Báo cáo nghiên cứu khoa học ĐƯỜNG LÂM LÀ ĐƯỜNG LÂM NÀO ? (TÌM VỀ QUÊ HƯƠNG ĐẠI SƯ KHUÔNG VIỆT NGÔ CHÂN LƯU)

Khuông Việt Ngô Chân Lưu (932-1011)(1) được coi là vị Tăng thống đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, vị trí của ông đối với Phật giáo Việt Nam cũng như sự nghiệp dựng nước và giữ nước trải suốt hai triều Đinh Lê đã không ngừng được khẳng định đời này qua đời khác trong các tài liệu văn hiến Việt Nam. Tuy vậy, xung quanh thân thế và sự nghiệp của ông vẫn còn rất nhiều điểm bị che mờ bởi sương khói lịch sử và sự ngộ nhận chồng chất qua các đời. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " ĐƯỜNG LÂM LÀ ĐƯỜNG LÂM NÀO ? (TÌM VỀ QUÊ HƯƠNG ĐẠI SƯ KHUÔNG VIỆT NGÔ CHÂN LƯU) " 115Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 2 (85) . 2011 TRAO ÑOÅI ÑÖÔØNG LAÂM LAØ ÑÖÔØNG LAÂM NAØO ?(TÌM VEÀ QUEÂ HÖÔNG ÑAÏI SÖ KHUOÂNG VIEÄT NGOÂ CHAÂN LÖU) Traàn Ngoïc Vöông,* Nguyeãn Toâ Lan, Traàn Troïng Döông** Khuoâng Vieät Ngoâ Chaân Löu (932-1011)(1) ñöôïc coi laø vò Taêng thoángñaàu tieân trong lòch söû Vieät Nam, vò trí cuûa oâng ñoái vôùi Phaät giaùo Vieät Namcuõng nhö söï nghieäp döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc traûi suoát hai trieàu Ñinh Leâ ñaõ khoângngöøng ñöôïc khaúng ñònh ñôøi naøy qua ñôøi khaùc trong caùc taøi lieäu vaên hieán VieätNam. Tuy vaäy, xung quanh thaân theá vaø söï nghieäp cuûa oâng vaãn coøn raát nhieàuñieåm bò che môø bôûi söông khoùi lòch söû vaø söï ngoä nhaän choàng chaát qua caùc ñôøi.Cho ñeán nay ñieåm cô baûn nhaát, caâu hoûi ñaàu tieân veà con ngöôøi Ñaïi sö: “Queâ höôngKhuoâng Vieät Ngoâ Chaân Löu ôû ñaâu?”, vaãn coøn laø moät vaán ñeà chöa theå minh giaûitrong moät sôùm moät chieàu. Chuùng toâi khoâng coù tham voïng chæ qua moät baøi vieát nhoû coù theå ñöa rakeát luaän cuï theå naøo, chæ mong qua vieäc chæ chaân caùc taøi lieäu coå (chuû yeáu laøtaøi lieäu coå söû Vieät Nam vaø coå söû Trung Quoác) hoøng phaàn naøo coù theå gôïi môûmoät höôùng khaùc trong haønh trình ñi tìm queâ höông Ñaïi sö Khuoâng Vieät.Baøi vieát trình baøy theo tuyeán vaán ñeà, khoâng caâu neä vaøo trình töï thôøi gian. I. Giaû thuyeát 1: Khuoâng Vieät Ñaïi sö laø ngöôøi Caùt Lôïi (?) 1. Töø cô sôû söû lieäu… Taøi lieäu coå nhaát ghi thoâng tin veà Caùt Lôïi laø Thieàn uyeån taäp anh 禪苑集英 (TUTA) coù cheùp: 常樂吉利鄉佛陀寺匡越大師(初名真流)吉利人也姓吳氏吳順帝之裔.(2) Nghóa laø: Khuoâng Vieät Ñaïi sö (voán teân laø Chaân Löu) chuøa PhaätÑaø, höông Caùt Lôïi, Thöôøng Laïc, ngöôøi Caùt Lôïi. Hoï Ngoâ, laø haäu dueä cuûaNgoâ Thuaän Ñeá. Töø ñaây coù ñöôïc 4 thoâng tin: 1) Ñaïi sö tu taäp ôû chuøa PhaätÑaø, höông Caùt Lôïi, Thöôøng Laïc; 2) Ñaïi sö voán coù teân tuïc laø Ngoâ Chaân Löu;3) Ñaïi sö laø ngöôøi Caùt Lôïi. 4) Laø chaùu cuûa Ngoâ Thuaän Ñeá. Theo caùch haønhvaên cuûa TUTA thì caâu ñaàu tieân bao giôø cuõng chæ nôi tu taäp cuûa nhaân vaät ñöôïcnhaéc ñeán, tieáp theo laø teân tuïc (neáu coù), cuoái cuøng laø queâ höông baûn quaùn neâncoù theå khaúng ñònh TUTA cho raèng queâ höông Ñaïi sö chính laø ôû höông CaùtLôïi, huyeän Thöôøng Laïc nhö ñaõ nhaéc ñeán ôû treân. Sau TUTA, ñòa danh CaùtLôïi xuaát hieän laàn ñaàu tieân trong taøi lieäu thaønh vaên Vieät Nam ôû Ñaïi Vieät söûkyù toaøn thö (ÑVSKTT): 佃匐既子笵盍軍氣沮奔潰于北江吉利鄕 “Ñieàn, Baëc ñaõcheát. Quaân Phaïm Haïp maát heát khí theá, tan chaïy veà höông Caùt Lôïi ôû BaécGiang”.(3) Ñeán ñaây, ñaõ coù moät ñòa danh Caùt Lôïi ôû Baéc Giang. Dieân caùch BaécGiang trong lòch söû khaù phöùc taïp vaø coù phoå khaù lôùn, bao goàm caû moät phaàn* Tröôøng Ñaïi hoïc Khoa hoïc Xaõ hoäi vaø Nhaân vaên, Ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi.** Vieän Nghieân cöùu Haùn Noâm, Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam.116 Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 2 (85) . 2011Sôn Taây ngaøy nay. Coù leõ ghi chuù naøy cuøng vôùi moät soá chi tieát cheùp trongTUTA nhö chuøa Phaät Ñaø, nuùi Veä Linh, quaän Bình Loã v.v… daãn ñeán chuyeänsöû gia ñôøi sau cho raèng ñaây chính laø höông Caùt Lôïi maø TUTA ñaõ ñeà caäp ñeánvaø nhö vaäy queâ höông cuûa Khuoâng Vieät chính laø taïi nôi ñaây.(4) 2. ...ñeán giaû thuyeát cuûa Hoaøng Vaên Laâu… Quan ñieåm naøy ñaõ ñöôïc hieän thöïc hoùa qua baøi “Ñi tìm ñòa chæ NgoâChaân Löu” vieát naêm 1995 cuûa Hoaøng Vaên Laâu. Baøi vieát giôùi thieäu tö lieäuthen choát laø hai taám bia hieän ñaët ôû chuøa Cöûa Röøng, thoân Thuïy Höông, xaõPhuù Cöôøng, huyeän Soùc Sôn (ngaøy nay): “Taám thöù nhaát ghi nieân ñaïi ChínhHoøa thöù 12 (1691), thaùng 8, coù teân laø Tö vaên bi kyù. Phaàn ñaàu bia ghi lôøikhaán tieân thaùnh, tieân sö vaø caùc tieân hieàn cuûa xaõ. Nguyeân vaên coù ñoaïn:‘Cung duy: Tieân thaùnh, Tieân sö tính baûn xaõ Tieân hieàn: Ñinh trieàu Quoácsö Khuoâng Vieät, Traàn trieàu Thaùi thuù Trònh quaân, chæ huy Nho Nguyeãn coâng,töï Tuùc Hieân tieân sinh...’ Bia khaúng ñònh Quoác sö Khuoâng Vieät trieàu Ñinhlaø tieân hieàn cuûa baûn xaõ. Taám bia do nhöõng ngöôøi coù chaân khoa tröôøng nhöNguyeãn Ñaêng Duïng, Nguyeãn Cao Tuaán, Nguyeãn Ñình Quyù, nhöõng ngöôøi döïgiaùp tö vaên nhö Nguyeãn Phuù, Ngoâ Vó... Hoäi tröôûng Nguyeãn Chính, xaõ tröôûngNguyeãn Traàn Ngoân... döïng laäp. Noäi dung bia coù ñoaïn (dòch): ‘Nghe raèng: Tövaên döïng hay boû, lieân quan ñeán theá ñaïo; phong tuïc toát hay xaáu, gaén lieàn vôùiloøng ngöôøi. AÁp ta tröôùc ñaây vaên vaät, raát hanh thoâng, caùc baäc chaân Nho noái ...