Báo cáo nghiên cứu khoa học NĂNG LƯỢNG ĐỊA NHIỆT Ở THỪA THIÊN HUẾ

Lâu nay chúng ta thường quen với khái niệm năng lượng điện, năng lượng thủy điện, năng lượng mặt trời, năng lượng gió, nhưng lại ít nhắc tới năng lượng thủy triều, năng lượng sóng, năng lượng địa nhiệt. Trong khuôn khổ bài viết này tác giả chỉ xin làm rõ hơn tiềm năng địa nhiệt ở Thừa Thiên Huế. Địa nhiệt được hiểu là nguồn nhiệt được hình thành bên trong Trái Đất dưới tác động của các hoạt động nội lực như macma, kiến tạo, động đất, chuyển động của các lớp đất đá trong thạch quyển....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học " NĂNG LƯỢNG ĐỊA NHIỆT Ở THỪA THIÊN HUẾ "52 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 6 (77). 2009 KHOA HOÏC VAØ ÑÔØI SOÁNG NAÊNG LÖÔÏNG ÑÒA NHIEÄT ÔÛ THÖØA THIEÂN HUEÁ Bùi Văn Nghĩa* 1. Lôøi noùi ñaàu Laâu nay chuùng ta thöôøng quen vôùi khaùi nieäm naêng löôïng ñieän, naênglöôïng thuûy ñieän, naêng löôïng maët trôøi, naêng löôïng gioù, nhöng laïi ít nhaéc tôùinaêng löôïng thuûy trieàu, naêng löôïng soùng, naêng löôïng ñòa nhieät. Trong khuoânkhoå baøi vieát naøy taùc giaû chæ xin laøm roõ hôn tieàm naêng ñòa nhieät ôû Thöøa ThieânHueá. Ñòa nhieät ñöôïc hieåu laø nguoàn nhieät ñöôïc hình thaønh beân trong TraùiÑaát döôùi taùc ñoäng cuûa caùc hoaït ñoäng noäi löïc nhö macma, kieán taïo, ñoäng ñaát,chuyeån ñoäng cuûa caùc lôùp ñaát ñaù trong thaïch quyeån. Chuùng ñöôïc ñöa leân beàmaët ñòa hình nhôø dung nham phun traøo nuùi löûa, nöôùc noùng töï phun hoaëc docon ngöôøi khoan saâu xuoáng loøng ñaát. Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy döôùi taàngthöôøng oân (nhieät ñoä ôû ñoù khoâng chòu aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä maët trôøi), cöùxuoáng saâu trung bình 33m, nhieät ñoä taêng leân 10C. Nhö vaäy caøng xuoáng saâutrong loøng ñaát nhieät ñoä caøng taêng. Theo taøi lieäu nghieân cöùu hieän coù, nhieätñoä taêng daàn töø maët ñaát: ôû ngoaøi cuøng trung bình khoaûng 150C, vuøng chuyeåntieáp giöõa voû Traùi Ñaát vôùi quyeån Manti khoaûng 1.0000C, lôùp döôùi bao Mantikhoaûng 3.0000C vaø nôi döï tröõ lôùn nhaát naêng löôïng ñòa nhieät laø nhaân TraùiÑaát coù nhieät ñoä ñaït 6.0000C. Con ngöôøi ñaõ söû duïng nguoàn nhieät laáy leân töøloøng ñaát ñeå taém ngaâm, chöõa beänh, söôûi aám vaø khi khoa hoïc kyõ thuaät phaùttrieån nguoàn ñòa nhieät ñöôïc öùng duïng vaøo saûn xuaát ñieän naêng. Ñeán nay nhieàu nöôùc treân theá giôùi ñaõ söû duïng nguoàn naêng löôïng ñòanhieät thay daàn nguoàn naêng löôïng truyeàn thoáng saûn xuaát töø than ñaù, daàu moû,khí ñoát, cuûi… nhaèm giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng. Moät soá nöôùc ñaõ sôùm söû duïngnaêng löôïng saïch naøy vaøo caùc lónh vöïc chieáu saùng, coâng nghieäp, noâng nghieäp,maùy bôm nhieät, söôûi aám… nhö Italia, Nhaät Baûn, Hoa Kyø, New Zealand... Tieàm naêng ñòa nhieät treân theá giôùi ñöôïc döï baùo lôùn nhaát ôû vaønh ñai nuùilöûa Thaùi Bình Döông. Ñaây laø khu vöïc chieám treân 61% toång soá nuùi löûa treânTraùi Ñaát. Ngoaøi ra naêng löôïng ñòa nhieät coøn hình thaønh ôû moät soá khu vöïcquan troïng khaùc nhö ven bieån Ñòa Trung Haûi, daûi Ñoâng Phi, daûi giöõa ÑaïiTaây Döông. Caùc nöôùc coù lôïi theá veà tieàm naêng ñòa nhieät nhö Indonesia (coùkhoaûng 500 nuùi löûa), Philippines, Nhaät Baûn, Lieân bang Nga, Italia, TrungQuoác, Hoa Kyø, Vieät Nam. Vieät Nam naèm treân khu vöïc bôø bieån Thaùi Bình Döông neân coù lôïi theáveà naêng löôïng ñòa nhieät. Theo keát quaû nghieân cöùu veà ñòa chaát, ñòa chaát thuûyvaên, ñòa kieán taïo cho thaáy khaû naêng nguoàn naêng löôïng ñòa nhieät trong loøngñaát Vieät Nam khaù phong phuù. Chuùng phaân boá taäp trung ôû moät soá khu vöïcnhö Taây Baéc, duyeân haûi mieàn Trung-Taây Nguyeân. Daáu hieäu ñaëc tröng cuûa* Tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Hueá. 53Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 6 (77). 2009naêng löôïng ñòa nhieät ñöôïc thaáy roõ taïi caùc ñieåm nöôùc khoaùng noùng töï phunhoaëc taïi caùc coâng trình khoan saâu. Nhieàu suoái nöôùc khoaùng noùng ñöôïc bieátñeán töø khaù laâu nhö nöôùc khoaùng noùng Kim Boâi (Hoøa Bình), Buø Khaïng (NgheäAn), Leä Thuûy (Quaûng Bình), Khe Sanh (Quaûng Trò), Phong Sôn (Thöøa ThieânHueá), Moä Ñöùc (Quaûng Ngaõi), Hoäi Vaân (Bình Ñònh), Tu Boâng (Khaùnh Hoøa) vaømoät soá ñieåm nöôùc khoaùng noùng khaùc ôû vuøng Taây Nguyeân. Nhieät ñoä cuûa caùcñieåm nöôùc khoaùng noùng naøy ñaït töø 30-700C, coù nôi ño ñöôïc 1050C (Leä Thuûy,Quaûng Bình). Vôùi tieàm naêng ñòa nhieät khaù phong phuù, nhieàu tænh trong khuvöïc mieàn Trung ñang chuaån bò caùc döï aùn ñaàu tö xaây döïng caùc nhaø maùy vôùicoâng suaát khoaûng 200MW nhö Quaûng Bình, Quaûng Ngaõi, Khaùnh Hoøa. ÔÛ ThöøaThieân Hueá tieàm naêng ñòa nhieät laø daïng naêng löôïng saïch ñang ñöôïc nhieàunhaø quaûn lyù quan taâm vaø ñònh höôùng phaùt trieån trong töông lai. 2. Tieàm naêng ñòa nhieät ôû Thöøa Thieân Hueá Thöøa Thieân Hueá coù vò trí ñòa lyù, kieán taïo quan troïng naèm phía ñoâng nammieàn kieán taïo Tröôøng Sôn vaø naèm treân hai ñôùi caáu truùc Long Ñaïi vaø A Vöông.Ranh giôùi döôùi cuûa voû Traùi Ñaát khu vöïc nghieân cöùu laø beà maët Mokhorovich,goïi taét laø maët Mokho (beà maët phaân chia voû Traùi Ñaát vôùi quyeån Manti). Theokeát quaû nghieân cöùu thì caøng xuoáng saâu trong loøng ñaát nhieät ñoä caøng taêngcao. Tuy nhieân möùc taêng cuûa ñòa nhieät coøn phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá khaùcnhö cöôøng ñoä hoaït ñoäng cuûa kieán taïo, macma xaâm nhaäp, phun traøo nuùi löûa…trong töøng vuøng, töøng khu vöïc. Maëc daàu chöa coù nhöõng coâng trình nghieâncöùu ñòa nhieät chuyeân ñeà rieâng, song khi phaân tích caùc yeáu toá ñòa chaát, kieántaïo, ñòa chaát thuûy vaên cho thaáy treân laõnh thoå Thöøa Thieân Hueá coù 3 vuøng ñòanhieät quan troïng: Vuøng A Roaøng-A Löôùi, vuøng Phong Sôn-Höông Bình vaøvuøng truõng suït ñoàng baèng Hueá. - Vuøng A Roaøng - A Löôùi (vuøng 1) Phaân boá chuû yeáu doïc thung luõng ñöùt gaõy kieán taïo Ñakroâng - A Löôùi.Ñaây laø ñöùt gaõy coù quy moâ lôùn phaân boá theo phöông taây baéc-ñoâng nam. Kíchthöôùc cuûa chuùng ñöôïc phaûn aùnh qua caùc yeáu toá: chieàu daøi trong vuøng nghieâncöùu khoaûng 30km, chieàu roäng khoaûng 3-4km, chieàu saâu xuoáng beà maët Mokhokhoaûng 3km. Ñöùt gaõy ñoùng vai troø phaân ñôùi roõ reät giöõa caáu truùc A Vöôngvaø Long Ñaïi, ñoàng thôøi laø nôi hình thaønh vaø vaän chuyeån ...