Báo cáo nghiên cứu khoa học HẢI QUỐC VĂN KIẾN LỤC

Hải quốc văn kiến lụ do người đời Thanh là Trần Luân Quýnh soạn, ghi chép về địa lý, phong tục, vật sản và tình hình thương mại của nhiều quốc gia, vùng, đảo thuộc đông, tây, nam Á và hải trình từ Trung Quốc đến các nơi ấy. Một phần của sách dành mô tả duyên hải Trung Quốc và nhiều đảo, đá, quần đảo nằm quanh các hải đạo. Năm 1956, Hải quốc văn kiến lục (HQVKL) bắt đầu được học giới Trung Quốc đề cập và sau đó liên tục trích dẫn, phân tích và suy luận...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " HẢI QUỐC VĂN KIẾN LỤC "104 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 6 (77). 2009 HAÛI QUOÁC VAÊN KIEÁN LUÏC Khaûo saùt vaø trích dòch Phạm Hoàng Quân*1 Haûi quoác vaên kieán luïc 海國聞見綠do ngöôøi ñôøi Thanh laø Traàn Luaân Quyùnh陳倫炯 soaïn, ghi cheùp veà ñòa lyù, phong tuïc, vaät saûn vaø tình hình thöông maïicuûa nhieàu quoác gia, vuøng, ñaûo thuoäc ñoâng, taây, nam AÙ vaø haûi trình töø TrungQuoác ñeán caùc nôi aáy. Moät phaàn cuûa saùch daønh moâ taû duyeân haûi Trung Quoácvaø nhieàu ñaûo, ñaù, quaàn ñaûo naèm quanh caùc haûi ñaïo. Naêm 1956, Haûi quoác vaên kieán luïc (HQVKL) baét ñaàu ñöôïc hoïc giôùi TrungQuoác ñeà caäp vaø sau ñoù lieân tuïc trích daãn, phaân tích vaø suy luaän quanh yeáu toáñòa danh Vaïn Lyù Tröôøng Sa, Thieân Lyù Thaïch Ñöôøng nhaèm tìm caùch chöùngminh chuû quyeàn lòch söû cuûa Trung Quoác ñoái vôùi Taây Sa vaø Nam Sa, töùc laøHoaøng Sa vaø Tröôøng Sa cuûa Vieät Nam Trong vaên kieän xaùc ñònh chuû quyeàn Taây Sa vaø Nam Sa do Boä Ngoaïigiao Trung Quoác coâng boá ngaøy 30/1/1980, HQVKL laø moät trong 8 saùch ñöôïcdaãn duïng. Khaûo saùt vaø trích dòch HQVKL, chuùng toâi nhaèm cuøng vôùi ñoäc giaû tieápcaän yù nghóa caên baûn cuûa noäi dung saùch naøy, qua ñoù coù caùi nhìn khaùch quanvaø caån troïng ñoái vôùi nhöõng taøi lieäu thuoäc veà coå söû bieån Ñoâng. Ñeà yeáu: I. Haûi quoác vaên kieán luïc: taùc giaû, taùc phaåm, muïc luïc, vaên baûn, soaïnnieân, aán nieân, sai dò, baát nhaát. II. Töù haûi toång ñoà: söï dò baûn töø nguyeân baûn, söï tröng daãn hieän nay,vaøi ñieåm caàn löu yù. III. Nam Döông kyù, Nam AÙo Khí: trích luïc sai nguoàn vaø lyù luaän quaøngxieân cuûa hoïc giôùi Trung Quoác, trích luïc nhaàm vaø lyù luaän boàng boät cuûa hoïcgiôùi Vieät Nam. * Phuï luïc: Nam Döông kyù, dòch vaø chuù thích. I. Haûi quoác vaên kieán luïc Traàn Luaân Quyùnh töï Thöù An 次安, hieäu Tö Trai 資齋, ngöôøi huyeänÑoàng An tænh Phuùc Kieán, cha teân Traàn Maõo 陳昴, laø ngöôøi coù nhieàu kinhnghieäm veà haûi ñaïo. Traàn Maõo thuôû nhoû nhaø ngheøo, boû vieäc ñoïc saùch maø theongheà ñi buoân, do thöôøng xuyeân qua laïi treân bieån vaø ñeå taâm hoïc hoûi neân tíchluõy ñöôïc nhieàu kieán thöùc vaø kinh nghieäm haøng haûi. Naêm Khang Hy NhaâmTuaát (1682) Ñeà ñoác Thi Löông nhaän meänh Thanh ñình taán coâng Baønh Hoà,Ñaøi Loan. Maõo töï tieán cöû vaø ñöôïc Thi Löông tin duøng, nghe theo keá hoaïch Thaønh phoá Hoà Chí Minh.* 105Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 6 (77). 2009taùc chieán cuûa Maõo. Thaéng traän Baønh Hoà, Ñaøi Loan, chaùu noäi cuûa Trònh ThaønhCoâng laø Khaéc Saûng quy haøng, Ñaøi Loan nhaäp baûn ñoà Thanh quoác. Maõo laïinhaän leänh truy naõ dö ñaûng hoï Trònh, boân ba ñoâng taây döông suoát 5 naêm.Nhôø vaøo chieán coâng, Traàn Maõo ñöôïc phong Toång binh traán Kieät Thaïch, naêm1718 thaêng Phoù ñoâ thoáng Quaûng Ñoâng. Luaân Quyùnh noái nghieäp cha, chuù taâm hoïc hoûi veà thieân vaên, ñòa lyù, chuùtroïng phaàn duyeân haûi Trung Quoác vaø caùc nôi treân bieån ngoaïi quoác. Ban ñaàuñöôïc tuyeån laøm thò veä, naêm 1721 ñöôïc ñaëc caùch thaêng Tham töôùng Nam loäÑaøi Loan. Naêm Ung Chính nguyeân nieân (1723) thaêng Thuûy sö phoù töôùngÑaøi Loan, sau laïi thaêng Toång binh Ñaøi Loan, roài chuyeån sang traán thuû CaoChaâu, Loâi Chaâu, Lieâm Chaâu (Quaûng Ñoâng). Trong thôøi gian traán thuû Cao,Loâi, Lieâm, Luaân Quyùnh tieáp xuùc nhieàu vôùi khaùch thöông caùc nöôùc Taây Döông,nghe bieát vaø thu thaäp nhieàu kieán thöùc, thoâng tin veà caùc haûi ñaûo, ñaûo quoác ôûmieàn bieån phía nam Trung Quoác. Toång hôïp nhöõng ñieàu nghe ñöôïc töø cha mình, töø caùc thöông nhaân ngoaïiquoác, nhöõng ñieàu thaáy ñöôïc treân thöïc ñòa trong quaù trình qua laïi Ñaøi Loan,Phuùc Kieán, Quaûng Ñoâng…, tham cöùu ñòa ñoà vaø nhöõng kieán thöùc trong saùchvôû cuûa ngöôøi tröôùc, Traàn Luaân Quyùnh vieát thaønh saùch HQVKL. Löôïc truyeän veà Traàn Luaân Quyùnh treân ñaây, chuùng toâi döïa theo lôøi töïatöï vieát cuûa hoï Traàn ôû ñaàu saùch HQVKL vaø phoái hôïp moät ít söû lieäu toång quaùt.Teân Traàn Maõo (昴) thaáy coù vaøi saùch vieát laø Ngang (昂); söï kieän Ñeà ñoác ThiLöông taán coâng Baønh Hoà, Ñaøi Loan xaûy ra vaøo thaùng 8 naêm Khang Hy QuyùHôïi (1683), lôøi töïa hoï Traàn vieát laàm laø Khang Hy Nhaâm Tuaát (1682). Teân saùch HQVKL nghóa laø “Ghi cheùp nhöõng ñieàu nghe, thaáy veà caùcnöôùc treân bieån”, thaønh saùch naêm 1730, goàm 2 phaàn rieâng bieät: Phaàn Vaênvaø phaàn Ñoà. A. Phaàn Vaên öôùc khoaûng moät vaïn baûy ngaøn chöõ, goàm lôøi töïa ôû ñaàusaùch vaø 8 chöông, nhö sau: 1. Thieân haï duyeân haûi hình theá luïc 天下沿海形勢錄, ghi cheùp veà caù ...