Báo cáo Đối tượng sở hữu công nghiệp - những điểm cần sửa đổi, bổ sung

Càng ngày vấn đề sở hữu trí tuệ càng chứng tỏ vai trò quan trọng, thiết yếu đối với không chỉ các nhà sản xuất, các doanh nghiệp mà còn với sự phát triển kinh tế - xã hội của một quốc gia. Đặc biệt trong thời gian hiện nay, khi Việt Nam đang tích cực để trở thành thành viên của Tổ chức thương mại thế giới (WTO) thì việc xây dựng hệ thống sở hữu trí tuệ đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn được xác định bởi WTO là một trong những điều kiện tiên quyết. Bởi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " Đối tượng sở hữu công nghiệp - những điểm cần sửa đổi, bổ sung" ®Æc san vÒ söa ®æi, bæ sung bé luËt d©n sù ThS. NGUYỄN NHƯ QUỲNH * àng ngày vấn đề sở hữu trí tuệ càng Thứ hai, cần tham khảo pháp luật cũngC chứng tỏ vai trò quan trọng, thiết yếu đốivới không chỉ các nhà sản xuất, các doanh như kinh nghiệm trong lĩnh vực này của các nước phát triển (như châu Âu, Mĩ, Nhật) vànghiệp mà còn với sự phát triển kinh tế - xã của các nước có bối cảnh kinh tế - xã hội gầnhội của một quốc gia. Đặc biệt trong thời gian với chúng ta. Tuy nhiên, không nên dậphiện nay, khi Việt Nam đang tích cực để trở khuôn một cách máy móc mà cần xem xét kĩthành thành viên của Tổ chức thương mại thế lưỡng hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam.giới (WTO) thì việc xây dựng hệ thống sở Thứ ba, việc sửa đổi, bổ sung cần phải xemhữu trí tuệ đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn xét quá trình và kết quả áp dụng các quy địnhđược xác định bởi WTO là một trong những về sở hữu công nghiệp trong Bộ luật dân sự vàđiều kiện tiên quyết. Bởi vậy, việc rà soát các các văn bản hướng dẫn liên quan.quy định hiện hành về sở hữu trí tuệ, xem xét 1. Sáng chếnhững quy định không phù hợp, những quy Điều 782 BLDS xác định những điều kiệnđịnh chưa đầy đủ để sửa đổi, bổ sung là vô để giải pháp kĩ thuật được công nhận là sángcùng cần thiết. Bởi vậy, khi sửa đổi, bổ sung chế hay những thuộc tính của sáng chế. Theocác quy định về sở hữu công nghiệp, cần phải đó, “sáng chế là giải pháp kĩ thuật mới so vớidựa trên những cơ sở sau đây: trình độ kĩ thuật trên thế giới, có trình độ Thứ nhất, việc sửa đổi, bổ sung các quy sáng tạo, có khả năng áp dụng trong các lĩnhđịnh hiện hành của pháp luật Việt Nam về sở vực kinh tế - xã hội”. Các điều kiện này đượchữu trí tuệ nói chung, sở hữu công nghiệp nói hướng dẫn cụ thể tại Điều 4 Nghị định sốriêng phải phù hợp với các công ước quốc tế 63/CP ngày 24/10/1996. Cũng tại điều luậtmà Việt Nam đã và sẽ là thành viên. Chúng ta này, chúng ta tìm thấy quy định về các đốicần đặc biệt quan tâm đến các quy định của tượng không được bảo hộ với danh nghĩa làHiệp định về các khía cạnh thương mại của sáng chế.quyền sở hữu trí tuệ (TRIPs), bởi vì TRIPs Có thể nói rằng các quy định về sáng chếvốn là hiệp định không thể tách rời khỏi các trong BLDS phù hợp với quy định của Côngquy định của WTO. Bên cạnh đó, các quy ước Paris về bảo hộ sở hữu công nghiệp nămđịnh về sở hữu trí tuệ nói chung, sở hữu công 1883 mà Việt Nam là thành viên. Tuy nhiên,nghiệp nói riêng phải phù hợp với các hiệp các quy định về sáng chế chưa đáp ứng đượcđịnh song phương mà Việt Nam đã kí kết, ví * Giảng viên Khoa luật dân sựdụ như Hiệp định thương mại Việt - Mĩ. Trường đại học luật Hà NộiT¹p chÝ luËt häc 43 ®Æc san vÒ söa ®æi, bæ sung bé luËt d©n sùyêu cầu của Hiệp định TRIPs cũng như Hiệp nghệ sinh học chưa được quy định trong Bộ luậtđịnh thương mại Việt - Mĩ. Chỉ xét riêng về dân sự và các văn bản hướng dẫn thi hành.phạm vi đối tượng được bảo hộ với danh Công nghệ sinh học bao gồm tất cả cácnghĩa là sáng chế, quy định hiện hành của phương pháp kĩ thuật mà sử dụng hoặc dẫnViệt Nam hẹp hơn rất nhiều so với Hiệp định đến những thay đổi hữu cơ trong nguyên liệuTRIPs, Hiệp định thương mại Việt - Mĩ và sinh vật học (như các tế bào động, thực vậtpháp luật của các nước là đối tác thương mại hoặc các dòng tế bào, vi-rút), các vi sinh vật,quan trọng của chúng ta (như pháp luật Mĩ, các động và thực vật; hoặc dẫn đến nhữngNhật, Pháp…). Do đó, cần thiết phải mở rộng thay đổi trong các nguyên liệu vô cơ bằng cácphạm vi các đối tượng được bảo hộ với danh cách thức sinh vật học. Nói cách khác, bất kìnghĩa là sáng chế. công nghệ nào khai thác các vấn đề hoá sinh Thứ nhất, vấn đề bảo hộ giải pháp kĩ thuật của các tổ chức sống hoặc sản phẩm của cácchỉ bao gồm một hoặc một số phần của đối tổ chức sống là công nghệ sinh học.tượng không được bảo hộ là sáng chế. Mặc dù, cho đến nay lĩnh vực công nghệ Khoản 4 Điều 4 Nghị định số 63/CP liệt sinh học có lẽ còn xa lạ, ít được bàn đến ởkê 11 đối tượng không được bảo hộ với danh nước ta. Tuy nhiên, công nghệ sinh học đượcnghĩa là sáng chế, giải pháp hữu ích. Lí do thừa nhận là ngành công nghệ hứa hẹn nhấtkhông bảo hộ có thể là đối tượng không thoả trong tương lai. Những kết quả của công nghệmãn đầy đủ các thuộc tính của sáng chế hoặc sinh học đã đem lại những lợi ích to lớn chonhằm mục đích cho đối tượng được sử dụng không chỉ các lĩnh vực y tế, thực phẩm màrộng rãi, đáp ứng lợi ích của cộng đồng. Tuy còn các lĩnh vực kinh tế, xã hội khác nữa. Vínhiên, nếu một giải pháp kĩ thuật chỉ bao gồm dụ, những sáng chế về các tổ chức vi sinh vật,một hoặc một số phần của các đối tượng đã bị động và thực vật đã cho chúng ta các sảnloại bỏ khỏi sáng chế theo quy định tại khoản phẩm bánh mỳ, rượu, thuốc kháng sinh, vắc-4 Điều 4 Nghị định số 63/CP có được bảo hộ xin; các sáng chế về gen trong quá trìnhlà sáng chế (hoặc giải pháp hữu ích) hay truyền giống vô tính… Cho nên, cần thiếtkhông? Pháp luật Việt Nam chưa quy định phải có cơ sở pháp lí chắc chắn để khuyếnvấn đề này. Trong khi đó, ở một số quốc gia khích những sáng tạo trong lĩnh vực công(như Đức, Pháp), sáng chế bao gồm một hoặc nghệ sinh học của các tổ chức, cá nhân trongm ...