Báo cáo nghiên cứu khoa học CHÙM HOA LÃNG MẠN TI GÔN

Vào khoảng giữa năm 1937, tuần báo Tiểu thuyết thứ bảy ở Hà Nội có đăng một truyện ngắn “Hoa Ti-gôn” của ký giả Thanh Châu. Đây là một chuyện tình bi đát của chàng họa sĩ Lê Chất. Vừa mới ra trường, trên đường đi tìm phong cảnh làng quê để vẽ, anh thấy một cô gái đẹp đang vít một cành hoa ti gôn màu đỏ trước một biệt thự ven Hà Nội. Mấy ngày liền, anh mê mẩn trở lại nhìn cô ta nhưng đến một hôm thì không còn gặp nữa. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " CHÙM HOA LÃNG MẠN TI GÔN "60 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 2 (79). 2010 CHUØM HOA LAÕNG MAÏN TI GOÂN Võ Quang Yến* Trách ai mang cánh “ti gôn” ấy Mà viết tình em được ích gì? T.T.Kh (Bài thơ cuối cùng) Vaøo khoaûng giöõa naêm 1937, tuaàn baùo Tieåu thuyeát thöù baûy ôû Haø Noäicoù ñaêng moät truyeän ngaén “Hoa Ti-goân” cuûa kyù giaû Thanh Chaâu. Ñaây laø moätchuyeän tình bi ñaùt cuûa chaøng hoïa só Leâ Chaát. Vöøa môùi ra tröôøng, treân ñöôøngñi tìm phong caûnh laøng queâ ñeå veõ, anh thaáy moät coâ gaùi ñeïp ñang vít moätcaønh hoa ti goân maøu ñoû tröôùc moät bieät thöï ven Haø Noäi. Maáy ngaøy lieàn, anhmeâ maån trôû laïi nhìn coâ ta nhöng ñeán moät hoâm thì khoâng coøn gaëp nöõa. Chínnaêm sau, coâng thaønh danh toaïi, anh vaãn khoâng queân coâ gaùi ñeïp thôøi xöa.Moät hoâm, trong moät buoåi daï vuõ taïi Toøa Laõnh söï Phaùp ôû Vaân Nam beân TrungQuoác, anh gaëp laïi coâ gaùi, nay ñaõ coù choàng, moät vieân chöùc cao caáp, maø coâ takhoâng heà yeâu thöông. Sau kyø taùi ngoä ñoù, hoï taâm söï vaø quyeát ñònh troán quaNhaät cuøng soáng vôùi nhau. Nhöng cuoái cuøng, coâ gaùi töø choái ra ñi vaø gôûi choLeâ Chaát moät laù thö keøm moät chuøm hoa ti goân. Boán naêm sau, anh nhaän ñöôïcmoät laù thö cuûa choàng coâ gaùi baùo tin naøng ñaõ maát. Töø ñoù cho ñeán suoát cuoäcñôøi, cöù ñeán muøa hoa ti goân nôû, buoàn ñau, anh khoâng queân mua moät chuømhoa trang hoaøng phoøng laøm vieäc ñeå nhôù ñeán ngöôøi yeâu xa xöa. Maáy ngaøy sau truyeän ngaén tröõ tình naøy ñöôïc ñaêng baùo, moät thieáu phuïkhoaûng 20 tuoåi, daùng daáp thuøy mò, mang laïi toøa baùo moät baøi thô töïa ñeà “Haisaéc hoa ti goân” kyù teân T.T.Kh, ñeà ngaøy 30/10/1937. Baøi thô loät taû nhöõng ñauxoùt cuûa moät ngöôøi con gaùi phaûi xa ngöôøi yeâu ñi laáy choàng vaø suoát ñôøi ray röùcnhö mình laø ngöôøi phuï baïc, caøng naõo nuøng qua gioïng ngaâm cuûa Hoaøng Oanh. Moät muøa thu tröôùc, moãi hoaøng hoân Nhaët caùnh hoa rôi chaúng thaáy buoàn Nhuoäm aùnh naéng taø qua maùi toùc Toâi chôø ngöôøi ñeán vôùi yeâu ñöông. Sau baøi thô lôøi leõ moäc maïc naøy ñaõ gaây xoân xao trong giôùi yeâu vaên thô,toøa soaïn nhaän ñöôïc qua böu ñieän moät baøi thô khaùc töïa ñeà “Baøi thô thöù nhaát”cuøng taùc giaû, lôøi leõ töông töï, moâ taû kyõ löôõng hôn moái tình dang dôû. Giôùivaên ngheä laïi caøng baøn taùn xoân xao. Trong baàu khoâng khí xao ñoäng, tôø Phuïnöõ thôøi ñaøm ôû Haø Noäi nhaän ñöôïc, cuõng qua böu ñieän, baøi thô “Ñan aùo chochoàng” cuøng taùc giaû, cuøng gioïng ñieäu, than vaõn, oaùn traùch thaân phaän mình.Baøi thô naøy vöøa ra maét thì tôø Tieåu thuyeát thöù baûy laïi nhaän theâm moät baøithô nöõa kyø naøy coù töïa ñeà “Baøi thô cuoái cuøng” (1938) cuøng taùc giaû, yù töù coù Sceaux, Phaùp.* 61Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 2 (79). 2010phaàn khaùc ba baøi thô tröôùc vaø, nhö taùc giaû ñaõ baùo truôùc, khoâng coøn moät baøithô naøo khaùc kyù teân T.T.Kh ñeå ñoäc giaû hoang mang khoâng bieát naøng laø ai. Naêm laïi naêm qua cöù muoán yeân Maø phöông ngoaøi gioù chaúng laøm queân Vaø ngöôøi vôõ lôõ duyeân thaàm kín Laïi chính laø anh, anh cuûa em. Trong suoát boán baøi thô luoân coù noùi ñeán hoa daùng tim vôõ, nhöng, ngoaøiteân baøi “Hai saéc hoa ti goân”, chæ trong “Baøi thô cuoái cuøng” laø coù chæ ñònhhoa ti goân: Traùch ai mang caùnh “ti goân” aáy. Tuy nhieân noäi dung ngaây thôcuûa ngöôøi con gaùi luùc ñaàu gaëp gôõ ngöôøi yeâu döôùi giaøn hoa roài luoân buoàntöôûng tôùi nhaø ngheä só trong cuoäc soáng laïnh leõo beân ngöôøi choàng…, nhöõngdöõ kieän hoøa hôïp raát khaéng khít vôùi coát truyeän “Hoa Ti-goân”. Raát deã hieåu,kyù giaû Thanh Chaâu khaúng ñònh taùc giaû caùc baøi thô laø ngöôøi yeâu cuûa oâng.Nhöng oâng khoâng phaûi laø ngöôøi ñoäc nhaát. Nhaø thô Nguyeãn Bính, vì cuõngñaõ soáng moät cuoäc tình duyeân dang dôû töông töï, cuõng cho T.T.Kh laø ngöôøitình vöôøn xanh xöa cuõ cuûa mình: Vaø tieãn ngöôøi ñi beán caùt xa, ÔÛ laïi vöôønThanh coù moät mình. Beân phaàn thi só Thanh Taâm (Nguyeãn Tuaán Trình) thìdaãn côù T.T.Kh laø nhöõng chöõ caùi cuûa buùt hieäu mình, coøn Kh laø hai chöõ ñaàuteân coâ Traàn Thò Khaùnh, moät nöõ sinh ôû phoá Sinh Töø, Haø Noäi, bò gia ñìnheùp khoâng cho cöôùi ngöôøi yeâu maø phaûi laáy moät oâng choàng nhieàu tuoåi hôn:Khaùnh ôi, coøn hoûi gì anh, AÙi tình ñaõ vôõ, aùi tình laïi nguyeân (1940). Trongnhöõng baøi thô vieát taëng T.T.Kh coù baøi “Maàu maùu Tigoân”. Theo nhaø thôlaõo thaønh Löông Truùc (1985) coù gaëp baø Traàn Thò Khaùnh thì chuyeän naøy coùthaät. Tuy nhieân, sau naøy (1994), qua nhaø vaên Theá Nhaät, coù giaû thuyeát chöõT ñaàu laø hoï cuûa nöõ só Traàn Thò Vaên Chung, keát hoân vôùi luaät sö Leâ NgoïcChaán, hieän coøn soáng ôû mieàn nam nöôùc Phaùp; chöõ T thöù hai laø Thanh, teânkyù giaû Thanh Chaâu, taùc giaû truyeän ngaén; coøn Kh laø… khoùc, khoùc cho moáitình dôû dang! Ruùt cuoäc, vôùi veûn veïn ñoäc nhaát boán baøi thô naõo loøng, T.T.Kh ñaõ gaâyxoân xao dö luaän caû moät thôøi vaø ñeán nay chöa ai bieát chaéc chaén tung tích taùcgiaû. Nhöng caàn chaêng bieát naøng laø ai, vaø nhö taùc giaû moät baøi söu taàm tæ mæ ñaõ keát luaän, chuùng ta caàn gì phaûi thaéc maéc, naøng laø ai cuõng theá maø thoâi,(1)duø naøng laø coâ Traàn Thò Khaùnh ôû Haø Noäi hay laø coâ Traàn Thò Chung ôû ThanhHoùa. Ñieàu quan troïng maø chuùng ta bieát raát roõ, nhöõng baøi thô cuûa T.T.Kh laønh ...