Báo cáo Âm cuối của âm Hán Việt trung cổ

Các nhà nghiên cứu ngôn ngữ Hán cho rằng trong tiếng Hán trung cổ có 3 cặp âm cuối là: [-ŋ] [-k], [-n] [-t] và [-m] [-p]. Học giả Nhật Bản Mantaro Hashimoto và học giả Trung Quốc Tuyết Phụng Sinh lại cho rằng ngoài 3 cặp âm cuối này trong tiếng Hán trung cổ còn một cặp âm cuối mặt lưỡi [-ŋ] [-c]. Bài viết của chúng tôi bác bỏ quan điểm của 2 học giả này từ góc độ nghiên cứu âm Hán Việt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " Âm cuối của âm Hán Việt trung cổ " Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Ngoại ngữ 25 (2009) 118-126 Âm cu i c a âm Hán Vi t trung c NguyÔn §×nh Hi n* Khoa Ngôn ng và Văn hóa Trung Quèc, Trư ng i h c Ngo i ng , i h c Qu c gia Hà N i, ư ng Ph m Văn ng, C u Gi y, Hà N i, Vi t Nam Nh n ngày 21 tháng 10 năm 2008 Tóm t t. Các nhà nghiên c u ngôn ng Hán cho r ng trong ti ng Hán trung c có 3 c p âm cu i là: [-ŋ] [-k], [-n] [-t] và [-m] [-p]. H c gi Nh t B n Mantaro Hashimoto và h c gi Trung Qu c Tuy t Ph ng Sinh l i cho r ng ngoài 3 c p âm cu i này trong ti ng Hán trung c còn m t c p âm cu i m t lư i [-ŋ] [-c]. Bài vi t c a chúng tôi bác b quan i m c a 2 h c gi này t góc nghiên c u âm Hán Vi t. * ch â m HV trung c không có âm cu i [-i] “Các tác gi ng v n th i T ng nhưng âm HV thư ng c có âm cu i [-i], ví d Nguyên căn c vào nguyên t c âm cu i gi ng nhau, nguyên âm chính g n nhau ã s p x p c như: âm HV trung c c a các ch “礼”, “替”, âm - ch y u là h th ng v n m u c a “Qu ng “岁” là l [le4], th [t e5] và tu [tue5], nhưng âm v n” thành các lo i chính. Thư ng là quy n p HV thư ng c c a các ch này là l y [l i6], thay 206 v n c a “Qu ng v n” thành 16 lo i l n, [t i1] và tu i [tuoi3]. Do v y, chúng tôi cho r ng chính là 16 nhi p” [1]. Do v y, khi phân tích âm nhi p gi i v n có âm cu i [-i]. Các h c gi khi cu i c a âm Hán Vi t (sau ây vi t t t là HV), xây d ng l i h th ng âm v c a “Thi t v n” chúng ta ph i d a vào các nhi p. Chúng ta ph i thư ng cho r ng nhi p gi i có âm cu i [-i], kiên nh nguyên t c nh ng ch thu c cùng song có m t s h c gi l i cho r ng v n giai (佳 m t nhi p thì âm cu i hoàn toàn gi ng nhau. 韵) c a nhi p gi i không có âm cu i [-i], quan Âm cu i các nhi p c a âm HV trung c i th i m c a các h c gi ư c th ng kê thành b ng như sau (B ng 1). sau (B ng 2). Âm cu i c a âm HV trung c v cơ b n gi ng như â m cu i c a h th ng âm v n th i “Thi t v n”. Có m t chút thay i song u có lý do c a nó. Nh t nh ng khai h p kh u c a nhi p gi i u có âm cu i [-i], nhưng tam t ng b t k là khai kh u hay h p kh u u không có âm cu i [-i], song có m t s ch ngo i l có âm cu i [-i], ví d như: 西粞 tây [t i1], 洗 t y [t i3], 縊 i [ i3]. Ngoài ra, m t s ______ * T: 84-4-903295462. E-mail: hienac@yahoo.com 118 119 N.§. HiÒn / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Ngoại ngữ 25 (2009) 118-126 B ng 1 Nhi p Thông giang Canh Trăn sơn Hàm Gi i Hi u lưu Ch ng ãng tăng qu gi Âm Không [-ŋ][-k] [- ][-c] [-n][-t] [-m][-p] [-i] [-u] cu i âm cu i B ng 2 Karlgren ng Vương Thi u Lc Chu Tr nh Phan Lý Pulleyblank ng Lc Vinh Trí Vĩ Pháp Trương Ng Vinh Hòa Ph n Cao Thư ng Vân Phương i æi ai æi æi æi i æ ä ae B ng 3 [ u] [u] [ u] Vưu, u Cách c khác T ng s S lư ng 41 83 85 19 228 Tl 17.98% 36.40% 37.28% 8.33% 100.00% N ng là [ a], v n mà xây d ng l i v n ma nh Phan Ng Vân, Lý Vinh, Pulleyblank cho ma tam ng là [ia]? Th hai, giáo sư Phan xây r ng v n giai không có âm cu i [-i]. Phan Ng d ng l i v n giai (佳) là [ æ], v n giai (皆韵) Vân trong bài “t ng l p l ch s c a ti ng Ngô là [ æi], giai (佳) và giai (皆) không cùng m t ph n ánh qua ch 囡” ch ra r ng vào th i c i phía Nam Trung Qu c v n ma và v n giai v n m c ( 韵目 ) mà nguyên âm chính gi ng ã t ng ng âm v i nhau. V n ma không có nhau là i u không h p lý. Th ba, n u như cho âm cu i [-i] do v y v n giai cũng không có âm c là [ æ], v n giai r ng v n giai ( 佳 韵 ) cu i [-i]. Giáo sư Phan phát hi n ra trong Ngô không có âm cu i [-i], như v y s ngư c l i v i âm c a ti n ...