Báo cáo Bảo hiến, cơ chế bảo hiến và cơ chế bảo hiến Việt Nam

Bảo hiến, cơ chế bảo hiến và cơ chế bảo hiến Việt Nam Chính quyền địa phương được tổ chức thành 2 bộ phận. Bộ phận thứ nhất bao gồm hệ thống các cơ quan hành chính các cấp, thực thi mệnh lệnh của cơ quan hành chính nhà nước cấp trên tại địa phương, hệ thống thứ hai là hệ thống các cơ quan tự quản gồm hội đồng nhân dân cấp xã và cấp tỉnh. Hội đồng nhân dân tỉnh có quyền ban hành luật để điều chỉnh các vấn đề thuộc địa phương của mình...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo "Bảo hiến, cơ chế bảo hiến và cơ chế bảo hiến Việt Nam " Nghiªn cøu - trao ®æi GS.TS. LÊ MINH TÂM * 1. B o hi n là nhu c u khách quan toàn gi ng nhau. i u này có th do m y lí Tư tư ng v b o hi n ã hình thành t do sau ây: Th nh t, do tính ch t, n i dung khi có s xu t hi n nh ng văn b n có tính và ý nghĩa c bi t c a hi n pháp trong i hi n pháp nhưng nó ch th c s tr nên ph s ng nhà nư c, i s ng xã h i và i s ng bi n và có tính hi n th c khi có hi n pháp cá nhân c a con ngư i, nên xét v m t lí thành văn (1787). Tư tư ng v b o hi n thuy t, b o hi n luôn là nhu c u khách quan cao ch quy n nhân dân, b o v và phát huy và có nh ng c tính chung. Nhưng bên nh ng giá tr xã h i l n mà nhân lo i luôn c nh nh ng c trưng chung thì hi n pháp hư ng t i, ư c ghi nh n trong hi n pháp c a m i nư c l i có nh ng khác bi t riêng. ti n b như dân ch , t do, bình ng, bác ng th i, cùng v i s phát tri n c a xã ái, công b ng, ti n b …. Trong m y th k h i, ph m vi i u ch nh c a hi n pháp qua, nh ng cu c tìm ki m các mô hình cơ không c nh mà luôn có s bi n i tuỳ ch b o hi n di n ra khá sôi n i và cho n thu c vào tình hình c a m i nư c và qu c nay, v i th , có th khái quát thành hai t . Th hai, v m t lí thuy t, do có s khi m phương th c t ch c cơ b n c a cơ ch b o khuy t c a các mô hình t ch c và th c hi n, trong ó m i phương th c l i có hi n quy n l c nhà nư c, xây d ng và th c nh ng mô hình t ch c khác nhau. thi pháp lu t nên b o hi n ư c xem là s phương th c th nh t, cơ ch b o hi n phát tri n ti p t c nh m kh c ph c các không có cơ quan chuyên trách (hay cơ khi m khuy t ó. Th ba, th c ti n t ch c quan b o hi n c l p). Trong cơ ch này, và th c hi n quy n l c nhà nư c, xây d ng th m quy n th c hi n các ho t ng b o và th c thi pháp lu t cho th y tình tr ng vi hi n có th giao cho nhi u cơ quan khác hi n di n khá ph bi n trong các qu c gia nhau như qu c h i, cơ quan thư ng tr c c a và m t cơ ch b o hi n hoàn thi n, ho t qu c h i, toà án… phương th c th hai, ng có hi u qu ang ư c coi là m t m t cơ quan b o hi n chuyên trách như toà trong nh ng gi i pháp quan tr ng gi i án hi n pháp, h i ng hi n pháp, h i ng quy t th c tr ng ó. b o hi n... ư c t ch c và ho t ng 2. Cơ ch b o hi n - thu t ng và khái ni m thư ng xuyên theo lu t nh. Trong ti ng Vi t, “cơ ch ” ư c các nhà Th c t ã cho th y rõ là, m c dù b o ngôn ng h c gi i thích là cách th c theo hi n ư c th a nh n là quan tr ng và có ó m t quá trình ư c th c hi n. Trong tính khách quan nhưng m i nư c l i có cách ti p c n và gi i quy t v n không hoàn * Trư ng i h c Lu t Hà N i 32 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2005 Nghiªn cøu - trao ®æi ti ng Nga, cơ ch (mexaHu3m) ư c hi u là b o v như th nào? Vì v y, vi c làm rõ hai c u trúc bên trong, phương th c v n hành c a n i dung này có ý nghĩa quan tr ng xác m t b máy, c a m t ki u ho t ng nào ó. nh cơ s khoa h c và th c ti n cho vi c Trong ti ng Anh, cơ ch (mechanism) ư c xây d ng cơ ch b o hi n. gi i nghĩa là m t quá trình t nhiên ho c ư c T nh ng phân tích trên có th hi u cơ thi t l p nh ó m t ho t ng nào ó ư c ch b o hi n theo hai nghĩa r ng và h p. Theo ti n hành ho c ư c th c hi n. Tuy nhiên, nghĩa r ng, cơ ch b o hi n là toàn b nh ng ch cơ ch thư ng ư c s d ng cùng v i y u t , phương ti n, phương cách và bi n các thu t ng khác hình thành nh ng pháp nh m b o m cho hi n pháp ư c tôn khái ni m chuyên môn như: Cơ ch quy n tr ng, ch ng l i m i s vi ph m hi n pháp có l c, cơ ch th c hi n quy n l c, cơ ch th x y ra. Theo nghĩa h p, cơ ch b o hi n là qu n lí, cơ ch qu n lí nhà nư c, cơ ch m t thi t ch ư c t ch c và ho t ng theo qu n lí kinh t , cơ ch i u ch nh pháp nh ng nguyên t c và quy nh c a pháp lu t lu t… Trong các k t h p nói trên, thu t ng th c hi n các bi n pháp nh m b o m cơ ch có n i hàm r ng hơn nhưng c th cho hi n pháp ư c tôn tr ng, ch ng l i m i hơn bao g m hai b ph n ch y u h p s vi ph m có th x y ra. thành ó là c u trúc (c a nhi u y u t có 3. N i hàm c a khái ni m cơ ch b o hi n m i quan h tương tác v i nhau, h p thành B o hi n là nhu c u khách quan nhưng m t h th ng) và phương th c v n hành cơ ch b o hi n l i là khái ni m ch a ng (phương pháp, hình th c ho t ng, v n các y u t khách quan và ch quan. B i vì, ng) c a h th ng ó. Nói cách khác, khái b o hi n là cái ph i làm nhưng làm th nào ni m v m t cơ ch c th ư c hi u là h (b n ch t, m c ích, n i dung, hình th c, th ng c u trúc c a nhi u y u t h p thành phương pháp, bi n pháp…) l i ph thu c và nh ng nguyên t c, phương th c v n vào các y u t ch quan như: S nh n th c hành c a h th ng ó. úng n v các v n có tính quy lu t, Thu t ng “b o hi n” ư c hi u theo nh ng giá tr c a hi n pháp và n i dung c a nghĩa chung nh t là b o v hi n pháp. Theo t ng nguyên t c, quy ph m hi n nh, trách t i n ti ng Vi t thì “b o v ” là t ng h p nhi m, năng l c t ch c và th c hi n các các bi n pháp ch ng l i m i s xâm bi n pháp b o v hi n pháp... ph m, gi cho luôn luôn ư c nguyên Hi n pháp là m t văn b n pháp lí có t m v n; là bênh v c b ng lí l gi v ng ý bao quát l n nh t và có giá tr pháp lí cao ki n, quan i m. Như v y, b o hi n có th nh t c a m t qu c gia, là n n t ng pháp lí ư c hi u là t ng h p các bi n pháp gi c a c h th ng pháp lu t. ng th ...