Tìm hiểu năng lực sản xuất của các dân tộc thiểu số Tây Bắc qua mục đích của sản xuất nông nghiệp
Trong bài viết này tác giả chỉ trình bày một khía cạnh thể hiện của năng nghiên cứu năng lực tổ chức sản xuất. Đó là mục đích của hoạt động sản xuất của các dân tộc thiểu số Tây Bắc
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " Tìm hiểu năng lực sản xuất của các dân tộc thiểu số Tây Bắc qua mục đích của sản xuất nông nghiệp "
s o OAC BIET KY NIEM 20 NAM NGAY THANH LAP VIEN TAM LY HOC
TIM HIEU NANG LOG SAN XUAT GUA GAG
D A N T O G THIEU SO TAY BAG QUA MUC
DIGH GUA SAN XUAT NONG NGHIEP
VQ Dung
Vien Tdm ly hgc.
Su phat trien kinh te ciia cac dan tdc thieu sd Tay Bac phu thudc rai
nhieu vao nang lire to chiic san xuai ciia ho. Nang lire td chirc san xuai ndng
nghiep cua cac dan tdc quyet dinh hieu qua cua boat ddng trdng trot, chan nudi
va cac nghe phu. Thirc te cho tha'y, trong bdi canh phat trien kinh te thi trudng
hien nay, nhirng gia dinh nao biei tinh toan, biei td chuc san xuai tdt, biet
chuyen doi co cau vat nudi, cay trdng thi se lam an cd hieu qua, d^t dugc hieu
qua kinh te cao. Trong khudn khd de tai cap Nha nudc nghien ciiu nhirng dac
diem tam ly ciia cac dan tdc thieu so Tay Bdc do Vien Tam ly hoc thuc hie!'
(2006 - 2008), chiing tdi da nghien ciiu nang luc san xuai cua cac dan tdc.
Trong bai bao nay chiing tdi chi trinh bay mdt khia canh the hien cua nang lire
to chiic san xuai. Dd la muc dich cua hoat ddng san xuai cua cac dan tdc thieu
sd'Tay Bdc.
Nhu chung ta da biei, san xuai truydn thd'ng ciia cac dan tdc la each
thiic san xuai mang tinh tu cap, tu tiic. Muc dich ciia n6n san xuai nay la trdng
trot, chan nudi chu yeu phuc vu cho cude sdng sinh hoat hang ngay cua gia
dinh. Mot cau hdi dugc dat ra la: Muc dich sdn xuat ciia cdc ddn tgc hien nay
cd thay ddi khdng ? Cdc gia dinh sdn xud't nham muc dich gi ? Dudi day la kei
qua dieu tra ve van de nay.
Phan tfch sd lieu bang 1 cho tha'y:
TAP CHI TAMLy HOC, S d l 2 (129), 12-2009
s o DAC BIET KY NIEM 20 NAM NGAY THANH LAP VIEN TAM LY HOC
Sd y kien cho la muc dich san xuai chu yeu c7;/ de diing cho gia dinh
chiem mdt ty le kha Idn (gan 40%) so ngudi dugc hdi, ty le cau tra Idi clni yeu
de bdn chiem miic do thap nhai, cao nhai la y kien cho rdng san xuai de vira
dung, vira ban. Nhu vay, tinh chai ciia nen san xuai hang hoa the hien rai thap
va san xuai vin mang tinh chai tu cung, tu cap. Khi den nghien ciiu tai thi tran
It Ong, huyen Mudng La, tinh Son La - noi dang xay dung thuy dien Son La,
chiing tdi nhan tha'y. nhieu gia dinh ngudi Thai cd \ardn, rudng khdng trdng rau
ban cho cdng nhan xay dung thuy dien ma cho cac gia dinh ngudi Kinh tir xudi
len thue de' trdng rau ban va hg thu dugc Igi nhuan tir boat ddng trdng rau nay
la kha Idn. Trong khi dd cac gia dinh ngudi Thai trdng rau quanh nha, d vudn
chil yeu de phuc vu cho bira an hang ngay ciia gia dinh. Hoat ddng mua ban
thuc pham d chg thi tran cQng rai sdi ddng, song nhirng ngudi ban thuc phdm
(thit Ign. trau, bd...) chit yeu lai la nhirng ngudi Kinh d dudi xudi len. Cac dan
tdc thieu sd (chu yeu la dan tdc Thai) da khdng tan dung dugc Igi the dia ban
sinh sdng, dai dai cua minh dd kinh doanh theo hudng san xuai hang boa.
Bdng 1: Muc dich ciia sdn xud't ndng nghiep
TT Muc dich Chi de diing De diing va De ban la
(%) de ban (%) chii yeu (%)
. .1 Trdng liia 58,1 40,7 1,2
' 2 Trdng rau 80.4 19.2 0.5
3 Trong cay an qua 53.8 33,5 12.6
4 Chan nudi 23,9 55.2 21,0
5 .Nghe phu 20.9 18.9 60.2
Chung 39.5 44,6 15,9
Trong sd cac ITnh vuc san xuai thi ta tha'y trdng rau chii yeu la de diing,
sau dd den trdng Ida va trdng cay an qua. Loai hlnh san xuai cd tinh chai hang
boa cao nhai la cac nghe phu. 6 mdt sd thdn ban ciia Tay Bdc do hgc tap duoc
d ngudi Kinh, nhieu gia dinh dan tdc thieu sd da biet trdng cac cay cdng nghiep
nhu: thao qua, cam, quyt... de' ban cho cac tinh mien xudi. Do vay, mirc sdng
ciia hg dugc cai thien nhieu.
Mgt chi sd quan trgng khac phan anh tinh chai tu cung, tu cap ciia nen
san xuai d cac dan tdc thieu sd d Tay Bdc hien nay la chi phi cho san xuai. Qua
ket qua Dieu tra co ban ve kinh te - xii hdi ciia cac dan tdc do Vien Dan tdc hoc
TAP CHI'TAM LY HOC. Sd 12 (129). 12 - 2009
s o OAC BIET KY NIEM 20 NAM NGAY THANH LAP VIEN TAM LY HOC
tie'n hanh nam 1999 cho tha'y, miic chi phi cho san xuai ciia cac dan tdc rai
thap. Qua dieu tra 2.038 hd gia dinh thi da sd cd miic chi phi cho san xuat dudi
500.000d/nam.
Bdng 2: Chi phi cho sdn xudt ciia cdc ddn tgc
(Blnh quan cho mdt hd gia dinh trong mdt nam)
So TT Miic chi (dong) Sd ho Tyle(%)
1 Dudi 500.000 1165 57,16
2 Tir 500.000- 1.000.000 425 21,00
3 Tir 1.000.000-2.000.000 328 16,09
4 Tir 2.000.000-5.000.000 117 5,75
Dieu dang chu y la phan Idn sd tidn chi phi nay deu dung de mua gidng
vat nudi cay trdng (gidng thdc, ga, Ign...), sau dd mdi de'n mua sam ndng cii san
xuai, cac chi phi ve phan bdn, thudc trir sau khdng dang ke. Dudi day la chi phi
mua bd cdng cu san xuai ciia cac hd gia dinh.
Bdng 3: Chi phi mua bg cdng cu sdn xud't ciia cdc hd gia dinh
S6TT Chi phi mua (don v| tinh la dong) Tyle(%)
1 Dudi 100.000 15.86
2 Tir 100.000 - 200.000 17,29
3 Tir 200.000 - 500.000 39,63
4 Tir 500.000- 1.000.000 16.63
5 Tir 1.000.000-2.000.000 3,57
6 Tir 2.000.000-5.000.000 ...