Báo cáo Cơ sở kinh tế của mức thải tối ưu và quản lý ô nhiễm môi trường bằng quyền sở hữu, thuế ô nhiễm và trong điều kiện của Việt Nam

Có nhiều công cụ kinh tế để quản lý môi trường và tài nguyên, quyền sở hữu , thuế Pigou là hai công cụ tương đói phổ biến khi có một thị trường cạnh tranh hoàn hảo và trong sạch. Báo cáo " Cơ sở kinh tế của mức thải tối ưu và quản lý ô nhiễm môi trường bằng quyền sở hữu, thuế ô nhiễm và trong điều kiện của Việt Nam "
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " Cơ sở kinh tế của mức thải tối ưu và quản lý ô nhiễm môi trường bằng quyền sở hữu, thuế ô nhiễm và trong điều kiện của Việt Nam " Nguyễn Văn Song. 2007. Tạp chi Kinh tế Môi trường –Hội Kinh tế môi trường Việt Nam. Số 4; từ trang 14-17 tháng 11 năm 2007 Cơ sơ kinh tế của mức thải tối ưu và quản lý ô nhiễm môi trường bằng quyền sở hữu, thuế ô nhiễm và trong điều kiện của Việt Nam TS. Nguyễn Văn Song - Đại học Nông nghiệp I Tóm tắtCó nhiều công cụ kinh tế để quản lý môi trường và tài nguyên, quyền sở hữu (lý thuyếtCoase), thuế Pigou là hai công cụ tương đối phổ biến khi có một thị trường cạnh tranhhoàn hảo và trong sạch. Cả hai công cụ này đều dựa vào sự hoạt động của thị trường, cảhai công cụ này cuối cùng “nội hoá” ngoại ứng tiêu cực thông qua giá cả thị trường. Bàiviết này dựa trên các mô hình toán học nhằm làm rõ thêm cơ chế hoạt động của hai cộngcụ kinh tế quản lý môi trường và tài nguyên này. Đồng thời, tác giả cũng chỉ ra những ưuđiểm, các hạn chế, phạm vi áp dụng và liên hệ từng công cụ quản lý trong điều kiện nềnkinh tế Việt Nam vừa chuyển qua kinh tế thị trường.Từ khóa: Ngoại ứng, thuế Pigou, quyền sở hữu, lý thuyết Coase, ô nhiễm tối ưu.1. ĐẶT VẤN ĐỀTăng trưởng kinh tế, tăng dân số đồng nghĩa với việc tăng tốc độ sử dụng cácnguồn tài nguyên không thể tái tạo cho sản xuất, tăng tốc độ tiêu dùng và tăng chấtthải ra môi trường. Phát triển kinh tế bền vững là một bài toán đa mục tiêu đòi hỏiphát triển kinh tế đi đôi với giải quyết tốt những vấn đề khác như giáo dục và sứckhỏe cộng đồng, công bằng xã hội, môi trường tài nguyên trong hiện tại cũng nhưtương lai. Một số nước có tốc độ phát triển kinh tế nhanh nhất thế giới hiện nayđang phải đối mặt với những vấn đề lớn về phân phối thặng dư xã hội, cạn kiệtnguồn tài nguyên thiên nhiên và ô nhiễm môi trường.Việt nam là nước có tốc độ phát triển kinh tế tương đối nhanh trong những nămgần đây. Chúng ta cũng đã, đang phải đối mặt với những vấn đề ô nhiễm môitrường đất, môi trường nước và môi trường không khí cục bộ cũng như toàn vùng.Các khu công nghiệp, làng nghề, dân cư, thành thị cũng như nông thôn đang thảira một lượng chất thải lớn làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới đất đai nông nghiệp,nguồn nước mặt và nước ngầm, không khí và sức khoẻ cộng đồng dân cư như cáckhu vực Thạch Sơn –Lâm Thao, Thuỷ Nguyên - Hải Phòng, Hà Tĩnh vv...Quyết định 64 của Thủ tướng Chính phủ ban hành năm 2003 về việc phê duyệt Kếhoạch xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng đang gặp phảikhông ít khó khăn trong quá trình thực thi. Thiếu vốn, thiếu công nghệ xử lý, thiếucác cơ chế chính sách, các hướng dẫn pháp lý, thiếu lộ trình xử lý đối với từnghình thức áp dụng (di chuyển, đình chỉ, xây dựng hệ thống xử lý chất thải, phạt,mức phạt vv...(Nguyễn Hoà Bình –2003).Mục đích của bài viết này nhằm giúp các nhà môi trường, các nhà hoạch địnhchính sách có cái nhìn toàn diện, khoa học và trên cơ sở hiệu quả kinh tế ở tầm vimô cũng như vĩ mô để kiểm soát chất thải gây ô nhiễm một cách hiệu quả nhấtdưới góc độ phát triển kinh tế bền vững. 1 Nguyễn Văn Song. 2007. Tạp chi Kinh tế Môi trường –Hội Kinh tế môi trường Việt Nam. Số 4; từ trang 14-17 tháng 11 năm 2007 Phương pháp nghiên cứu và phân tích: nghiên cứu và phân tích này sử dụng mô hình toán học, kinh tế vi mô, kinh tế vĩ mô để phân tích và mô tả mối quan hệ kinh tế, môi trường theo lý thuyết tối ưu phúc lợi xã hội. 2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 2.1 Cơ sơ kinh tế của mức thải tối ưu Mức thải tối ưu là mức thải ở đó làm thiệt hại ít nhất về lợi ích kinh tế và lợi ích về môi trường cho quốc gia. Hay nói cách khác, ở mức ô nhiễm đó tổng thặng dư của nền kinh tế lớn nhất dưới góc độ kinh tế và môi trường. Để chỉ rõ mức thải tối ưu (ngoại ứng tối ưu - Optimal Externalities) chúng ta phân tích mô hình 1. Hình 1. Cơ sơ kinh tế của mức ô nhiễm tối ưu ( nguồn: PEARCE, D. W. AND R. KERRY TURNER. 1990)Chi phí và lợi ích MNPB MEC E D S S A B C 0 Q1 Q* Qp Sản lượng Q sản xuất W1 W* Wp Mức ...