Báo cáo khoa học: Ứng dụng mô hình Swat để quản lý xói mòn đất theo các tiều lưu sông ở xã Dương Hòa, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế

Báo cáo khoa học: Ứng dụng mô hình Swat để quản lý xói mòn đất theo các tiều lưu sông ở xã Dương Hòa, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế nghiên cứu nhằm hổ trợ cho việc kiểm soát tình hình xói mòn đất của chính quyền địa phương có hiệu quả cao hơn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học: Ứng dụng mô hình Swat để quản lý xói mòn đất theo các tiều lưu sông ở xã Dương Hòa, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế HỘI THẢO ỨNG DỤNG GIS TOÀN QUỐC 2011 ỨNG DỤNG MÔ HÌNH SWAT ĐỂ QUẢN LÝ XÓI MÒN ĐẤT THEO CÁC TIỂU LƯU VỰC SÔNG Ở XÃ DƯƠNG HÒA, THỊ XÃ HƯƠNG THỦY, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ (APPLICATION SWAT FOR SOIL EROSION MANAGEMENT AT RIVER SUB- BASINS IN DUONG HOA COMMUNE, HUONG THUY TOWN, THUA THIEN HUE PROVINCE) Trần Lê Minh Châu *, Nguyễn Quang Tuấn ** * Học viên Cao học khoa Địa lý - Địa chất, trường Đại học Khoa học Huế ** Khoa Địa lý - Địa chất, trường Đại học Khoa học Huế Email: minhchau4789@gmail.com hoặc tuanhuegis@gmail.com Abstract: Soil erosion are being problem care very much over the World and in Viet Nam. Soil erosion process causes huge aftermaths not only for community population is above regional but also affection come to entourages. Specially, with climate change soil erosion process become more inappreciative and cause more serious aftermath. Today, have many model and method research this process, in which the SWAT model (Soils and Water Assessment Tool) is considered one of the model is most effective when the study of soil erosion. In recent years, SWAT had widely used in various fields related to sustainable management of natural resources and environment (Garrity, D.P. 1995; L. V. Du. 2011; N.K. Loi et al. 2011). In this paper, we have chosen the theme:” Using SWAT Model to setup soil erosion zoning map follow watershed at Duong Hoa commune, Huong Thuy district, Thua Thien Hue province.” Keywords: SWAT, GIS, soil erosion, watershed management. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Sự suy thoái lưu vực là một vấn đề rất được quan tâm trên thế giới. Nguyên nhân là do việc sử dụng các nguồn tài nguyên không hợp lý. Hậu quả là những trận lũ lụt, sạt lở đất, bồi lắng dòng chảy, xói mòn đất… không những ảnh hưởng đến cộng đồng dân cư sống trên lưu vực mà nó còn tác động đến sự sinh hoạt và sản xuất của người dân ở vùng hạ lưu. Ngày nay do sự gia tăng dân số và sự phát triển kinh tế xã hội của xã Dương Hòa, đã làm cho tình hình xói mòn đất tại lưu vực sông Hương thuộc địa bàn xã đang trở nên nghiêm trọng và đây là một vấn đề đang rất được quan tâm của người dân và chính quyền địa phương. Ngoài ra, hiện nay ở xã Dương Hòa đang có một dự án rất lớn, đó là công trình hồ thủy điện Tả Trạch đã có sự tác động rất lớn đến lớp phủ thực vật, chất lượng nước và tài nguyên đất và từ đó tác động đến quá trình xói mòn đất của địa phương. Hiện nay, ở trên thế giới có rất nhiều phương phương pháp và nhiều mô hình kỹ thuật để đánh giá về sự xói mòn đất. Trong đó SWAT (Soil and Water Assessment Tool) là một trong những mô hình được sử dụng phổ biến nhất và mang lại hiệu quả cao nhất khi nghiên cứu về quá trình xói mòn đất (Arnold et al.,1998). Mô hình SWAT là công cụ đánh giá chất lượng đất và nước, được phát triển bởi Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ. Trong những năm gần đây, SWAT được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực có liên quan đến quản lý bền vững tài nguyên thiên nhiên và môi trường (Garrity, D.P. 1995; L. V. Du. 2011; N.K. Loi et al., 2011). Trong khuôn khổ bài báo này, chung tôi tiến hành “Ứng dụng mô hình SWAT để thành lập bản đồ phân vùng xói mòn đất theo lưu vực sông ở xã Dương Hòa, thị xã Hương Thủy, 310 HỘI THẢO ỨNG DỤNG GIS TOÀN QUỐC 2011 tỉnh Thừa Thiên Huế” nhằm hổ trợ cho việc kiểm soát tình hình xói mòn đất của chính quyền địa phương có hiệu quả cao hơn. 2. VỊ TRÍ ĐỊA LÝ, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN 2.1. Vị trí địa lý Xã Dương Hòa thuộc thị xã Hương Thủy nằm ở vị trí phía Tây Nam thành phố Huế và cách thành phố Huế 20 km. Xã Dương Hòa có diện tích tự nhiên là 26.160,48 ha với dân số khoảng 1879 người (năm 2010) chiếm khoảng 1,9% dân số thị xã Hương Thủy. 2.2. Nội dung nghiên cứu - Tìm hiểu hiện trạng về quá trình xói mòn đất ở khu vực nghiên cứu. - Thu thập và biên tập các bản đồ liên quan phục vụ cho việc nghiên cứu quá trình xói mòn đất ở xã Dương Hòa: bản đồ địa hình, bản đồ đất, bản đồ hiện trạng sử dụng đất, bản đồ thủy văn… - Chuẩn hóa các bản đồ thu thập được theo chuẩn cơ sở dữ liệu phục vụ cho việc ứng dụng mô hình SWAT để thành Hình 1: Khu vực nghiên cứu lập bản đồ xói mòn đất lưu vực sông xã Dương Hòa. - Xây dựng bản đồ phân vùng xói mòn đất bằng mô hình SWAT tại khu vực nghiên cứu. 2.3. Phương pháp luận Tình hình khai thác, sử dụng đất của người dân kết hợp với lượng mưa rất lớn ở địa phương có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình xói mòn đất. Từ dữ liệu thực của khu vực nghiên cứu tương ứng với điều kiện địa hình, hiện trạng sử dụng đất và dữ liệu về khí hậu. Bằng cách sử dụng mô hình SWAT để thành lập bản đồ phân vùng xói mòn đất được tiến hành như sơ đồ sau: 311 HỘI THẢO ỨNG DỤNG GIS TOÀN QUỐC 2011 Thượng nguồn lưu vực sông Hương Đầu vào Đánh giá xói mòn đất thượng nguồn sông Hương Đối tượng nghiên cứu Mô hình số Mô hình số độ cao độ cao (DEM) Đầu vào Mạng lưới Setup and thủy văn Preprocessing Network Delineation Mô phỏng lưu vực by Threshold Method BD HTSDĐ ...