Báo cáo Bản chất của ngôn ngữ chuyên ngành

Bài báo đề cập bản chất của ngôn ngữ chuyên ngành, một vấn đề được dư luận giảng dạy và nghiên cứu khoa học quan tâm, vì ngôn ngữ chuyên ngành là một môn học tương đối mới, so với các môn học mang tính truyền thống như thực hành tiếng, ngữ âm, ngữ pháp, từ vựng, v.v… Ngôn ngữ chuyên ngành là một phong cách ngôn ngữ, một ngữ vực. Phong cách ngôn ngữ chuyên ngành là phong cách ngôn ngữ khoa học, với một số đặc điểm khác biệt so với, ví dụ, phong cách ngôn ngữ nghệ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " Bản chất của ngôn ngữ chuyên ngành " Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Ngoại ngữ 25 (2009) 23-30 B n ch t c a ngôn ng chuyên ngành Nguy n Xuân Thơm Khoa Ngôn ng và Văn hóa Anh - M , Trư ng i h c Ngo i ng , i h c Qu c gia Hà N i, ư ng Ph m Văn ng, C u Gi y, Hà N i, Vi t Nam Nh n ngày 29 tháng 5 năm 2008 Tóm t t. Bài báo c p b n ch t c a ngôn ng chuyên ngành, m t v n ư c dư lu n gi ng d y và nghiên c u khoa h c quan tâm, vì ngôn ng chuyên ngành là m t môn h c tương i m i, so v i các môn h c mang tính truy n th ng như th c hành ti ng, ng âm, ng pháp, t v ng, v.v… Ngôn ng chuyên ngành là m t phong cách ngôn ng , m t ng v c. Phong cách ngôn ng chuyên ngành là phong cách ngôn ng khoa h c, v i m t s c i m khác bi t so v i, ví d , phong cách ngôn ng ngh thu t. làm rõ c i m n i b t nh t c a phong cách ngôn ng khoa h c, bài báo trình bày m t s c u trúc l p lu n v i nh ng c i m khu bi t trong ngôn ng khoa h c. Bìa báo rút ra m t s k t lu n mang tính ng d ng trong gi ng d y ngôn ng chuyên ngành. ngôn ng c a tác ph m y ã t o nên hình * 1. tv n tư ng văn h c như th nào, ch không bàn v nh ng c m nh n ch quan c a ngư i c/ngư i Vn b n ch t c a ngôn ng chuyên nghe. Chúng tôi không thay các y u t n i vă n ngành là gì tho t nhìn tư ng m t v n ơn b n b ng các y u t ngo i vă n b n và say sưa gi n. Nhưng hình như trong gi i nghiên c u v i các y u t ngo i vă n b n y b ng m t “quan ngôn ng h c ng d ng, khi c p khái ni m i m” nào ó kh dĩ có th ch p nh n. này, h thư ng tìm cách l ng tránh, ki u như l y chuy n sông thay cho chuy n bi n, l y chuy n bi n thay cho chuy n mưa lũ thư ng 2. Ngôn ng chuyên ngành v a là m t phong ngu n… S l y cái n bàn v cái kia, mà cách ngôn ng , v a là m t ng v c “không i th ng vào s th t” ít nhi u ã tr thành m t “căn b nh”, khi nó lây lan sang các V m t thu t ng , trư c khi ưa ra các ki n nghiên c u c a các h c viên cao h c - th c s , gi i c th c a chúng tôi v ngôn ng chuyên ngành và có th c các bài vi t c a các nhà nghiên là gì nhìn t góc ngôn ng -phong cách h c, c u. Trong bài báo này, chúng tôi mu n nhìn chúng tôi mu n làm rõ nghĩa c a m t s thu t nh n ngôn ng chuyên ngành như chính b n ng : như phong cách, ng v c, phong cách thân nó, ch không ph i như nó ư c c m ch c năng. nh n, ư c “x lý” tr thành nhu c u nơi ngư i h c. i u này cũng gi ng như, khi nói v 2.1. Phong cách m t tác ph m vă n h c, chúng tôi bàn v chính Theo t nguyên, t phong cách do ti ng Hy ______ L p stylos, là m t cái que, có m t u nh n và * T: 84-4-38348657. m t u tù, u nh n dùng vi t trên sáp, u E-mail: thomnx@yahoo.com 23 24 N.X. Thơm / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Ngoại ngữ 25 (2009) 23-30 tù dùng xoá nh ng ch vi t sai. Qua cách s ch a ng bàn, và có th c các c u trúc cú d ng như v y có th th y stylos có công năng pháp, như trong ngôn ng lu t”. (Fromkin và các ng tác gi , 1986: 268-69). như cây bút vi t hi n nay. Theo Nguy n Thái Hoà (2006) [1], khi ngôn ng h c chưa phát Quan sát các nh nghĩa v phong cách và tri n, văn ng b t phân, phong cách v a có ng v c, có th th y r ng cho cùng m t hi n nghĩa c trưng c a ngôn ng thu c m t lo i tư ng ngôn ng , nhưng n u l y xu t phát i m nh t nh, v a là c m nh n màu s c sáng t o t ngư i nói xét nó thì ó là phong cách; l y ngh thu t (Nguy n Thái Hoà, 2006: 176). S xu t phát i m t tác ng c a ng c nh lên phát tri n c a các trào lưu ngôn ng h c cu i th c t di n ngôn thì ó là ng v c. Cùng m t th k XIX u th k XX d n t i s tách vă n kho n ti n, n u l y xu t phát i m t ngân hàng h c ra kh i ngôn ng h c; ngôn ng h c ã ti p cho vay xét nó thì ó là kho n cho vay c n phong cách nhi u hư ng khác nhau. (loan), nhưng l y xu t phát i m t ngư i i vay g i nó thì y là kho n n (debt). K t lu n tôi mu n i n ây là: ngôn ng chuyên 2.2. Phong cách và ng v c ngành v a là m t phong cách ngôn ng Ng v c: Halliday và ng nghi p (language style), v a là m t ng v c (register). (Halliday et al, 1989) nh nghĩa ng v c như Cũng c n nói thêm r ng, trong m t công sau: “Ph m trù ng v c ư c ưa ra ...