Báo cáo khoa học: Các định đề cơ bản của đạo đức học Kant

Trong bài viết này, tác giả tập trung phân tích 3 định đề cơ bản trong đạo đức (lý tính thực tiễn) của I.Kant - Có một linh hồn bất tử ở thế giới bên kia, có tự do tuyệt đối ở thế giới bên kia và có Thượng đế ở thế giới bên kia - với tư cách những định đề đóng vai trò như những giả thiết tất yếu cho mọi hành vi đạo đức của con người trong quá trình vươn tới sự Thiện - tối cao, như những mệnh đề mà sự tồn tại của các...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học:Các định đề cơ bản của đạo đức học Kant TRI^T HOC, s d 2 (225), T H A N G 2-2010 NGHIEN CCaj VA HOC TAP CAG DINH DS CO BAN TRONG DAO D Q C HOC I.KANT v u THI THU LAN (•) Trong bdi viet ndy, tde gid tap trung phdn tieh 3 dinh di ed bdn trong dgo dac (ly tinh thitctiin) eua I.Kant - Co mot linh hdn bdt ta d thigidi bin kia, eo tit do tuyit ddi d thd gidi bin kiavd cd ThUdng did the gidi bin kia - vdi tU cdch nhOng dinh di dong vai trd nhU nhOnggid thiittdt yiu cho mgi hdnh vi dgo dUc cda eon ngUdi trong qud trinh vUdn tdi sU Thiin - tdi eao, nhUnhiing minh di md sit ton tgi cua cdc quy tdc dgo dOc phdi phu thuoe vdo ehung, eon bdn thdnchdng sd di eo gid tri nhU nhUng dinh di Id nhd sit tdn tgi eua cdc quy tde dgo dOc. u i t phat tfi viec coi ddi tfidng tat ygu la: Sfl Thien - tdi cao la mot ddi tfldng tat ciia ly tinh t h u i n tuy thiic hanh la sfi ygu cua nang Iflc mong muon (quan nang I Thien - tdi eao, trong dd dfic hanh la ham mudn) cua con ngfldi, bdi ly tinhcai thien eao nhat va la didu kien cao t h u i n tuy bao gid cung cd nhu c i u suynhat dd eon ngfldi xfing dang dfidc hfldng tfldng cai Vd dieu kien tuygt ddi cho mcihanh phuc, I.Kant da khang dinh r i n g , cii ed didu kien, trong khi do thi, mot sflngu ehi eo rieng dfic hanh khdng thdi thi kgt ndi tat ygu gifla dflc h a n h va hanhdd chfia phai la cai thien toan bd, hoan phuc lai hoan toan hi loai trfl d thd gidihao nhfi la ddi tfidng cho nhfing ham cam tinh. Ngu nhfl vay, quy luat luan lymudn eua hfiu thg ed ly tinh hfiu tan. Do (hay quy t i e dao dflc) khi tuygn bd mgnhvay, hoe thuygt vd sfi Thien - tdi eao phai lenh cho con ngfldi phai thflc hien nded nhiem vu giai thich tai sao con ngfidi cung chi hfldng den nhflng mue dich hflv i n cd the hy vong dfidc thfie sfi dfi p h i n ao, tfldng tfldng va, do do, tfl minh lavao hanh phuc, mot khi nd nhan danh sai(l). De giai quyet nghich ly nay,dfic hanh dg tfl ehdi viec theo dudi va I.Kant da dfla r a cac dinh di (Postulate)thflc hien eac muc dich mang tinh cam eua ly tinh thflc tiin.tinh? Va, lam thg nao de ed the ed dfldc Coi dinh de la mot menh de ly thuygtmot sfl hoa giai gifla tfl nhien (eon khdng the chflng minh dfldc vdi tfl eachngfidi nhfl la hflu the cam tinh) va luan ly nguygn t i c tien dinh, nhflng lai la ket(con ngfldi nhfl la nhan each)? Chinh viecdi tim ldi giai dap cho nhflng cau hdi nay (*) Thae si trigt hpc, Dai hpc Van hda Ha Ndi.da dan ly tinh t h u i n tuy thfle hanh dgn (1) Xem: LKant. Phi phdn ly tinh thUc hdnh (Rm Van Nam Sdn dich va chu giai). Nxb Tri thflc, Hamot nghich ly (Antinomie). Nghich ly dd Ndi, 2007, tr.209, 210.66CAC DINH D ^ CO B A N TRONG DAO DUC HOC I.KANTqua khdng thd tach rdi eua mdt quy luat toan gifla nhflng y dd (tam hdn con ngfidi)thfle hanh tien nghigm ed gia tri vd dieu vdi quy luat luan ly(2). Sdng sfi tfidngkien, I.Kant da xay dflng eac dinh di cho fing n a y lai la mot ddi hdi t i t ygu vdly tinh thflc t i i n (dao dflc hoc). Theo dng, mat thfie hanh, nen nd ehi ed thg timcac dinh dd cua ly tinh thfle t i i n la: t h i y trong mot tign trinh di dgn vd tan va 1. Co mot linh hdn bdt ta d the gidi bgn hfidng dgn sfi tfidng fing hoan toan ay(3)kia. Linh hdn nay tdn tai vdi tfl each cai va do vay, tign trinh tign len dgn vd tanc6 quydn phan quygt nhflng hanh vi dao nay ehi cd the ed dfidc vdi tidn - gia dinhdfic eua eon ngfidi. ve mot sfi keo dai dgn vd tan cua sfi hien 2. Co ta do tuyet ddi d thg gidi bgn kia. hfiu va nhan each cua cung mot hflu thgTfi do nay tdn tai vdi tfi each cd sd cho ed ly tinh (didu nay dfidc ngfidi ta goi la moi boat ddng cua con ngfidi. sfi b i t tfi cua hnh hdn)(4). Ndi each khac, sfi Thien - tdi eao, mot each thfie 3. Co ThUdng de d the gidi bgn kia. hanh, la chi ed thd ed dfidc vdi gia dinh Thfidng de nay tdn tai vdi tfi cich nguyen tign quygt vd sfi b i t tfi eiia linh hdn; cho nhin tdi cao dam bao cho sfi cdng minh ngn, sfi bat tfi nay - nhfi la gin lien trong moi hanh vi dao dfic eua eon ngfidi. khdng the tach rdi vdi quy l ...