Báo cáo nghiên cứu khoa học CỔ VẬT VIỆT NAM TÌM HIỂU CỔ VẬT ĐỒNG BẰNG CỬU LONG

Nền văn hóa Óc Eo gắn liền với lịch sử phát triển vùng đồng bằng châu thổ hạ lưu sông Mêkông vào những thế kỷ đầu Công nguyên. Những di tích của nền văn hóa này được biết đến từ sau cuộc khai quật của nhà khảo cổ học người Pháp L. Malleret vào năm 1944 tại cánh đồng Óc Eo (xã Vọng Thê, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang). Từ đó đến nay, nền văn hóa Óc Eo và vương quốc Phù Nam được nhiều học giả trong lẫn ngoài nước quan tâm nghiên cứu, tuy vậy vẫn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " CỔ VẬT VIỆT NAM TÌM HIỂU CỔ VẬT ĐỒNG BẰNG CỬU LONG " 75Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 6 (77) . 2009 COÅ VAÄT VIEÄT NAM TÌM HIEÅU COÅ VAÄT ÑOÀNG BAÈNG CÖÛU LONG (Tieáp theo) Phaïm Hy Tuøng Baùch* LTS: Neàn vaên hoùa OÙc Eo gaén lieàn vôùi lòch söû phaùt trieån vuøng ñoàng baèng chaâu thoå haï löu soâng Meâkoâng vaøo nhöõng theá kyû ñaàu Coâng nguyeân. Nhöõng di tích cuûa neàn vaên hoùa naøy ñöôïc bieát ñeán töø sau cuoäc khai quaät cuûa nhaø khaûo coå hoïc ngöôøi Phaùp L. Malleret vaøo naêm 1944 taïi caùnh ñoàng OÙc Eo (xaõ Voïng Theâ, huyeän Thoaïi Sôn, tænh An Giang). Töø ñoù ñeán nay, neàn vaên hoùa OÙc Eo vaø vöông quoác Phuø Nam ñöôïc nhieàu hoïc giaû trong laãn ngoaøi nöôùc quan taâm nghieân cöùu, tuy vaäy vaãn coøn nhieàu vaán ñeà tranh caõi, nhieàu luaän ñieåm traùi chieàu chöa ngaõ nguõ. Ñeå goùp theâm moät caùch nhìn, töø soá 2(67).2008, Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån khôûi ñaêng loaït baøi cuûa taùc giaû Phaïm Hy Tuøng Baùch, döôùi tieâu ñeà chung “Tìm hieåu coå vaät ñoàng baèng Cöûu Long”. PHAÀN III: COÅ VAÄT CHAÏM, KHAÉC Kyø cuoái (Baøi 10): VAØI COÅ VAÄT ÑAËC BIEÄT - THÖÛ “GIAÛI MAÕ” MOÄT DAÏNG VAÊN TÖÏ LAÏ - VAØI VAÁN ÑEÀ ÑAËT RA 1. Vaøi coå vaät ñaëc bieät a. Chim öng baèng ngoïc khí Naêm 1944, L. Malleret thu nhaët ñöôïc moät göông ñoàng Haäu Haùn (naêm25-220) taïi di chæ OÙc Eo vaø ñaây laø baèng chöùng veà söï coù maët cuûa ngöôøi TrungHoa thôøi baáy giôø. Trong baøi vieát treân Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån soá1 (72). 2009, taïi trang 58 ngöôøi vieát coù ñöa ra hình aûnh 5 con roàng baèng ngoïckhí (di chæ Tieàn Giang), phong caùch taïo hình thôøi nhaø Chu, maø neáu tính thôøiHaäu Chu thì nieân ñaïi cuûa chuùng (muoän nhaát) laø trong khoaûng thôøi gian naêm600-221 tröôùc Coâng nguyeân. Ñieàu naøy haún gaây nghi ngôø ñoái vôùi nhöõng nhaøkhaûo coå hoïc naøo luoân phuï thuoäc vaøo coå vaät ñaøo bôùi. AÛnh 1a: Chim öng baèng ngoïc khí Hoàng Sôn- AÛnh 1b: Chim öng baèng Nephrite Trung Hoa, nieân ñaïi haäu kyø Ñaù môùi, di chæ nieân ñaïi haäu kyø Ñaù môùi, baûo taøng Baûy Nuùi, An Giang. thaønh phoá Kansas, USA. Thaønh phoá Hoà Chí Minh.*76 Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 6 (77) . 2009 AÛnh 1a laø hình con chim baèng ñaù, chieàu cao 11cm ñöôïc tìm thaáy ôû ThaátSôn (Baûy Nuùi) thuoäc tænh An Giang. Taùc phaåm History of Eastern Art cuûaSherman E. Lee xuaát baûn taïi New York, 1966, trang 24 cuõng in hình moätcon chim töông töï (AÛnh 1b). Naêm 2007, Nxb Myõ thuaät cho dòch toaøn boä taùcphaåm naøy ra tieáng Vieät vaø con chim ôû aûnh 1b ñöôïc ghi chuù laø “Chim baèngngoïc bích, cao 10,5cm - Trung Quoác - Haäu kyø Ñaù môùi. Vieän Baûo taøng ngheäthuaät Nelson Atkins, thaønh phoá Kansas” (Hoa Kyø). So ra thì con chim trong aûnh 1a hôi cao hôn, phaàn ñuoâi ñaày ñaën hôn sovôùi con chim trong aûnh 1b vaø ñaõ ñöôïc Baûo taøng Ñòa chaát TP Hoà Chí Minhgiaùm ñònh vaø cho keát quaû: “Ñaù maøu phôùt tím, ñoám luïc trong môø, cöùng, ñöôïccoi laø Nephrite - moät loaïi ñaù caåm thaïch cuûa Trung Quoác thöôøng goïi laø JadeNephrite, khaùc vôùi loaïi ngoïc Mieán Ñieän laøm ñoà trang söùc”. Trong Töø ñieånñòa chaát (Nxb Töø ñieån Baùch khoa, 2006), trang 568 coù ghi nguyeân vaên nhösau: “Nephrite (17168): haït mòn, coù tính chaát dai, chaéc, maøu luïc nhaït, xanhnhaït, laø moät loaïi ngoïc coù giaù trò, tröôùc ñaây ñöôïc ñeo theo ngöôøi nhö moät loaïithuoác chöõa thaän”. Xeùt Baùch khoa thö vaên hoùa coå ñieån Trung Quoác (Nxb Vaên hoùa Thoângtin, 2000), trang 1.267-1.269 coù ghi: “Ngoïc khí thôøi ñaïi Taân thaïch khí ôûTrung Quoác coù boán heä thoáng phaùt trieån lôùn… Ngoïc khí vaên hoùa Tyû Nam…Ngoïc khí vaên hoùa Hoàng Sôn ñaïi bieåu cho trình ñoä cao nhaát cuûa ngoïc khítröôùc khi coù söû ôû löu vöïc Lieâu Haø vuøng ñoâng baéc… thöôøng gaëp laø ngoïc khí coùchuû ñeà hình ñieåu thuù, trong aáy coù loaïi ngoïc ñieâu khaéc ñeà taøi hình ñoäng vaätnhö chim yeán, chim öng, con ve, con caù… “ Thaùng 10/2008, ngöôøi vieát sang Baéc Kinh, mang theo hình aûnh conchim ngoïc khí keå treân, tôùi hai cöûa haøng baùn ngoïc coå lôùn nhaát hoûi… mua moäthieän vaät töông töï. Chuû caùc cöûa haøng ñoùn tieáp baët thieäp nhöng ñeàu traû lôøikhoâng theå tìm ra loaïi quyù hieám naøy. Moïi ngöôøi ñeàu bieát, treân theá giôùi coùnhieàu taùc phaåm ñieâu khaéc cuûa ñôøi tröôùc thöôøng ñöôïc ñôøi sau “nhaùi” laïiphong caùch ñeå taïo ra nhöõng saûn phaåm môùi, nhaát laø caùc taùc phaåm mang tínhbieåu töôïng toân giaùo hay truyeàn thuy ...