Báo cáo Nghĩa vụ cấp dưỡng trong hệ thống pháp luật Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám

Nghĩa vụ cấp dưỡng trong hệ thống pháp luật Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám Ở khía cạnh khác, đạo đức xã hội thường tồn tại ở dạng không thành văn nên nó không có tính xác định chặt chẽ như pháp luật. Các chuẩn mực đạo đức xã hội thường chỉ mang tính định hướng, sự nhận thức của mỗi người về các chuẩn mực đạo đức thường có sự khác nhau, vì vậy, xử sự của họ khó có thể thống nhất. Sự đánh giá về tính phù hợp hay không phù hợp với các chuẩn mực...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " Nghĩa vụ cấp dưỡng trong hệ thống pháp luật Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám" nghiªn cøu - trao ®æi ThS. Ng« ThÞ H−êng * 1. Nghĩa v c p dư ng trong pháp nam dư h t p (năm 1483).... Dư i tri ulu t th i kì phong ki n Nguy n có Hoàng Vi t lu t l ban hành Trong m i th i kì khác nhau c a l ch dư i i vua Gia Long (năm 1815).s , pháp lu t u có s thay i cùng v i s Dư i tri u Lê, nho h c trong th i kìbi n i c a xã h i. Dư i th i kì phong c c th nh. Nho giáo ã ư c cao như hki n Vi t Nam, pháp lu t là b c tranh th i tư tư ng chính th ng c a Nhà nư c.(4) Vì i, ghi rõ t ch c xã h i và gia ình trong v y, tư tư ng c a Kh ng T và M nh T cóm i giai o n. S sách ghi l i, t Tri u Lý nh hư ng sâu s c i v i pháp lu t th i kìtr i (năm 1010), cơ s chính tr ã v ng vàng, này. Bên c nh ó, v i vi c cao và tôncác nhà Lý, nhà Tr n, nhà Lê, nhà Nguy n n i vinh truy n th ng dân t c, các tác gi biênti p nhau n m quy n trong m t th i gian dài so n lu t quan tâm c bi t n nh ng i unên n n lu t pháp ã phát tri n hơn nhi u so v i liên quan n o c, n vi c duy trìcác tri u i trư c ó. Dư i tri u Lý, vua Lý thu n phong mĩ t c. Vì v y, nhi u i uThái Tông ã ban b b Hình - Thư (năm kho n ã chú ý n t p quán c truy n c aNhâm Ng - 1042).(1) Dư i tri u Tr n, vua Tr n dân t c. Pháp lu t th i kì này là s k t h pThái Tông ã ban b quy n Qu c tri u thông gi a tư tư ng nho giáo v i khung c nh xãch (năm Canh D n - 1230)(2) và vua Tr n D h i Vi t Nam t o thành n n thu n phongTông ban b quy n Hình Lu t thư (năm Tân mĩ t c c áo. Vua Lê Thánh Tông ã choT - 1341).(3) Các o lu t này ã b th t l c ban b trong nhân dân 24 i u giáo hu n,trong các cu c chi n ch ng xâm lư c Vua Lê Huy n Tông ban b 47 i u giáophương B c. Tiêu bi u cho pháp lu t th i hu n c ng c nh ng nguyên t c cơ b nphong ki n còn l i n ngày nay là các o v o c và l giáo nho giáo. Các quan hlu t ư c ban hành dư i tri u Lê và tri u gia ình ư c nho giáo coi tr ng, b i vì, tNguy n. Dư i tri u Lê, m t s văn b n ngàn xưa gia ình ã ư c coi là n n t ngpháp lu t còn gi l i là Qu c tri u hình lu t c a xã h i. Gia ình có v ng m nh thì n n(ban hành vào kho ng cu i th k th 15 t ng xã t c m i n nh. Các quy nh c adư i i vua Lê Thánh Tông), H ng c pháp lu t v gia ình liên quan m t thi t v ithi n chính thư (ghi chép l i nhi u i u l ư c ban hành dư i tri u vua Lê Thánh * Gi ng viên chính Khoa lu t dân sTông cùng nhi u b n án th i kì ó), Thiên Trư ng i h c lu t Hà N i24 T ¹p chÝ luËt häc sè 3/2004 nghiªn cøu - trao ®æiquy n l i c a qu c gia. Chính vì v y, nhà hành vi c a t i b t hi u là nuôi n ng chas h c Ngô Sĩ Liên ã kh ng nh: Vua m thi u th n ho c không săn sóc, ph ngtôi, cha con, v ch ng là ba cương l n dư ng cha m . Trong sách H ng c thi ntrong o luân lí c a ngư i, ngoài ra không chính thư, bên c nh l i răn i v i cha mcó gì l n hơn.(5) Cha con là m t trong ba trong vi c c p dư ng cho con là l i răn icương l n c a o làm ngư i nên quy n l i v i con trong viêc ph ng dư ng cha m :c a con và b n ph n c a cha m là i u Làm ngư i con thì ph i kính nuôi cha m , ư c quan tâm trong o lí gia ình và không ư c hi m vì n i nghèo khó màtrong pháp lu t. i u này có l cũng xu t n n i b i nghĩa cha m . Trái l nh thìphát t s nh hư ng c a nho giáo: Hôn ph i chi u pháp lu t mà lu n t i, chonhân là s giao hi u gi a hai h , trư c là ư c ch n thâm tình i v i hai thânth ph ng t tiên, sau là sinh con cái ( i u 161). Ch hi u không ch d ng l in i dõi tông ư ng. Vì v y, cha m sinh trong ph m vi h p là nghĩa v c a con icon, nuôi n ng, d y d con nên ngư i là v i cha m mà r ng hơn n a ó là nghĩa vhoàn toàn h p v i l t nhiên. Trên n n tư c a con cháu i v i b trên. Qu c tri utư ng ó, trong sách H ng c thi n chính hình lu t quy nh: Con cháu trái l i d ythư ã ghi l i i u răn: Làm ngư i ph i coi b o và không ph ng dư ng b trên, mà btr ng s giáo dư ng, cha hi n con hi u làm ông bà, cha m trình lên quan thì b x t i u. Làm cha m ngư i ta, ph i c p dư ng làm khao inh ( i u 506). Trong Qu ccho cơm áo, không nên vì a con m t bu i tri u hình lu t có s nh hư ng r t l n c as m d i không ăn, mà cha m gi n b thuy t nhân tr nên ã có s an xen gi a (6) i... Nhìn l i các văn b n pháp lu t th i o c và pháp lu t. Quy nh c a phápLê cũng như pháp lu t th i kì phong ki n lu t cũng chính là quy t c o c. Cha m ...