Bàn về khái niệm 'Tài liệu quý hiếm'

Tài liệu là phương tiện bảo đảm thông tin cho quản lý và sản xuất. Theo nghĩa rộng, tài liệu cần thiết cho mọi lĩnh vực hoạt động xã hội loài người, giúp loài người ghi nhớ những tri thức và kinh nghiệm trong quá trình sống, làm việc và đấu tranh bảo vệ quyền lợi của mình. Tài liệu hình thành khi các ký tự, chữ viết xuất hiện. Trong xã hội nô lệ, khi nhà nước đầu tiên của giai cấp chủ nô ra đời, lúc đó giai cấp chủ nô cần chữ viết để ghi chép...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bàn về khái niệm “Tài liệu quý hiếm” Bàn về khái niệm “Tài liệu quý hiếm”1.Tài liệu là gì? Tài liệu là phương tiện bảo đảm thông tin cho quản lý và sản xuất.Theo nghĩa rộng, tài liệu cần thiết cho mọi lĩnh vực hoạt động xã hội loàingười, giúp loài người ghi nhớ những tri thức và kinh nghiệm trong quá trìnhsống, làm việc và đấu tranh bảo vệ quyền lợi của mình. Tài liệu hình thànhkhi các ký tự, chữ viết xuất hiện. Trong xã hội nô lệ, khi nhà nước đầu tiên của giai cấp chủ nô ra đời,lúc đó giai cấp chủ nô cần chữ viết để ghi chép những số liệu đơn giản đầutiên, như thống kê số lượng nông nô, ghi sản phẩm thừa, ghi nợ, ghi quyền sởhữu… Thực ra, sự ghi chép đó đã có từ cuối thời kỳ cộng sản nguyên thuỷ đểghi chép số thú săn bắt được và hoa quả dư thừa mà cả bộ lạc dùng không hếttrong ngày và ghi chép các nhu cầu tính toán khác. Đến khi nghề chăn nuôivà nghề trồng trọt xuất hiện thì nhu cầu ghi chép ngày càng lớn, trồng trọtxuất hiện thì nhu cầu ghi chép ngày càng lớn, vì lẽ của cải trong xã hội tăngthêm đã đưa lại sự giầu có cho xã hội, và qua đó xuất hiện một nền văn minhcổ xưa là chữ viết, sau đó tài liệu được hình thành. Việc ghi chép của xã hội loài người nối tiếp vào các thời kỳ sau, pháttriển cùng với sự phân ngành sản xuất trong xã hội và cải tiến kỹ thuật vănphòng. Những ký tự ban đầu thường được thể hiện dưới dạng biểu tượng trêncát, trên vỏ, lá cây. Dần dần loài người sản xuất ra các vật mang tin mới, nhưthạch cao, đất nung… Hiện nay loài người còn lưu giữ được các kho tài liệuđất nung khổng lồ tại các triền sông Lưỡng Hà vùng Trung Cận Đông. Nhưngnói chung, ngoài tài liệu có vật mang tin như vậy, hiện nay hầu như các nướckhông còn lưu giữ được tài liệu thời kỳ nô lệ, mà phổ biến chỉ còn tài liệuthời kỳ phong kiến. Hiện nay có rất nhiều quan điểm khác nhau được đưa ra để định nghĩavề tài liệu. Nhưng chung quy tài liệu được hiểu như một vật mang tin có chứathông tin và các thông tin có trong tài liệu được mã hoá dưới dạng vật chấtnhất định. Hai yếu tố vật mang tin và thông tin trong tài liệu có mối quan hệbiện chứng với nhau, trong đó nội dung của thông tin có trong tài liệu đóđóng vai trò quyết định tới giá trị của tài liệu. Theo ngành khoa học lưu trữ, giá trị của tài liệu là khả năng đáp ứngmọi nhu cầu sử dụng thông tin tài liệu của con người đối với các mặt hoạtđộng xã hội. Trong xã hội có rất nhiều lĩnh vực hoạt động, do vậy giá trị củatài liệu cũng đa dạng và được tổ hợp thành các nhóm khác nhau. Về mặt lýluận cũng như trong thực tiễn công tác lưu trữ, người ta chia giá trị tài liệu ralàm hai nhóm chính là: Giá trị thực tiễn và giá trị lịch sử. Giá trị thực tiễn của tài liệu là khả năng phục vụ sử dụng thông tin củatài liệu cho các hoạt động hiện hành trong xã hội như: hoạt động về chính trị,quân sự, kinh tế, văn hoá, giáo dục, khoa học, kỹ thuật. ở nhiều nước, giá trịthực tiễn của tài liệu được gọi là giá trị hiện hành, tức giá trị phục vụ thôngtin cho các hoạt động đang diễn ra trong xã hội. Giá trị lịch sử của tài liệu là khả năng đáp ứng yêu cầu sử dụng thôngtin tài liệu cho việc nghiên cứu quá khứ, nghiên cứu lịch sử. Để xem xét đánhgiá những vấn đề của xã hội đã qua, đương nhiên các nhà nghiên cứu phải sửdụng nhiều tư liệu, như khai thác thông tin trong các sách ở thư viện, đọcsách báo, hồi ký. Như vậy chúng ta thấy rõ rằng bản chất của tài liệu chính là kết quả củaquá trình lao động sáng tạo của con người tạo ra. Nó là nhân tố quan trọng đểthúc đẩy xã hội tiến lên thông qua sự kế thừa những tri thức hay kinh nghiệmtừ đời này sang đời khác, từ thế hệ này, sang thế hệ khác. Và con người muốnxây dựng xã hội mới phải biết tiếp thu những tri thức đã tích luỹ trong sáchbáo và áp dụng một cách sáng tạo vào thực tại.2. Hiểu thế nào là tài liệu quý hiếm? Hiểu rõ về tài liệu, giá trị thực tiễn và giá trị lịch sử của tài liệu, vậycòn Tài liệu quý hiếm thì được hiểu như thế nào? Trong cuộc sống thường ngày, những từ như: Quý, Hiếm luôn đượcnhắc đến trong giao tiếp của con người. Khi muốn diễn tả, đề cập tới nhữngthứ, những vật có giá trị, hoặc nhưng cái cần được coi trọng, cần được bảovệ… trong cuộc sống, sinh hoạt và làm việc, con người thường dùng từ“Quý” để diễn tả. Ví dụ như: “sức khoẻ là vốn quý”, “cuốn sách quý”, “kimloại quý”, “đồ trang sức quý”,… Từ “Quý” được nhắc tới ở mọi lúc, mọi nơi,mọi chỗ. Thậm chí khi đề cập đến những người thuộc tầng lớp trên, có nhiềuquyền lực, có nhiều bổng lộc trong xã hội, người ta có thể gọi “quý bà, quýông, quý ngài, quý cô, quý cậu”… để bày tỏ sự cung kính. Trong thế giớiđộng thực vật, con người ta cũng dùng từ “quý” để chỉ những loài động vật,thực vật có giá trị về mặt nghiên cứu khoa học cũng như trong đời sống củacon người như: “Động vật quý, thực vật quý, loài cây quý, loài thú quý…”. Từ “Hiếm” cũng luôn được nhắc đến khi nói tới cái gì đó có ít, ít gặp, ítthấy. Mặc dù hai từ này thườ ...