Báo cáo Nhận thức lại thái độ thẩm mĩ của Nguyễn Trãi trong 'Quốc âm thi tập'

Năm 1980, nhân kỷ niệm 600 năm sinh Nguyễn Trãi, và cũng nhân dịp UNESCO công nhận Nguyễn Trãi là Danh nhân văn hoá thế giới, đã xuất hiện một số bài viết quan trọng, đề cập tới nhiều khía cạnh khác nhau của tập thơ Nôm nổi tiếng Quốc âm thi tập, từ ngôn ngữ tới thể thơ, từ đề tài đến chủ đề t- t-ởng của tác phẩm. Cho đến nay, những bài viết này vẫn có giá trị giúp cho ng-ời đọc hiểu thêm về tập thơ của Nguyễn Trãi, bởi chúng có nhiều ý hay...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " Nhận thức lại thái độ thẩm mĩ của Nguyễn Trãi trong “Quốc âm thi tập” "T¹p chÝ Khoa häc ®hqghn, khxh & nv, T.xxIII, Sè 1, 2007 NhËn thøc l¹i th¸i ®é thÈm mÜ cña NguyÔn Tr·i trong “Quèc ©m thi tËp” NguyÔn Ph¹m Hïng (*) t©m huyÕt chÝ khÝ”, “yªu ng−êi, yªu d©n, N¨m 1980, nh©n kû niÖm 600 n¨m yªu n−íc”, “yªu ®êi mét c¸ch th¾msinh NguyÔn Tr·i, vµ còng nh©n dÞp thiÕt”… Cuèi cïng, bµi viÕt ®· tr×nh bµyUNESCO c«ng nhËn NguyÔn Tr·i lµ mét nhËn ®Þnh kh¸i qu¸t vÒ con ng−êiDanh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi, ®· xuÊt NguyÔn Tr·i trong th¬ N«m nh− sau:hiÖn mét sè bµi viÕt quan träng, ®Ò cËp “Th¬ cña NguyÔn Tr·i lµ t©m hån cñatíi nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau cña tËp NguyÔn Tr·i, trong s¸ng vµ ®Çy søcth¬ N«m næi tiÕng Quèc ©m thi tËp, tõ sèng. Cã ng−êi nãi th¬ cña NguyÔn Tr·ing«n ng÷ tíi thÓ th¬, tõ ®Ò tµi ®Õn chñ buån, v× c¶nh ®êi cña NguyÔn Tr·i buån.®Ò t− t−ëng cña t¸c phÈm. Cho ®Õn nay, Th¬ cña NguyÔn Tr·i cã bµi buån, cã c©unh÷ng bµi viÕt nµy vÉn cã gi¸ trÞ gióp buån, v× lÏ g× chóng ta ®Òu biÕt, nh−ngcho ng−êi ®äc hiÓu thªm vÒ tËp th¬ cña c¶ tËp th¬ cña NguyÔn Tr·i lµ th¬ cñaNguyÔn Tr·i, bëi chóng cã nhiÒu ý hay mét ng−êi yªu ®êi, yªu ng−êi, t©m hånvµ hÊp dÉn, nhiÒu ph¸t hiÖn míi. Tuy NguyÔn Tr·i sèng mét nhÞp víi non s«ngnhiªn, theo chóng t«i, mét sè nhËn ®Þnh ®Êt n−íc t−¬i vui”[7, tr.273].trong mét sè bµi viÕt ®· khiÕn cho ng−êi®äc hiÓu ch−a thËt ®óng vÒ th¸i ®é thÈm Kh«ng Ýt c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ Quèc ©m thi tËp n»m trong m¹ch c¶mmÜ cña NguyÔn Tr·i trong t¸c phÈm. §¬ncö nh− ®Ò tµi thiªn nhiªn trong th¬ høng nµy. Chóng t«i cho r»ng c¶m høngNguyÔn Tr·i vèn lµ n¬i gi·i bµy bao nçi nghiªn cøu nµy ®· gióp cho nhiÒu ng−êi®¾ng cay hay uÈn khóc trong t×nh c¶m, míi thÊy ®−îc phÇn con ng−êi “c«ng d©n”trong t©m hån cña NguyÔn Tr·i ®èi víi NguyÔn Tr·i, chø ch−a thÊy ®−îc hÕt connh©n thÕ, n¬i chøa ®ùng biÕt bao ®iÒu ng−êi “c¸ nh©n” cña «ng, mµ con ng−êis©u xa cã tÝnh t− t−ëng cña c¶ mét thêi “c¸ nh©n” míi lµ ®èi t−îng ph¶n ¸nh®¹i, l¹i chØ ®−îc chó träng khai th¸c ë chÝnh cña tËp th¬. Th¸i ®é, t×nh c¶m vµkhÝa c¹nh “lßng yªu thiªn nhiªn t¹o vËt t©m tr¹ng cña NguyÔn Tr·i ®èi víi cuéclµ mét kÝch th−íc ®Ó ®o mét t©m hån”[7, sèng vµ con ng−êi lóc bÊy giê ®−îc biÓutr.244]. Theo dâi c¸c dÉn gi¶i cña bµi viÕt hiÖn mét c¸ch nghÖ thuËt trong tËp th¬nµy, ng−êi ®äc chñ yÕu ®−îc tiÕp xóc víi nµy d−êng nh− ®a d¹ng vµ phøc t¹p h¬ncon ng−êi “c«ng d©n” NguyÔn Tr·i “lo nhiÒu chø kh«ng m¹ch l¹c vµ ®¬n gi¶nn−íc yªu d©n”, “−u ¸i vµ t©m huyÕt”, nh− c¸ch ®¸nh gi¸ ®ã. Cã lÏ nh÷ng ai ®· ®äc Quèc ©m thi tËp mét c¸ch cÈn thËn“mét b¶n lÜnh phong phó vµo bËc nhÊt”,“lµ ng−êi khÝ ph¸ch”, “gi¶n dÞ trong trÎo, ®Òu khã cã thÓ ®ång ý víi nhËn ®Þnhcèt vµ hån thanh tó”, cã “nh÷ng c©u th¬ r»ng “c¶ tËp th¬ cña NguyÔn Tr·i lµ th¬(*) PGS.TS., Tr−êng §¹i häc Khoa häc X· héi vµ Nh©n v¨n, §HQGHN. 30NhËn thøc l¹i th¸i ®é thÈm mü cña NguyÔn Tr·i... 31 §ao bót ph¶i dïng tµi ®· vÑn,cña mét ng−êi yªu ®êi, yªu ng−êi, t©mhån NguyÔn Tr·i sèng mét nhÞp víi non ChØ th− nÊy chÐp viÖc cµng chuyªn.s«ng ®Êt n−íc t−¬i vui”? Mét sè nhµ VÖ Nam m·i m·i ra tay th−íc,nghiªn cøu còng ®· gi¸n tiÕp bµy tá th¸i §iÖn B¾c ®µ ®µ yªn phËn tiªn.®é k ...