Báo cáo nghiên cứu khoa học MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH TRƯỞNG CỦA CÁ ONG CĂNG Ở ĐẦM PHÁ VÀ VÙNG VEN BIỂN THỪA THIÊN HUẾ

Hệ thống đầm phá Tam Giang - Cầu Hai có diện tích khoảng 2,2 vạn ha, kéo dài khoảng 70km qua 5 huyện Phong Điền, Quảng Điền, Hương Trà, Phú Vang và Phú Lộc của tỉnh Thừa Thiên Huế. Độ sâu trung bình của đầm phá là 1,5m, nơi sâu nhất khoảng 10m (ở Tân Mỹ - Thuận An). Hệ thống đầm phá và vùng ven biển của Thừa Thiên Huế là vùng có giá trị nhiều mặt về kinh tế-xã hội, lịch sử-văn hóa, đặc biệt là về sinh thái, môi trường. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH TRƯỞNG CỦA CÁ ONG CĂNG Ở ĐẦM PHÁ VÀ VÙNG VEN BIỂN THỪA THIÊN HUẾ " 33 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1 (72). 2009 MOÂI TRÖÔØNG - SINH THAÙI MOÄT SOÁ ÑAËC ÑIEÅM SINH TRÖÔÛNG CUÛA CAÙ ONG CAÊNG ÔÛ ÑAÀM PHAÙ VAØ VUØNG VEN BIEÅN THÖØA THIEÂN HUEÁ Võ Văn Phú, Biện Văn Quyền* Ñaët vaán ñeà Heä thoáng ñaàm phaù Tam Giang - Caàu Hai coù dieän tích khoaûng 2,2 vaïn ha,keùo daøi khoaûng 70km qua 5 huyeän Phong Ñieàn, Quaûng Ñieàn, Höông Traø, PhuùVang vaø Phuù Loäc cuûa tænh Thöøa Thieân Hueá. Ñoä saâu trung bình cuûa ñaàm phaùlaø 1,5m, nôi saâu nhaát khoaûng 10m (ôû Taân Myõ - Thuaän An). Heä thoáng ñaàmphaù vaø vuøng ven bieån cuûa Thöøa Thieân Hueá laø vuøng coù giaù trò nhieàu maët veàkinh teá-xaõ hoäi, lòch söû-vaên hoùa, ñaëc bieät laø veà sinh thaùi, moâi tröôøng. Moät trong nhöõng ñoái töôïng thuûy saûn phoå bieán, coù giaù trò thöông phaåm,giaù trò dinh döôõng cao vaø laø nguyeân lieäu cheá bieán caùc moùn aên ñaëc saûn cuûa ñòaphöông laø caù Ong caêng (Terapon jarbua Forsskal, 1775), thuoäc hoï caù Caêng(Teraponidae), boä caù Vöôïc (Perciformes). Hieän nay, vieäc khai thaùc loaøi caùnaøy chöa ñöôïc quaûn lyù chaët cheõ neân nguoàn lôïi caù Ong caêng trong töï nhieânñang coù xu theá suy giaûm nghieâm troïng. Tuy nhieân, chöa coù coâng trình naøonghieân cöùu veà ñaëc ñieåm sinh tröôûng cuûa loaøi caù naøy. Baøi baùo naøy trình baøykeát quaû nghieân cöùu veà moät soá ñaëc ñieåm sinh tröôûng cuûa loaøi caù Ong caêng. Phöông phaùp Ngoaøi thöïc ñòa Töø thaùng 11 naêm 2007 ñeán thaùng 11 naêm 2008, chuùng toâi thu 298 maãucaù baèng caùch ñaùnh baét tröïc tieáp cuøng ngö daân hoaëc mua taïi caùc beán caù, caùcchôï ven ñaàm vaø doïc vuøng ven bieån Thöøa Thieân Hueá. Maãu caù Ong caêng ñöôïcxöû lyù khi coøn töôi ñeå caân troïng löôïng, ño chieàu daøi, laáy vaûy… Laäp caùc ñieåmquan traéc, phoûng vaán ngö daân thoâng qua phieáu ñieàu tra. Nghieân cöùu veà sinh tröôûng caù Xaùc ñònh töông quan giöõa chieàu daøi vaø troïng löôïng: Töông quan giöõachieàu daøi vaø troïng löôïng caù Ong caêng ñöôïc bieåu thò baèng phöông trình sinhtröôûng cuûa R.J.H. Beverton - S. J. Holt (1956) W = a.Lb. Trong ñoù, W laø troïnglöôïng toaøn thaân caù (g); L laø chieàu daøi cuûa caù ño töø muùt moõm ñeán heát tia vaâyñuoâi daøi nhaát (mm); a, b laø caùc heä soá caàn xaùc ñònh (Giaûi baèng phöông trìnhthöïc nghieäm). Khoa Sinh, Tröôøng Ñaïi hoïc Khoa hoïc Hueá.∗34 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1 (72). 2009 Xaùc ñònh tuoåi: Duøng vaûy ñeå xaùc ñònh tuoåi caù Ong caêng. Maãu vaûy quansaùt ñöôïc ngaâm trong dung dòch NaOH 4% ñeå taåy môõ, caùc chaát baån hay saéctoá baùm treân vaûy. Quan saùt voøng naêm baèng kính luùp hai maét vaø ño baùn kínhvaûy, kích thöôùc voøng naêm döôùi kính hieån vi coù gaén traéc vi thò kính. Toác ñoä taêng tröôûng: Söû duïng phöông phaùp cuûa Rosa Lee (1920) ñeå xaùcñònh möùc taêng chieàu daøi cuûa caù Ong caêng vôùi coâng thöùc: Lt = Vt (L-a) + a V Trong ñoù, Lt laø chieàu daøi caù ôû tuoåi n caàn tìm (mm); L laø chieàu daøiño ñöôïc cuûa caù (mm); Vt laø khoaûng caùch töø taâm vaûy ñeán voøng naêm thöù t(mm); V laø baùn kính vaûy; a laø chieàu daøi caù baét ñaàu coù vaûy (mm). Phöông trình sinh tröôûng Von Bertalanffy (1954) Veà chieàu daøi: Lt = Lα[1- e-k(t- to) ] Veà troïng löôïng: Wt = Wα[1- e-k(t – to)]b Trong ñoù, Lα laø chieàu daøi toái ña cuûa caù (mm); Lt laø chieàu daøi caù ôû löùa tuoåit (mm); Wα laø troïng löôïng toái ña cuûa caù (g); Wt laø troïng löôïng caù ôû löùa tuoåit (g); t vaø to laø khoaûng thôøi gian caù sinh tröôûng; b laø heä soá sinh tröôûng theoR.J.H. Beverton - S.J. Holt (1956); k laø heä soá phaân hoùa löôïng protein trongcô theå caù. Keát quaû nghieân cöùu 1. Töông quan giöõa chieàu daøi vaø khoái löôïng Trong quaù trình sinh tröôûng, phaùt trieån cuûa caù vaø caùc ñoäng vaät khaùcnoùi chung, söï gia taêng veà chieàu daøi vaø khoái löôïng cô theå thöôøng coù moái lieânheä vôùi nhau. Sau khi phaân tích 298 maãu caù Ong caêng, cho thaáy moái töôngquan giöõa chieàu daøi vaø khoái löôïng cuûa chuûng quaàn caù (baûng 1). Baûng 1. Töông quan giöõa chieàu daøi vaø khoái löôïng cuûa caù Ong caêngTuoåi Giôùi tính Chieàu daøi L (mm) Khoái löôïng W (g) N Ldñ Ltb SE Wdñ Wtb SE n %0 Juv 33-76 50,9 3,0 1-11 4,1 0,7 20 6,7 +1+ Juv 72-135 100,0 1,8 ...