Báo cáo Bảo vệ các quyền con người bằng pháp luật trong lĩnh vực tư pháp hình sự - ý nghĩa của việc nghiên cứu

Bài viết đề cập đến việc phân tích để đưa ra các luận cứ khoa học trên bốn bình diện chính trị-pháp lý (1), tội phạm học (2), tâm lý-đạo đức (3) và lịch sử-văn hóa (4) - nhằm lý giải cho ý nghĩa của việc nghiên cứu những vấn đề về bảo vệ các quyền con người bằng các quy định của pháp luật trong lĩnh vực tư pháp hình sự như: pháp luật hình sự, pháp luật tố tụng hình sự, pháp luật thi hành án hình sự và pháp luật về tổ chức-hoạt động của...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo "Bảo vệ các quyền con người bằng pháp luật trong lĩnh vực tư pháp hình sự - ý nghĩa của việc nghiên cứu "Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Luật học 26 (2010) 147-154 Bảo vệ các quyền con người bằng pháp luật trong lĩnh vực tư pháp hình sự - ý nghĩa của việc nghiên cứu Lê Văn Cảm** Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, 144 Xuân Thuỷ, Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam Nhận ngày 15 tháng 8 năm 2010 Tóm tắt. Bài viết đề cập đến việc phân tích để đưa ra các luận cứ khoa học trên bốn bình diện - chính trị-pháp lý (1), tội phạm học (2), tâm lý-đạo đức (3) và lịch sử-văn hóa (4) - nhằm lý giải cho ý nghĩa của việc nghiên cứu những vấn đề về bả o vệ các quyền con người bằng các quy định của pháp luật trong lĩnh vực tư pháp hình sự như: pháp luật hình sự, pháp luật tố tụng hình sự, pháp luật thi hành án hình sự và pháp luật về tổ chức-hoạt động của các cơ quan tư pháp hình sự.1. Đặt vấn đề* pháp điển hóa nhưng nói chung các quy định đó (mà cụ thể là BLHS nă m 1999, Bộ luật TTHS 1. Trong giai đoạn xây dựng một Nhà nước nă m 2003 và gần đây nhất là Luật THAHS nă mpháp quyền (NNPQ) đích thực của dân, do dân 2009 mới được ban hành; v.v...) vẫn còn tồn tạivà vì dân ở Việt Nam hiện nay sự phân tích một loạt những nhược điểm nhất định (nhất lànhững luận cứ khoa học để nhận thấ y một cách các quy định và các chế định có liên quan đếnđầy đủ, toàn diện và đúng đắn ý nghĩa quan việc BVCQ con người), đồng thời ở các mức độtrọng của việc nghiên cứu những vấn đề lý luận khác nhau một số quy định ấy cũng chưa phùvề bảo vệ các quyền (BVCQ) con người bằng hợp với một số nguyên tắc được thừa nhậ npháp luật trong lĩnh vực tư pháp hình sự chung của một NNPQ đích thực, cũng như các(TPHS) trên bốn khía cạnh - chính trị-pháp lý quy phạ m pháp luật (QPPL) quốc tế trong lĩnh(1), tội phạm học (2), tâm lý-đạo đức (3) và, lịch vực TPHS; ngoài ra, trong hệ thống pháp luậtsử-văn hóa (4) có thể được lý giải bởi các lý do về TPHS của nước ta cũng còn thiếu nhiều vă nthể hiện trên ba (03) bình diện chủ yếu dưới đây: bản pháp luật (VBPL) tối quan trọng để cho các công dân, cũng như các cán bộ thực tiễn của các 1.1. Về mặt lập pháp, cho đến nay mặc dù cơ quan bảo vệ pháp luật (BVPL) và Tòa án cóvề cơ bản các quy định hiện hành của pháp luật thể có được đầy đủ những căn cứ pháp lý vữngtrong lĩnh vực TPHS của Việt Nam - pháp luật chắc và và hữu hiệu trong việc BVCQ con người.hình sự (PLHS), pháp luật tố tụng hình sự(TTHS), pháp luật thi hành án hình sự (THAHS) 1.2. Về mặt thực tiễn, trong khi đó thực tiễnvà một số quy định pháp luật về tổ chức-hoạt hàng ngày-hàng giờ của các NNPQ đích thực làđộng của hệ thống các cơ quan TPHS đã được các nước văn minh và phát triển cao trên thế giới trong những nă m cuối thế kỷ XX-đầu thế______ kỷ XXI đã chứng một cách xác đáng, có că n cứ* ĐT: 84-4-37547512. và bảo đảm sức thuyết phục rằng - nếu như các E-mail: tskhlevancam@yahoo.com 147148 L.V. Cảm / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Luật học 26 (2010) 147-154quyền và tự do của con người và của công dân khác nhau (vì ngay mỗi vấn đề được phân tíchtrong lĩnh vực TPHS không được bảo vệ một trong bài viết này cũng có thể trở thành một đốicách vững chắc và hữu hiệu bằng các quy định tượng nghiên cứu khoa học (NCKH) riêng biệtpháp luật trong lĩnh vực này thì không thể nói và được đề cập trong nhiều cuốn sách chuyêngì đến thắng lợi cuối cùng của công cuộc xây khảo khác nhau) nên trong phạ m vi một bài viếtdựng một xã hội dân sự (XHDS) và của sự đăng tạp chí này chúng tôi chỉ có thể đề cập đếnnghiệp xây dựng NNPQ đích thực ở Việt Nam. những vấn đề nào mà theo quan điểm của chúng tôi là chủ yếu và quan trọng hơn cả. 1.3. Và cuối cùng, về mặt lý luận, thực trạngcủa pháp luật thực định nước ta và thự ...