Báo cáo nghiên cứu khoa học HIỆN TRẠNG THẢM THỰC VẬT NGẬP MẶN Ở VÙNG ĐẤT NGẬP NƯỚC TAM GIANG-CẦU HAI, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ

Vùng đất ngập nước (ĐNN) Tam Giang-Cầu Hai ở Thừa Thiên Huế với diện tích hơn 21.600ha là một trong những đầm phá lớn nhất Đông Nam Á. Trong đó, Rú Chá là một mảng rừng ngập mặn duy nhất còn lại ở phá có vai trò lớn trong việc che chắn gió bão cho vùng Hương Phong cũng như góp phần duy trì nguồn lợi và đa dạng sinh học của vùng đầm phá.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " HIỆN TRẠNG THẢM THỰC VẬT NGẬP MẶN Ở VÙNG ĐẤT NGẬP NƯỚC TAM GIANG-CẦU HAI, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ "88 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1 (78). 2010 HIEÄN TRAÏNG THAÛM THÖÏC VAÄT NGAÄP MAËN ÔÛ VUØNG ÑAÁT NGAÄP NÖÔÙC TAM GIANG-CAÀU HAI, TÆNH THÖØA THIEÂN HUEÁ Hoàng Công Tín, Mai Văn Phô, Tôn Thất Pháp* I. Ñaët vaán ñeà Vuøng ñaát ngaäp nöôùc (ÑNN) Tam Giang-Caàu Hai ôû Thöøa Thieân Hueá vôùidieän tích hôn 21.600ha laø moät trong nhöõng ñaàm phaù lôùn nhaát Ñoâng NamAÙ. Trong ñoù, Ruù Chaù laø moät maûng röøng ngaäp maën duy nhaát coøn laïi ôû phaù coùvai troø lôùn trong vieäc che chaén gioù baõo cho vuøng Höông Phong cuõng nhö goùpphaàn duy trì nguoàn lôïi vaø ña daïng sinh hoïc cuûa vuøng ñaàm phaù. Tuy nhieân,hieän caùc hoaït ñoäng canh taùc noâng nghieäp, xaây ñaép ñeâ ngaên maën, phaùt trieånnuoâi troàng thuûy saûn vaø tai bieán thieân nhieân ñaõ vaø ñang laø caùc taùc nhaân ñedoïa ñeán thaûm thöïc vaät ngaäp maën (TVNM) naøy. Vì vaäy, vieäc ñaùnh giaù moät caùch toaøn dieän veà caáu truùc cuûa thaûm thöïc vaätngaäp maën, xaùc ñònh ñaëc ñieåm phaân boá laøm cô sôû cho vieäc ñònh höôùng chieánlöôïc quaûn lyù vaø quy hoaïch thaûm TVNM, nhaèm baûo toàn vaø taêng khaû naêngbaûo veä cuûa vuøng tröôùc caùc taùc ñoäng cuûa bieán ñoåi khí haäu laø moät vaán ñeà caápthieát ñang ñöôïc quan taâm lôùn hieän nay. II. Phöông phaùp nghieân cöùu 2.1. Ñoái töôïng vaø ñòa ñieåm nghieân cöùu Thaûm thöïc vaät ngaäp maën ôû vuøng ÑNN xaõ Höông Phong, huyeän HöôngTraø, thuoäc heä thoáng ñaàm phaù ven bieån tænh Thöøa Thieân Hueá (TTH) (Hình 1). 2.2. Ñaëc ñieåm khu vöïc nghieân cöùu Höông Phong laø moät xaõ ñoàng baèng ven ñaàm phaù thuoäc huyeän HöôngTraø, caùch thaønh phoá Hueá khoaûng 12km. Ñòa giôùi haønh chính cuûa xaõ ñöôïc bao quanh bôûi hai con soâng laø soângHöông, soâng Kim Ñoâi vaø moät maët giaùp phaù Tam Giang. Ñòa baøn xaõ HöôngPhong naèm trong toïa ñoä töø 16o32’41,04”-16o35’6,27” vó ñoä baéc vaø 107o34’30,06”-107o37’45,52” kinh ñoä ñoâng vôùi toång dieän tích ñaát töï nhieân 15,7km2, vôùi gaàn10,34km chieàu daøi ñöôøng bôø ven phaù thuoäc ñòa baøn hai thoân Thuaän Hoøa vaøVaân Quaät Ñoâng. Ñaây laø hai thoân naèm phía baéc cuûa xaõ, tieáp giaùp vôùi phaù TamGiang ñoaïn ñoái dieän vôùi cöûa bieån Thuaän An. Xaõ Höông Phong, huyeän Höông Traø thuoäc tieåu vuøng khí haäu 1a trongphaân vuøng khí haäu tænh Thöøa Thieân Hueá. Vuøng naøy coù nhieät ñoä trung bìnhnaêm töø 24-25,2oC, toång nhieät ñoä töø 8.700-9.200oC, toång soá giôø naéng treân1.900 giôø/naêm, nhieät ñoä thaáp nhaát coù theå xuoáng döôùi 10oC, cao nhaát coù theåleân tôùi 41oC. Toång löôïng möa thaáp nhaát tænh, töø 2.600-2.800mm, töø thaùng1 ñeán thaùng 8 döôùi 800mm. Ñoä aåm trung bình cuõng thaáp nhaát tænh, töø Tröôøng Ñaïi hoïc Khoa hoïc Hueá.* 89Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1 (78). 2010 Hình 1. Baûn ñoà ñòa baøn nghieân cöùu83-84% vaø thieáu aåm trong 6 thaùng, töø thaùng 3 ñeán thaùng 8. Ñaây laø vuøngnhaïy caûm thöôøng chòu aûnh höôûng maïnh cuûa gioù baõo, luõ luït, haïn haùn vaø gioùtaây khoâ noùng. 2.3. Phöông phaùp nghieân cöùu Caùc tö lieäu vaø phöông phaùp nghieân cöùu thöïc ñòa truyeàn thoáng cuõng nhöcoâng ngheä môùi (vieãn thaùm vaø GIS) ñaõ ñöôïc keát hôïp söû duïng trong nghieân cöùuthaûm TVNM ven bieån nhö sau: i. Khaûo saùt ñieàu tra, thu maãu phuïc vuï ñaùnh giaù hieän traïng thaûm TVNMtheo heä thoáng tuyeán vaø oâ tieâu chuaån (OÂTC) 10x10m theo Thaùi Vaên Tröøng(1978), Nguyeãn Nghóa Thìn (1997, 2007) vaø Phan Nguyeân Hoàng (2003). Xaùcñònh vò trí, soá loaøi vaø soá löôïng caây trong moãi OÂTC. Ño ñöôøng kính taùn caây,ñöôøng kính thaân ngang ngöïc (1,3m), ño ñoä cao vuùt ngoïn baèng thöôùc vaø maùyño chieàu cao. ii. Phaân tích ñaùnh giaù thaûm thöïc vaät: Ñònh loaïi theo phöông phaùp sosaùnh hình thaùi baèng caùc taøi lieäu chính: Phaïm Hoaøng Hoä (2001), Phan NguyeânHoàng (2003), FAO (2007) vaø phaân tích ñaùnh giaù thaûm thöïc vaät theo Mahinay& Magrita (2003), Huy (2005), Kathiresan (2007) goàm caùc chæ tieâu: Maät ñoätrung bình, ñoä thöôøng gaëp (taàn soá xuaát hieän), ñoä öu theá töông ñoái vaø dieäntích tieát dieän thaân.90 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1 (78). 2010 iii. ÖÙng duïng vieãn thaùm vaø GIS trong xaây döïng baûn ñoà phaân boá ñöôïcthöïc hieän döïa treân boä aûnh vieãn thaùm ALOS-AVNIR 2 (chuïp ngaøy 28/5/2008)ñoä phaân giaûi 10m. Keát quaû giaûi ñoaùn xaây döïng baûn ñoà phaân boá ñöôïc chuyeånsang daïng bitmap vaø löu tröõ thaønh baûn ñoà chuyeân ñeà veà söï phaân boá cuûa thaûmthöïc vaät ngaäp maën cho ñòa baøn nghieân cöùu.(*) ...