Báo cáo khoa học: NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG GIS VÀ PHƯƠNG PHÁP THỨ BẬC TRONG TÌM KIẾM KHOÁNG SẢN VOLFRAM KHU VỰC PLEIMEO , KONTUM

Wonfram là kim loại được sử dụng rất rộng rãi trong các lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân hiện nay( ví dụ : Làm dây tóc bóng đèn , đèn sưởi , tên lửa vũ trụ … ) , nhờ các đặc tính vật lý và hóa học vượt trội của nó ( ví dụ : độ bền , nhiệt độ nóng chảy cao , độ cứng cao) . Việc thăm dò và khai thác vonfram ngày nay càng trở nên cấp thiết .Hiện đã có rất nhiều phương pháp nghiên cứu vonfram trong tìm kiếm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học: "NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG GIS VÀ PHƯƠNG PHÁP THỨ BẬC TRONG TÌM KIẾM KHOÁNG SẢN VOLFRAM KHU VỰC PLEIMEO , KONTUM" 1 NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG GIS VÀ PHƯƠNG PHÁP THỨ BẬC TRONG TÌM KIẾM KHOÁNG SẢN VOLFRAM KHU VỰC PLEIMEO , KONTUM.1. ĐẶT VẤN ĐỀ Wonfram là kim loại được sử dụng rất rộng rãi trong các lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân hiện nay( ví dụ : Làm dây tóc bóng đèn , đèn sưởi , tên lửa vũ trụ … ) , nhờ các đặc tính vật lý và hóa học vượt trội của nó ( ví dụ : độ bền , nhiệt độ nóng chảy cao , độ cứng cao) . Việc thăm dò và khai thác vonfram ngày nay càng trở nên cấp thiết . Hiện đã có rất nhiều phương pháp nghiên cứu vonfram trong tìm kiếm thăm dò ( phương pháp trọng sa , địa vật lý ….). trong đề tài này chúng tôi áp dụng phương pháp nghiên cứu mới trong tìm kiếm khoáng sản Wonfram cho khu vực Pleimeo, Kontum. Đó là việc kết hợp GIS và phương pháp phân tích thứ bậc AHP . Phương pháp phân tích thứ bậc AHP hiện đã được áp dụng nhiều trong công trình tìm kiếm khoáng sản ở nhiều nơi trên thế giới nhưng ở Việt Nam vẫn còn hạn chế . Vậy nên chúng tôi tham gia đề tài nghiên cứu này nhằm tìm hiểu , phân tích rõ hơn những khó khăn và những thuận lợi của phương pháp kết hợp giữa AHP và GIS trong tìm kiếm thăm dò khoáng sản.2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ2.1 Nội dung phương pháp2.1.1 Phương pháp phân tích thứ bậc ( AHP) AHP là một phương pháp ra quyết định đa mục tiêu được đề xuất bởiSaaty(1980).Dựa trên so sánh cặp ,AHP có thể được mô tả với 3 nguyên tắc 2chính:phân tích,đánh giá và tổng hợp.Trước tiên ,AHP phân tích một vấn đềphức tạp ,đa tiêu chí theo cấu trúc như trong hình 1. Hình 1:Sơ đồ cấu trúc thứ bậc(Saaty,T.L..,1980)Sơ đồ cấu trúc thứ bậc bắt đầu với mục tiêu, được phân tích qua các tiêuchí lớn và các tiêu chí thành phần,cấp bậc cuối cùng thường bao gồm cácphương án có thể lựa chọn.Nội dung cơ bản của phương pháp là xây dựnghệ thống các yếu tố hình thành và phát triển tai biến,so sánh cặp đôi tầmquan trọng của các yếu tố dựa trên tiêu chuẩn so sánh của ThomasSaaty(bảng 1)trong một ma trận tương ứng (bảng 2),sau đó tính toán trọngsố của mỗi yếu tố trong hàng loạt các yếu tố đặt ra theo công thức tínhtoán tương ứng.STT Đặc điểm so sánh cặp đôi các yếu tố Điểm đánh giá1 Có tầm quan trọng như nhau 12 Quan trọng ít 33 Quan trọng nhiều 54 Quan trọng hơn rất nhiều 75 Tuyệt đối quan trọng hơn 96 Khoảng trung gian giữa các mức độ 2,4,6,82 3 trên Bảng 1:Chỉ tiêu của Saaty so sánh cặp đôi các yếu tố Bảng 2:Ma trận so sánh các yếu tố tương ứng.Có thể sử dụng công thức sau để xác định một cách gần đúng trọng số Withể hiện mức độ quan trọng của chỉ tiêu :Để xác định một cách chính xác các trọng số Wi thì có thể sử dụng sự hỗtrợ của phần mềm Expert Choice.Phần mềm này hỗ trợ việc xây dựng hệthống chỉ tiêu đánh giá ,phân tích số liệu để xác định trọng số thể hiện mứcđộ quan trọng của các chỉ tiêu ,đồng thời cho phép xác định chỉ số đánh giánhất quán trong đánh giá của các chuyên gia,đó là chỉ số tỷ lệ nhất quán.2.1.2 Phương pháp GIS GIS là một tập hợp các nguyên lý, ph ương pháp, d ụng c ụ và d ữ li ệuquy chiếu không gian ược sử dụng để nhập, lưu trữ, chuyển đổi, phântích, lập mô hình, mô phỏng , lập bản đồ các hi ện tượng, s ự ki ện trên trái 4đất, nhằm sản sinh các thông tin thiết thực hổ trợ cho việc ra quy ết định…. Một cách tổng quát, GIS là hệ th ống các công c ụ n ền máy tính dùngthu thập, lưu trữ, truy cập và biến đổi, phân tích và th ể hi ện dữ li ệu liênquan đến vị trí bề mặt trái đất, và tích hợp các d ữ li ệu c ần thi ết vào quátrình lập quyết định. Hệ thống thông tin địa lý(GIS)cho phép xây dựng các phân tích khônggian ,quản lý,tích hợp và chồng ghép các lớp thông tin.Mô hình phân tíchthứ bậc sẽ hỗ trợ cho hệ thống thông tin địa lý ,tổng hợp các thông tin ,gáncác trọng số phù hợp nhất cho các yếu tố đã được lựa chọn. Sau khi đã phân cấp và tính trọng số của các chỉ tiêu thì việc tích hợpchúng sẽ cho ta chỉ số nhạy cảm sự phân bố wonfram.2.2.Nghiên cứu ứng dụng GIS và phương pháp phân tích thứ bậctrong tìm kiếm khoáng sản wonfram khu vực Pleimeo,Kontum.2.2.1 Khái quát về đặc điểm địa chất khu vực Pleimeo,Kontum:2.2.1.1. Vị trí địa lý Khu vực nghiên cứu có diện tích khoảng 378,5km 2,thuộc tờ bản đồđịa hình Plei Meo (D-48-60-C) bao gồm địa phận hành chính các xã Mô Raivà xã Sa Sơn, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum. Trung tâm di ện tích nghiêncứu nằm về phía tây thị xã Kon Tum khoảng 45km, được gi ới h ạn ...