Báo cáo nghiên cứu khoa học đề tài Góp phần xác định nguồn gốc tiếng việt qua 'bảng 100 từ cơ bản Swadesh'

Tài liệu tham khảo chuyên đề khoa học, xã hội nhân văn trường ĐH Huế Báo cáo nghiên cứu khoa học đề tài " Góp phần xác định nguồn gốc tiếng việt qua “bảng 100 từ cơ bản Swadesh” "
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học đề tài " Góp phần xác định nguồn gốc tiếng việt qua “bảng 100 từ cơ bản Swadesh” "T P CHÍ KHOA H C, ð i h c Hu , S 66, 2011 GÓP PH N XÁC ð NH NGU N G C TI NG VI T QUA “B NG 100 T CƠ B N SWADESH” Võ Trung ð nh Trư ng ð i h c Ngo i ng , ð i h c Hu TÓM T T “B ng 100 t cơ b n Swadesh” là B ng t cơ b n thông d ng trên th gi i. ng d ngB ng này trong vi c truy tìm t nguyên ti ng Vi t có th phát hi n ra m i quan h gi a ti ngVi t và các th ti ng khác trong khu v c Châu Á thu c ng h Nam Á, ng h Nam ð o hay cv i ng h Hán T ng. Th c ra 100 t cơ b n này là 100 khái ni m, trên cơ s ñó có th quy n p,t ng k t hàng ngàn l p t v ng cơ b n khác trong ti ng Vi t, t ñó có cái nhìn toàn di n hơn,chính xác hơn v ngu n g c ti ng Vi t.1. ð t v n ñ V v n ñ xác ñ nh ngu n g c ti ng Vi t, k t m c 1852 khi J.R. Logan trongbài nghiên c u Ethnology of the Indo-Pacific Islands l n ñ u tiên x p ti ng Vi t vàodòng Môn-Khmer, h Nam Á thì quan ñi m này cho ñ n nay v n ñư c nhi u ngư ich p nh n nh t và tr thành quan ñi m chính th ng cho các nhà nghiên c u l ch s ti ngVi t. Như giáo sư Nguy n Tài C n trong cu n Giáo trình l ch s ng âm ti ng Vi t (sơth o) ñã ch ra r ng, ti ng Vi t “là m t ngôn ng thu c nhóm Vi t Mư ng, ti u chi Vi t-Ch t (v n thư ng g i là ti u chi Vi t-Mư ng) n m trong kh i Vi t-Katu thu c khu v cphía ðông c a ngành Mon-Khmer, h Nam Á” [1, trang 332], cho dù trong m t quãngth i gian sau này ti ng Vi t có m i quan h và nh hư ng sâu ñ m v i ti ng Hán, nhưngñó ch là quan h ti p xúc ch không ph i quan h thân thu c. Tuy nhiên, ngoài quan ñi m chính th ng ñó, ti ng Vi t còn ñư c nhi u h c gikhác x p vào các ng h khác nhau, do b i trong quá trình sinh s ng và di trú c a cưdân Vi t c , t tiên chúng ta ñã ti p xúc và vay mư n r t nhi u các ngôn ng trong khuv c. Tiêu bi u như h c gi ngư i Pháp H. Maspéro trong công trình Nghiên c u l ch sng âm ti ng An Nam-Các âm ñ u (Étude sur la phonétique historique de la langueAnnamite. Les initiales, 1912) sau khi nghiên c u ti ng Hán Vi t, ti ng Mư ng, ti ngThái và m t s ngôn ng Môn-Khmer khác ñã ñưa ra nh n xét r ng “h th ng thanhñi u làm cho ti ng Vi t khác v i các ngôn ng Môn-Khmer và ñó là m t căn c quantr ng ñ tách nó ra kh i các ngôn ng Môn-Khmer ñư c bi t ñ n như là nh ng ngônng không thanh ñi u. H th ng thanh ñi u c a ti ng Vi t ñã ñư c hình thành d a trênnh ng nguyên t c chung như trong ti ng Hán, ti ng Thái và ngôn ng T ng Mi n,nhưng nó th ng nh t v i h thanh c a ti ng Thái c , ti ng Vi t ph i ñư c quy vào h 45Thái” [1, trang 336]. Có r t nhi u nhà ngôn ng h c tán thành quan ñi m này nhưW.Schmidt (1926), K.Wuff (1934), R.Shafer (1942)… Nhà ngôn ng h c tr danhTrung Qu c Vương L c cũng theo quan ñi m này. Năm 1939 ông ñ n Hà N i nghiênc u ti ng Vi t, sau ñó ra m t công trình Nghiên c u ti ng Hán Vi t. Do ch u nh hư ngsâu s c c a l p t Vi t g c Hán trong ti ng Vi t nên Vương L c ñã x p ti ng Vi t vào“ng h Hán T ng, ng t c Hán Thái” [2, trang 25]. M t nhà nghiên c u khác là Bình Nguyên L c ñã x p ti ng Vi t vào h ngônng Nam ð o. Trong hai cu n Ngu n g c Mã Lai c a dân t c Vi t Nam (Sài Gòn,1972) và L t tr n Vi t ng (Sài Gòn, 1973) ông ñã có s so sánh tương ng gi a tv ng ti ng Vi t v i các ngôn ng khác nhau trong h Nam ð o, t ñó nhi u l n ñưa rak t lu n ti ng Vi t “ñã mư n ñ n 40% danh t c a Mã Lai Nam Dương” [3, trang 383]. Tuy các quan ñi m trên có nhi u m c ñ ñúng sai khác nhau, nhưng chínhnh ng nh n ñ nh này khi n chúng ta khi ñ t v n ñ xác minh ngu n g c ti ng Vi tkhông th không xét ñ n các y u t Tày-Thái, y u t g c Hán và c y u t Nam ð otrong l p t v ng cơ b n ti ng Vi t ngày nay. V n ñ ñ t ra ñây là s d ng phươngpháp nào trong vi c xác ñ nh ngu n g c ti ng Vi t? B i ñ i v i b t kỳ m t lo i ngônng nào, ba h th ng l n ng âm, t v ng, ng pháp và các ti u h th ng c a nó ñ u cós di n bi n khác nhau trong l ch s , có y u t ñư c b o toàn lâu dài bên c nh nh ngy u t b m t ñi và nhanh chóng ñư c thay th b ng nh ng y u t khác, tuy t ñ i khôngth có s ñ ng ñ u v m t di n bi n ngôn ng . Do v y, vi c xác ñ nh cho ñư c m tphương pháp nghiên c u ñáng tin c y là ñi u t i quan tr ng.2. Phương pháp nghiên c u “M i m t t ñ u có l ch s c a nó”, ñây là cách nhìn nh n c a trư ng pháiPhương ng h c (dialectology) [4, trang 315]. Nh n ñ nh này càng nghĩ càng th y ñúng,v n ñ ñ t ra là chúng ta ñi nghiên c u l ch s c a t như th nào? Trong các phươngpháp so sánh ñ i chi u hi n nay, phương pháp so sánh-l ch s có th giúp chúng ta pháthi n ra s thân thu c gi a các ngôn ng v m t c i ngu n. ðây là phương pháp thôngqua s ñ i sánh v m t ng âm, t v ng và ng pháp gi a hai ho c nhi u phương ngho c các ngôn ng thân thu ...