Báo cáo khoa học: TÌM HIỂU CỔ VẬT ĐỒNG BẰNG CỬU LONG (Tiếp theo)

Nền văn hóa Óc Eo gắn liền với lịch sử phát triển vùng đồng bằng châu thổ hạ lưu sông Mêkông vào những thế kỷ đầu Công nguyên. Những di tích của nền văn hóa này được biết đến từ sau cuộc khai quật của nhà khảo cổ học người Pháp L. Malleret vào năm 1944 tại cánh đồng Óc Eo (xã Vọng Thê, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang). Từ đó đến nay, nền văn hóa Óc Eo và vương quốc Phù Nam được nhiều học giả trong lẫn ngoài nước quan tâm nghiên cứu, tuy vậy vẫn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học: TÌM HIỂU CỔ VẬT ĐỒNG BẰNG CỬU LONG (Tiếp theo) 57 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1 (72). 2009 COÅ VAÄT VIEÄT NAM TÌM HIEÅU COÅ VAÄT ÑOÀNG BAÈNG CÖÛU LONG (Tieáp theo) Phạm Hy Tùng Bách* LTS: Neàn vaên hoùa OÙc Eo gaén lieàn vôùi lòch söû phaùt trieån vuøng ñoàng baèng chaâu thoå haï löu soâng Meâkoâng vaøo nhöõng theá kyû ñaàu Coâng nguyeân. Nhöõng di tích cuûa neàn vaên hoùa naøy ñöôïc bieát ñeán töø sau cuoäc khai quaät cuûa nhaø khaûo coå hoïc ngöôøi Phaùp L. Malleret vaøo naêm 1944 taïi caùnh ñoàng OÙc Eo (xaõ Voïng Theâ, huyeän Thoaïi Sôn, tænh An Giang). Töø ñoù ñeán nay, neàn vaên hoùa OÙc Eo vaø vöông quoác Phuø Nam ñöôïc nhieàu hoïc giaû trong laãn ngoaøi nöôùc quan taâm nghieân cöùu, tuy vaäy vaãn coøn nhieàu vaán ñeà tranh caõi, nhieàu luaän ñieåm traùi chieàu chöa ngaõ nguõ. Ñeå goùp theâm moät caùch nhìn, töø soá 2 (67). 2008, taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån khôûi ñaêng loaït baøi cuûa taùc giaû Phaïm Hy Tuøng Baùch, döôùi tieâu ñeà chung “Tìm hieåu coå vaät ñoàng baèng Cöûu Long”. PHAÀN III: COÅ VAÄT CHAÏM, KHAÉC Baøi 6: ÑOÀ NGOÏC, THUÛY TINH, ÑOÀ BAÈNG ÑAÙ BAÙN QUYÙ Töø laâu, caùc nhaø nghieân cöùu myõ thuaät theá giôùi vaãn chöa coù söï nhaát tríkhi ñaùnh giaù veà hoäi hoïa vaø ñieâu khaéc, boä moân naøo ra ñôøi tröôùc trong tieántrình lòch söû vaên minh nhaân loaïi. Nhöng hoï ñoàng thuaän ôû noäi dung: moãidaân toäc treân theá giôùi ñeàu coù nhöõng thaønh töïu rieâng veà myõ thuaät, song TrungQuoác ñöôïc coi laø quoác hoïa coøn Hy Laïp, La Maõ ñaït toät ñænh veà ñieâu khaéc (caûkieán truùc) vaø haøo quang cuûa vaên hoùa Hy-La bao truøm khaép chaâu AÂu vaø aûnhhöôûng saâu ñaäm vaøo AÁn Ñoä töø thôøi coå ñaïi. Hieän chöa coù baèng côù vöõng chaéc veà vieäc ngöôøi Hy Laïp hay La Maõ töøngñaët chaân ñeán ñoàng baèng Cöûu Long vaøo nhöõng naêm tröôùc vaø ñaàu Coâng nguyeânmaëc duø tieàn teä cuûa hoï “aán haønh” vaøo giai ñoaïn ñaàu ñaõ hieän dieän taïi nôi naøy.Song, thôøi kyø ñoù do chòu aûnh höôûng saâu saéc cuûa vaên hoùa AÁn Ñoä neân vuøngñaát phía nam cuûa Vieät Nam ta ñöông nhieân ñöôïc haáp thuï caû tinh hoa cuûamyõ thuaät AÁn-Hy. Kieán truùc vaø ñieâu khaéc khoâng taùch rôøi nhau nhöng ñieàu kieän thoå nhöôõngvuøng töù giaùc Long Xuyeân khoâng cho pheùp döïng leân nhöõng coâng trình kyø vó,tuy theá, ñieàu maø caùc söû gia nhaø Löông beân Trung Hoa truyeàn tuïng raèng cödaân Phuø Nam xöa “chaïm khaéc raát kheùo leùo” cuõng chaúng ngoa. Bôûi vì khoângkeå ñeán caùc coå vaät chaïm khaéc thu thaäp ñöôïc qua caùc cuoäc khai quaät do nhaønöôùc thöïc hieän thì thò tröôøng coå vaät troâi noåi maáy chuïc naêm qua ñaõ cung caápcho söu taäp tö nhaân nhieàu taùc phaåm ñoäc ñaùo chöa coù taøi lieäu chính thöùc naøonoùi tôùi vaø chuùng nhö nhöõng chöùng nhaân lòch söû cho ta hieåu raèng vaøo nhöõng Thaønh phoá Hoà Chí Minh.∗58 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1 (72). 2009theá kyû ñaàu Coâng nguyeân laø muoän nhaát, vuøng tuï cö ñoàng baèng Cöûu Long ñaõcoù söùc huùt maïnh meõ haáp daãn thöông nhaân töø caùc nôi xa xoâi vaø saûn phaåmmang ñaëc tröng cuûa vaên hoùa nöôùc hoï cuõng ñaõ hieän dieän taïi nôi ñaây. Caùc baøi vieát trong phaàn naøy xin giôùi thieäu moät soá coå vaät chaïm, khaéckhaùc laï noùi treân, ñoàng thôøi ñöa ra moät soá yù kieán môùi. 1. Ñoà ngoïc a. Roàng ngoïc thôøi nhaø Chu (841 - 256 tröôùc Coâng nguyeân) Vaøo naêm 1998 nhaø buoân coå vaät giaûi ngheä N.C.P (TP Hoà Chí Minh) baùncho ngöôøi vieát 5 con roàng baèng baïch ngoïc vôùi giaù tieàn baèng vaøi böõa quaø saùng.OÂng ta khaúng ñònh mua ñöôïc ôû Tieàn Giang vaø “… chuùng laø ñoà vôùt döôùi soâng,phaûi chi laø ngoïc ñôøi Haùn thì giaù trò laém…”. AÛnh 1 laø 5 con roàng baèng ngoïc keå treân. Caùch ñaây 3 - 4.000 naêm vaên hoùaPhuøng Nguyeân (Baéc Boä) ñaõ coù nhöõng coâng xöôûng cheá taïo ñoà trang söùc baèngloaïi ñaù ngoïc Nephrite. Loaïi ñaù ngoïc naày coù maàu xanh nhaït hoaëc traéng ngaøvôùi ñaëc tröng laø moûng vaø nheï, noåi tieáng nhaát laø ôû di chæ Traøng Keânh (HaûiPhoøng). Ñeán giai ñoaïn vaên hoùa Ñoâng Sôn ngöôøi xöa khai thaùc ñöôïc ñaù ngoïcñeïp hôn nhöng vaãn mang nhöõng ñaëc tröng vöøa noùi. Khaûo saùt ñoä cöùng, neáukhoâng duøng ñeán thieát bò hieän ñaïi ngöôøi ta caên cöù vaøo troïng löôïng rieâng vaø aâmthanh cuûa phieán ngoïc phaùt ra khi laáy vaät cöùng goõ vaøo noù. Troïng löôïng rieângcaøng cao, aâm thanh caøng trong vaø goïn thì ñoä cöùng cuûa ngoïc caøng cao. Naêmcon roàng ngoïc keå treân coù ñoä trong, naëng khaùc haún ñaù ngoïc Phuøng Nguyeân,mô ...