Báo cáo nghiên cứu khoa học Dân chủ hóa trong tiến trình hiện đại hóa các xã hội đông á

Dân chủ - một ý niệm khó t-ởng t-ợng trong truyền thống Đông áở bài viết “Dân chủ và văn hoá Trung Quốc” (in trong sách “Nho gia với Trung Quốc ngày nay”) học giả Vi Chính Thông sau khi cố gắng gạn tìm những biểu hiện hiếm hoi từ các th- tịch nổi tiếng của Trung Quốc cổ x-a những câu chữ xa gần có thể đ-ợc thích nghĩa là gần gũi với ý niệm dân chủ, đã sòng phẳng khẳng định “Một mặt, chúng tôi đã vạch rõ sự suy diễn và ngộ nhận đối với t-...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " Dân chủ hóa trong tiến trình hiện đại hóa các xã hội đông á " D©n chñ hãa trong tiÕn tr×nh hiÖn ®¹i hãa… PGS. TS TRÇN NGäC V¦¥NG Tr−êng §¹i häc KHXH&NV §¹i häc Quèc gia Hµ Néi nh− thÕ nµo; “d©n b¶n” kh«ng ®ång 1. D©n chñ - mét ý niÖm khã t−ëng nghÜa víi “d©n sinh” tøc “d©n b¶n”t−îng trong truyÒn thèng §«ng ¸ kh«ng ph¶i lµ “d©n chñ’ vµ quan träng ë bµi viÕt “D©n chñ vµ v¨n ho¸ Trung h¬n, ë Trung Quèc truyÒn thèng “ch−aQuèc” (in trong s¸ch “Nho gia víi Trung tõng hiÓu tù do”. ¤ng cßn viÕt: “TheoQuèc ngµy nay”) häc gi¶ Vi ChÝnh Th«ng hiÓu biÕt cña chóng t«i, ë Trung Quècsau khi cè g¾ng g¹n t×m nh÷ng biÓu hiÖn tr−íc ®©y ch¼ng cã mét ng−êi nµo ®−îchiÕm hoi tõ c¸c th− tÞch næi tiÕng cña tù do”1. §iÓm l¹i sù ph¸t triÓn cña t−Trung Quèc cæ x−a nh÷ng c©u ch÷ xa t−ëng d©n chñ ë Trung Quèc trªn d−íigÇn cã thÓ ®−îc thÝch nghÜa lµ gÇn gòi 100 n¨m gÇn ®©y qua mét sè nhµ t−víi ý niÖm d©n chñ, ®· sßng ph¼ng t−ëng chÝnh yÕu (Dung Ho»ng, Khangkh¼ng ®Þnh “Mét mÆt, chóng t«i ®· v¹ch H÷u Vi, L−¬ng Kh¶i Siªu, Hå ThÝch…),râ sù suy diÔn vµ ngé nhËn ®èi víi t− ®¸ng chó ý khi Vi ChÝnh Th«ng ®Ò cËpt−ëng d©n chñ cæ ®¹i (Trung Quèc- TNV ®Õn “nh÷ng trë lùc míi” ®èi víi viÖc ph¸tthªm); mÆt kh¸c, chóng t«i kh«ng phñ triÓn vµ hiÖn thùc ho¸ t− t−ëng d©n chñnhËn Trung Quèc cæ ®¹i tõng cã giai thêi hiÖn ®¹i, «ng kh«ng ngÇn ng¹i chØ®o¹n mÇm mèng t− t−ëng d©n chñ. LÏ ra nh÷ng sù ngé nhËn hay xuyªn t¹cth−êng, ®· cã mÇm mèng th× ph¸t triÓn míi. Theo «ng, cã bèn trë lùc chÝnh, theovµ lín m¹nh. Nh−ng trªn thùc tÕ, trong tr×nh tù lµ :lÞch sö Trung Quèc, giai ®o¹n mÇm 1. T− t−ëng XHCN trµn lan;mèng ®ã ®· kÐo dµi trªn 2000 n¨m mµkh«ng ph¸t triÓn lªn ®−îc”. Theo «ng, sù 2. NiÒm tin ®èi víi d©n chñ kh«ng v÷ng;®×nh trÖ cña t− t−ëng d©n chñ trong 3. ThiÕu nÒn gi¸o dôc båi d−ìng chñtruyÒn thèng Trung Quèc thÓ hiÖn qua nghÜa c¸ nh©n lµnh m¹nh;mÊy ®iÓm chÝnh: BiÕt träng ý d©n, 4. Sù ®éng lo¹n kÐo dµi.nh−ng kh«ng biÕt nªn thùc hiÖn ý d©nNghiªn cøu Trung Quèc sè 3 (91) - 2009 61trÇn ngäc v−¬ng Vµo thêi ®iÓm hiÖn nay, sau 30 n¨m còng nh− cÊu tróc lý luËn cña c¸c häcc¶i c¸ch - më cöa, n−íc Céng hoµ Nh©n thuyÕt vµ truyÒn thèng t− t−ëng d©n chñd©n Trung Hoa ®· b−íc ®Çu hiÖn thùc hiÓn nhiªn cã mét ý nghÜa träng ®¹i. Bµiho¸ kh¸t väng trë l¹i vÞ trÝ lµ mét siªu viÕt nµy chØ hy väng ®−a ra mét c¸i nh×nc−êng trong thÕ giíi ®a - nh−ng kh«ng Ýt nhiÒu chuyªn biÖt vÒ nh÷ng ®Æc thïqu¸ nhiÒu - cùc. RÊt nhiÒu nh÷ng chØ sè cña truyÒn thèng d©n chñ trong mét khutrªn nhiÒu b×nh diÖn ®· chøng tá mét vùc ®Þa - chÝnh trÞ x¸c ®Þnh, trong khungc¸ch hïng hån r»ng Trung Quèc thêi khæ cña nh÷ng niªn ®¹i lÞch sö còng cã®iÓm nµy thùc sù ®· cã kh¶ n¨ng chi tÝnh x¸c ®Þnh.phèi thÕ giíi vµ khu vùc. Nh−ng còng Víi t− c¸ch lµ mét thùc tiÔn chÝnh trÞ,kh«ng Ýt häc gi¶, tõ nhiÒu gãc nh×n kh¸c ch−a mét giai ®o¹n nµo trong lÞch sö kh¸nhau, vÉn bµy tá sù nghi ngê s©u s¾c d»ng dÆc cña c¸c thÓ chÕ chÝnh trÞ tõngtÝnh bÒn v÷ng cña m« h×nh vµ c¸ch thøc tån t¹i trªn ®Êt Trung Hoa cho tíi tËnph¸t triÓn, c¶ quü ®¹o ph¸t triÓn n÷a, thêi kú T«n Trung S¬n l·nh ®¹o cuéccña siªu c−êng míi tØnh dËy nµy. Mét C¸ch m¹ng lËp nªn nhµ n−íc Trung Hoac©u hái lín tiÕp tôc vang lªn mµ ch−a d©n quèc cã thÓ lÊy lµm vÝ dô dï chØ chothÊy nhiÒu nh÷ng lêi ®¸p kh¼ng ®Þnh, ®ã mét cuéc diÔn tËp m« h×nh d©n chñ x·lµ ®a sè c− d©n Trung Quèc ®· thùc sù héi. Cã mét thêi kú kh¸ dµi, vµ d− ba cñacã h¹nh phóc hay ch−a, vµ víi t− c¸ch nã vÉn cßn tíi tËn hiÖn nay, kh«ng Ýtmét céng ®ång c− d©n, ®ã cã ph¶i lµ mét ng−êi ®· nç lùc thuyÕt minh nh»m t¹océng ®ång h¹nh phóc hay kh«ng. Ýt lêi ra mét ¶o gi¸c r»ng khëi nghÜa n«ng d©n®¸p theo chiÒu kh¼ng ®Þnh, bëi d©n chñ lµ mét trong nh÷ng biÓu hiÖn ®iÓn h×nhchÝnh lµ vÊn ®Ò tr−íc hÕt cña ®a sè, cña tinh thÇn d©n chñ vµ thËm chÝ lµh¹nh phóc lµ tiªu chÝ nh©n sinh hµng tinh thÇn c¸ch m¹ng. Mµ khëi nghÜa®Çu cña mçi vµ mäi c¸ nh©n. n«ng d©n th× d−êng nh− lµ mét trong Bµn tíi d©n chñ lµ bµn tíi quyÒn lùc nh÷ng “truyÒn thèng lín” cña lÞch söchÝnh trÞ, tíi m« h×nh vµ tÝnh chÊt cña Trung Quèc: Ýt nhÊt ng−êi ta cã thÓ viÕtchÕ ®é x· héi, còng lµ bµn tíi mét trong lÞch sö vµi ngh×n n¨m cña lo¹i phongnh÷ng thµnh tè hµng ®Çu cña quyÒn con trµo x· héi nµy tõ TrÇn ThiÖp – Ng«ng−êi.D©n chñ kh«ng ph¶i lµ thø hiÖn Qu¶ng, qua khëi nghÜa Kh¨n Vµng, choh÷u trong c¸ ...