết nên làm thế n ...