BÀN VỀ CÁC CHỨNG HƯ HOẢ CỦA Y HỌC CỔ TRUYỀN NHÂN HIỆN TƯỢNG ĐẦU BỐC KHÓI

Lý luận về Hư hoả là một nét đặc thù của liệu pháp chỉnh thể trong việc định hướng và điều trị nhiều chứng bệnh mãn tính và những triệu chưng rối loạn khí hoá, rối loạn cơ năng nhằm đạt đến kết quả chữa bệnh mà không làm suy giảm thêm sức miển dịch của cơ thể. Hư Thực, Hàn Nhiệt là hai trong số bốn cặp đối ứng hợp thành bát cương mà y học cổ truyền phương Đông thường phân tách, quy nạp trong quá trình chẩn đoán và điều trị một căn bệnh. Hàn hay Nhiệt...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÀN VỀ CÁC CHỨNG "HƯ HOẢ" CỦA Y HỌC CỔ TRUYỀN NHÂN HIỆN TƯỢNG "ĐẦU BỐC KHÓI" BÀN VỀ CÁC CHỨNG HƯ HOẢ CỦA Y HỌC CỔ TRUYỀN NHÂN HIỆN TƯỢNG ĐẦU BỐC KHÓI Lý luận về Hư hoả là một nét đặc thù của liệu pháp chỉnh thểtrong việc định hướng và điều trị nhiều chứng bệnh mãn tính vànhững triệu chưng rối loạn khí hoá, rối loạn cơ năng nhằm đạt đếnkết quả chữa bệnh mà không làm suy giảm thêm sức miển dịch của cơthể. Hư Thực, Hàn Nhiệt là hai trong số bốn cặp đối ứng hợp thànhbát cương mà y học cổ truyền phương Đông thường phân tách, quy nạptrong quá trình chẩn đoán và điều trị một căn bệnh. Hàn hay Nhiệt đềcập đến tính chất nóng hay lạnh của bệnh . Hư hay Thực nói đến tươngquan mạnh yếu giữa chính khí và tà khí. Hư là chính khí không đầy đủ.Thực là tà khí dư ra. Hư hay Thực là yếu tố quan trọng để giúp ngườithầy thuốc xác định hướng chữa hoặc tả hoặc bổ hoặc vừa công vừa bổ.Bệnh Thực là bệnh do yếu tố gây bệnh từ ngoài vào hoặc yếu tố dư racần phải tả đi (Thực tắc tả). Ngược lại, Hư chứng là do cơ thể có chỗhư yếu cần được bồi bổ thêm vào (Hư tắc bổ). Điều khó hiểu đối vớingười ngoại đạo là đôi khi sự kết hợp giữa hai cặp đối ứng trên lại đưađến một kết quả khá mơ hồ. Đó là những trường hợp Hư Nhiệt, HưHoả. Nhiệt là Nhiệt, Hoả là Hoả, sao lại là Hư, chẳng lẻ đó lại khôngphải là Hoả?Hư Hoả là gì? Theo Y học cổ truyền, bệnh tật xảy ra là do có sự chênh lệch tháiquá giữa hai yếu tố Âm và Dương trong cơ thể. Có thể là Âm thiênthắng hoặc Dương thiên thắng. Tuy nhiên, trong thực tế, Khí Dươngthường thừa mà khí Âm thường thiếu. Âm không đủ hay Âm hư cóthể do tiên thiên, do phòng lao quá độ hoặc quá căng thẳng, lo âu trongcuộc sống. Tính của Hoả là bốc lên. Bình thường khi Âm Dương cânbằng, Dương được Âm gìn giữ. Trái lại khi Âm thiếu, Âm không liểmđược Dương có thể gây ra các chứng trạng mà Y học cổ truyền gọichung là Âm hư Hoả vượng hoặc còn gọi là Hư Hoả như hay nóng sốtvề chiều, mờ mắt, mắt đỏ, khô cổ, ù tai, hay lở miệng, viêm họng, viêmxoang mãn... Đặc trưng của những chứng Hư Hoả là nóng sốt khôngliên tục mà là sốt cơn. Những cơn sốt nầy thường phát sinh hoăc tăngnặng tương ứng với những thời điểm có sự rối loạn của bức xạ mặt trời,những thời điểm bốc lên của địa khí hoặc những lúc mà tinh thần ngườibệnh căng thẳng, lo âu. Riêng ở nữ giới, những cơn bốc hoả cũng dểxảy ra vào những thời điểm rối loạn chu kỳ sinh lý, những lúc hành kinhhoặc giai đoạn tiền mãn kinh. Trong giai đoạn đầu, những chứng HưHoả thường không gây ra những tổn thương thực thể mà chỉ là nhưng rốiloạn khí hoá. Khi cơn sốt qua đi, người bệnh trở lại bình thường nhưkhông có bệnh. Tuy nhiên khi án mạch, những người âm hư thường cóbiểu hiện mạch xích trái vô lực hoặc tế, sác. Những cơn bốc hoả củanhững phụ nữ sắp đến tuổi mãn kinh, những trường hợp mặt và hai máửng hồng kèm theo huyết áp tăng của những người cao tuổi vào nhữnglúc sau xế trưa là những thí dụ thường gặp về Hư Hoả. Mấy ngày gần đây báo chí có đề cập đến trường hợp một nữ sinhlớp 9 ở Nam Định có triệu chứng đầu bốc khói. Kèm theo hiện tượngbốc khói là cảm giác nóng ở đầu và sau đó là nhức đầu. Hiện tươngnầy xảy ra nhiều lần, mỗi lần kéo dài từ vài phút đến 10, 15 phút. Tuynhiên qua chẩn khám ở Bệnh viện Nhi Trung ương, các Bác sĩ cho biếtkhông tìm thấy bất cử tổn thương gì. Thân nhiệt bình thường, huyết ápkhông tăng... Từ độ tuổi, giới tính, cơn bốc hoả có lúc có lúc không nênta có thể cho rằng đây là một dạng Hư Hoả.Điều trị Hư Hoả Nếu đã xác định là Hư Hoả thì phép chữa chủ yếu phải là bổâm.Tuy nhiên phải bổ âm như thế nào? Nói đến Hoả người ta có khuynh hướng nghĩ đến những chứngHoả cần phải thanh trừ, cần được tả đi. Ở đây, Hư Hoả lại là cái Hoả lúccó lúc không, hư hư, thực thực. Nó không phải là Hoả dư ra mà là mộtthành phần của bản thể cần phải được gìn giử. Tập Huyền Tẩn của HảiThượng Lãn Ông có viết chân Hoả là khí nóng trong thân người, hộvệ cho thân thể, nếu kém thì bệnh mà mất đi thời chết. Do đó khôngthể dùng thuốc hàn lương để thanh Hoả, cũng không thể dùng thuốc pháttán để đuổi Hoả. Chữa Hư Hoả phải dùng cách tòng trị, nương theotính của Hoả để dẫn nó về chổ cũ, thường gọi là dẫn Hoả quy nguyên.Nương theo tính của Hoả là dùng một vị thuốc nóng để dẩn dụ Hoả vềnơi an trú. Vị thuốc nóng ấm thêm vào thang âm dược còn vì lẻ khí âmphải nương theo khí dương mà lên.Nếu chỉ bổ riêng cho khí âm sợ hạiđến khí của dạ dầy sẽ ảnh hưởng đến chức năng sinh hoá của hậu thiên.Nếu lưu ý chúng ta có thể thấy hầu hết các phương bổ âm giáng Hoảmà Hải Thương Lãn Ông dùng như Bổ âm thanh giả nhiệt phương, Bổâm tiếp dương phương, Bảo âm phương, Bổ tỳ âm tiển . . . đều có kèmtheo một vài vị thuốc nhiệt như Phụ tử, Nhục quế hoặc Can khương.Trên lâm sàng, những trường hợp âm hư kéo dài có thể kèm theo nhiềutạp chướng khác nhau, hư thực lẫn lộn. Phép chữa cần phân biệt tiêuhay bản, hoản hay cấp, tựu trung vẫn là giữ vững thuỷ hoả, cân bằng âmdương và quan tâm đến khí hoá của tỳ vị để không làm suy giảm sứcmiễn dịch của cơ thể. Trở lại trường hợp em nữ sinh bốc khói. Nếu dùng thuốc hànlương để thanh Hoả có thể làm trệ Tỳ. Tỳ năng sinh huyết, nếu Tỳ trệthuốc sẽ khó được chuyển hoá, ăn uống cũng kém đi sẽ không sinh đượcâm huyết. Nếu dùng thuốc phát tán mạnh để trị nhức đầu hoặc đuổi Hoảcó thể làm hao kiệt chân khí. Hai cách nầy không chữa được hư hoả màlại có thể làm trầm trọng thêm sự mất quân bình Âm Dương hoặc làmgiảm bớt sức kháng bệnh. Đổi lại, chỉ cần bổ âm. Khi âm đủ sẽ giữđược dương, Hoả sẽ tự yên vị. Đông y có rất nhiều cổ phương có tác dụng bổ âm hoặc dưỡngâm. Thông dụng nhất là phương Lục vị hoàn. Lục vị gồm 6 vị thuốcThục địa, Hoài sơn, Sơn thù du, Mẫu đơn bì, Trạch tả và Bạch phụclinh. Người xưa có câu Lảo nhi bất ly Lục vị với hàm ý khi điều trịcho người già và trẻ em cần quan tâm đến dưỡng âm. Trong nhữngtrường hợp Hư Hoả đang bốc lên, các thầy thuốc thường thêm vàonhững vị ...